Κουλτούρα και Kαταπάτηση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: Οι Επιπτώσεις τους στη Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία
Γ. Φρυτάκη, Δ. Κρεμμύδα
Εισαγωγή: Τα σεξουαλικά, αναπαραγωγικά και γενικότερα τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι έννοιες θεμελιώδους σημασίας για το άτομο, την οικογένεια και την κοινωνική ανάπτυξη και επηρεάζονται από την εκάστοτε κουλτούρα. Ωστόσο η επίδραση της καταπάτησής τους, δεν έχει εστιασμένα διερευνηθεί σε σχέση με την υγεία του ατόμου και την κοινωνία που το περιτριγυρίζει. Σκοπός: Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με την καταπάτηση των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων διαφόρων πληθυσμιακών ομάδων, καθώς επίσης και των επιπτώσεων που επιφέρει στο άτομο, στην υγεία του και στο κοινωνικό σύνολο, με απώτερο στόχο την επισήμανση των μέτρων που μπορούν να ληφθούν. Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση πρόσφατων ανασκοπικών και ερευνητικών μελετών που καταγράφουν ελληνικά και ξενόγλωσσα δεδομένα αναφορικά με την παραβίαση σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων. Η αναζήτηση έγινε στις βάσεις δεδομένων PubMed, WHO, FRA europa, Amnesty International, UNRIC, Google Scholar, Google, και επιπλέον στον κατάλογο της βιβλιογραφίας του εκάστοτε κειμένου. Η αναζήτηση πραγματοποιήθηκε από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο του 2015 ενώ, κριτήρια εισαγωγής και αποκλεισμού αποτέλεσαν η γλώσσα και η χρονολογία δημοσίευσης (αποκλείστηκαν δημοσιεύσεις πριν το 2007). Αποτελέσματα: Τα θέματα που ανέκυψαν σε σχέση με την καταπάτηση των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων, είναι η περιθωριοποίηση των μειονοτήτων, η ομοφοβία, ο εξαναγκαστικός γάμος, οι παράνομες ή επιβεβλημένες αμβλώσεις, ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων, καθώς και η ενδοοικογενειακή και σεξουαλική βία που ασκείται σε εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως. Ως προς τις επιπτώσεις, σε ατομικό επίπεδο ευθύνεται για συναισθηματικές αστάθειες, κατάθλιψη, αυτοκτονικό ιδεασμό, αυτοκαταστροφικές και επικίνδυνες για την κοινωνία συμπεριφορές, ενώ σε περιπτώσεις γάμων ανήλικων κοριτσιών, ακρωτηριασμού γεννητικών οργάνων, βίας και παράνομης άμβλωσης προστίθενται ποικίλα οργανικά προβλήματα που μπορεί να οδηγήσουν μέχρι και στον θάνατο. Σε κοινωνικό επίπεδο επηρεάζει την πρόοδο, την επίτευξη ισότητας, την ανάπτυξη και την ουσιαστική ειρήνη. Συμπεράσματα: Ποικίλες επικίνδυνες για την υγεία πρακτικές, πραγματοποιούνται έχοντας ως απώτερο σκοπό την επίτευξη ενός μοντέλου συμβατού με τις προσδοκίες που επιβάλλει ο εκάστοτε πολιτισμός, για την προάσπιση της κοινωνικής κουλτούρας από οτιδήποτε μη αποδεκτό και ξένο.
Λέξεις-κλειδιά: Κουλτούρα, πολιτισμός, Σεξουαλικά δικαιώματα, Αναπαραγωγικά δικαιώματα, Αναπαραγωγική υγεία
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 55(2), 121-131, 2016 - Ανασκόπηση