Εκτίμηση Γνώσεων Νοσηλευτών Σχετικά με την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση Κατακλίσεων έπειτα από Εξειδικευμένη Εκπαιδευτική Παρέμβαση
M. Iovu, Α. Καλογιάννη, Δ. Παπαγεωργίου, Ι. Καλεμικεράκης, Γ. Βασιλόπουλος
Εισαγωγή: Η εμφάνιση κατακλίσεων ουσιαστικά αντανακλά την ποιότητα της παρεχόμενης νοσηλευτικής φροντίδας. Η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης κατακλίσεων καθώς και οι σοβαρές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις που προκαλεί, καθιστούν επιτακτική την εφαρμογή της κατάλληλης και βασισμένης σε ενδείξεις νοσηλευτικής φροντίδας. Η στοχευμένη-τεκμηριωμένη φροντίδα προκύπτει ουσιαστικά μέσα από την αναβάθμιση των γνώσεων των νοσηλευτών και την εφαρμογή διεθνών κατευθυντηρίων οδηγιών και πρωτοκόλλων. Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της εξειδικευμένης εκπαιδευτικής παρέμβασης στην αύξηση των γνώσεων των νοσηλευτών της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) σχετικά με την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων. Υλικό και Μέθοδος: Το δείγμα αποτέλεσαν 69 νοσηλευτές που εργάζονταν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας τριών Νοσοκομείων της Αθήνας. Η συλλογή των δεδομένων έγινε κατά το χρονικό διάστημα από 10/05/2016 έως 10/11/2016, με τη συμπλήρωση ειδικού ερωτηματολογίου το οποίο σχεδιάστηκε για τους σκοπούς της μελέτης. Το ερωτηματολόγιο συμπεριελάμβανε δημογραφικά και επαγγελματικά στοιχεία καθώς και ερωτήσεις που αφορούσαν στην πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων. Η μελέτη περιελάμβανε 3 στάδια. Στο πρώτο στάδιο αξιολογήθηκαν οι γνώσεις των νοσηλευτών (1η μέτρηση), στο δεύτερο στάδιο εφαρμόστηκε η εκπαιδευτική παρέμβαση, αμέσως μετά την 1η μέτρηση, και στο τρίτο στάδιο επαναξιολογήθηκαν οι γνώσεις των νοσηλευτών με το ίδιο ερωτηματολόγιο (2η μέτρηση). Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία του δείγματος ήταν τα 36,1 έτη (SD±6,5 έτη) και το 79,7% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες ενώ το 42,0% είχε 6-10 έτη προϋπηρεσίας. Η μέση βαθμολογία γνώσεων πριν την εκπαίδευση ήταν 54,5 ενώ μετά την εκπαίδευση 76,4, (p<0,001). Επιπροσθέτως, δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ των δημογραφικών στοιχείων και των γνώσεων περί κατακλίσεων όπως, η ηλικία (p=0,550), το φύλο (p=0,399), το εκπαιδευτικό επίπεδο (p=0,484) και η προϋπηρεσία (p=0,574). Οι νοσηλευτές που δεν είχαν λάβει μέρος σε παρόμοιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο παρελθόν, μετά την παρέμβαση παρουσίασαν κατά 8,43 μονάδες μεγαλύτερη αύξηση στη βαθμολογία γνώσεων της 1ης μέτρησης, σε σύγκριση με αυτούς που είχαν πάρει μέρος σε παρόμοιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο παρελθόν. Επίσης, είχαν κατά 8,52 μονάδες μεγαλύτερη αύξηση στη βαθμολογία γνώσεων σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες που είχαν εκπαιδευτεί σε θέματα κατακλίσεων στο παρελθόν. Συμπεράσματα: H μελέτη έδειξε ότι υπήρχε σημαντική έλλειψη γνώσεων σχετικά με την πρόληψη και την αντιμετώπιση των κατακλίσεων. Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό εργαλείο βοήθησε στην αύξηση του επιπέδου γνώσεων σε ένα αρκετά σημαντικό και εξειδικευμένο κλινικό θέμα. Η υιοθέτηση παρόμοιων τρόπων εκπαίδευσης και παρέμβασης μπορεί να βοηθήσει τους κλινικούς νοσηλευτές στην επίτευξη αρτιότερης φροντίδας υγείας βασισμένης σε ενδείξεις. Οι κατευθυντήριες οδηγίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην καθημερινή κλινική πρακτική αλλά συχνά απαιτούν την εκπαίδευση των νοσηλευτών και όχι απλά την υπόδειξη μιας οδηγίας.
Λέξεις-κλειδιά: Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, γνώσεις, Κατάκλιση, Έλκη εκ πιέσεως, επίθεμα, Πρόληψη κατακλίσεων
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 56(1), 50-58, 2017 - Ερευνητική εργασία