Η Eπίδραση της Φυσικής Δραστηριότητας στο «Σύνδρομο Εξουθένωσης» και στην Ποιότητα Ζωής των Νοσηλευτών που Εργάζονται σε Ψυχιατρικά Κέντρα
Ρ. Πανιώρα, Ο. Ματσούκα, Γ. Θεοδωράκης
Εισαγωγή: Ο όρος «σύνδρομο εξουθένωσης» στη Νοσηλευτική χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια κατάσταση συναισθηματικής, διανοητικής και σωματικής εξάντλησης που σχετίζεται με το εργασιακό άγχος. Σύμφωνα με τον Fallowfield, η ποιότητα ζωής καθορίζεται από την αλληλεπίδραση μεταξύ φυσικής, ψυχικής και κοινωνικής ευημερίας. Ο όρος σωματική δραστηριότητα περιλαμβάνει όλες τις μορφές άσκησης του ανθρωπίνου σώματος, τον αθλητισμό και τη φυσική άσκηση που ενεργοποιούν τους μυς του σώματος και απαιτούν αυξημένη κατανάλωση ενέργειας. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της επίδρασης της φυσικής δραστηριότητας στην εμφάνιση του συνδρόμου εξουθένωσης και στην ποιότητα ζωής των νοσηλευτών και βοηθών νοσηλευτών που εργάζονται σε ψυχια- τρικά κέντρα στην Ελλάδα. Υλικό και Μέθοδος: Συμμετείχαν συνολικά 100 νοσηλευτές και βοηθοί νοσηλευτών ψυχικής υγείας, που εργάζονται σε ψυχιατρικά κέντρα στην 4η περιοχή υγείας (Ανατολική Μακεδονία και Θράκη στην Ελλάδα) (49 γυναίκες και 51 άνδρες, μέση ηλικία=35,64±9,46 έτη). Το ερωτηματολόγιο υγείας (SF-36) χρησιμοποιήθηκε για να εκτιμηθεί η ποιότητα ζωής, το ερωτηματολόγιο Maslach Burnout Inventory για την αξιολόγηση του συνδρόμου εξουθένωσης και το ερωτηματολόγιο των Godin & Sephard για τη μέτρηση της σωματικής δραστηριότητας στον ελεύθερο χρόνο. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στο 5%. Όλοι οι υπολογισμοί διεξήχθησαν χρησιμοποιώντας το SPSS για Windows (v. 16.0, SPSS Inc, Chicago, IL). Αποτελέσματα: Τα επίπεδα εξουθένωσης στο δείγμα νοσηλευτών και βοηθών νοσηλευτών ψυχικής υγείας της μελέτης ήταν χαμηλά. Διαπιστώσαμε επίσης ότι οι νοσηλευτές ψυχικής υγείας δεν αντιμετωπίζουν υψηλό επίπεδο επαγγελματικής εξάντλησης. Επιπλέον, η σωματική δραστηριότητα δεν φαίνεται να επηρεάζει τα επίπεδα εξουθένωσης. Ωστόσο, ήταν η μόνη μεταβλητή που επηρέασε θετικά την υποκλίμακα των ατομικών επιτευγμάτων (F=2.296, p=0,041). Επίσης, βρέθηκε ότι η σωματική δραστηριότητα είχε αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των συμμετεχόντων. Πιο συγκεκριμένα, οι μέσες τιμές ήταν 81,15±19,42 για τη φυσική λειτουργία, 68,75±35,6 για το σωματικό ρόλο, 51,80±17,28 για τον σωματικό πόνο, 50,38±9,5 για την υποκλίμακα γενικής υγείας, 71,87±21,93 για τη ζωτικότητα, 61,66±40,8 για τον συναισθηματικό ρόλο και τέλος 61,64±10,63 για την ψυχική υγεία. Συμπεράσματα: Η σωματική δραστηριότητα φαίνεται ότι δεν έχει καμία επίδραση στα επίπεδα εξουθένωσης. Ωστόσο, διαπιστώσαμε ότι έχει αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των νοσηλευτών και βοηθών νοσηλευτών ψυχικής υγείας. Συμπερασματικά, τα επίπεδα εξουθένωσης του νοσηλευτικού προσωπικού που εργάζονται σε ψυχιατρικά τμήματα είναι αρκετά χαμηλά.
Λέξεις-κλειδιά: Εξουθένωση, Σωματική δραστηριότητα, ποιότητα ζωής, νοσηλευτές, νοσοκομείο, SF36
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 56(3), 225-232, 2017 - Ερευνητική εργασία