Προγνωστική Αξία της Κλίμακας Γλασκώβης και του Παιδιατρικού Δείκτη Κινδύνου Θανάτου (PRISM) στην Έκβαση των Κρανιοεγκεφαλικών Κακώσεων σε Παιδιά
Κ. Σαλπιγγίδου, Μ. Σδούγκα, Α. Βιολάκη, Ε. Βόλακλη, Δ. Κουκουλάρης, Π. Γαλάνης, Ι. Κουτελέκος, Ε. Κυρίτση-Κουκουλάρη
Εισαγωγή: Ο παιδιατρικός δείκτης κινδύνου θανάτου (PRISM) και η κλίμακα Γλασκώβης αποτελούν δύο αξιόπιστους και έγκυρους προγνωστικούς δείκτες για την έκβαση των παιδιατρικών ασθενών στις μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ). Σκοπός: Η εκτίμηση της προγνωστικής αξίας της κλίμακας Γλασκώβης και του PRISM στην έκβαση παιδιών με κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις σε ΜΕΘ. Υλικό και Μέθοδος: Ο μελετώμενος πληθυσμός αποτελείτο από 252 παιδιά με κρανιοεγκεφαλική κάκωση (ΚΕΚ) που νοσηλεύτηκαν στη ΜΕΘ του «Ιπποκράτειου» Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη συμπλήρωση ειδικού επιδημιολογικού δελτίου, το οποίο περιλάμβανε την κλίμακα Γλασκώβης και το PRISM. Η στατιστική ανάλυση διενεργήθηκε με το λογισμικό πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (IBM SPSS), v. 21.0 και περιλάμβανε τον έλεγχο x2, την ανάλυση διασποράς και την πολυμεταβλητή λογιστική παλινδρόμηση. Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των παιδιών ήταν τα 6,9 έτη. Οι σημαντικότερες αιτίες κακώσεων ήταν οι πτώσεις (34,9%), τα τροχαία ατυχήματα (33,7%) και οι παρασύρσεις (19,8%). Ο μέσος αριθμός ημερών μηχανικού αερισμού ήταν 8,8, ενώ η μέση διάρκεια παραμονής των παιδιών στη ΜΕΘ ήταν 7,4 ημέρες. Ποσοστό 10,7% (n=27) των παιδιών απεβίωσαν, το 20,6% (n=52) εμφάνισαν αναπηρία και το 68,7% (n=173) εξήλθαν υγιή από το νοσοκομείο. Οι ασθενείς που απεβίωσαν, είχαν στατιστικώς σημαντικά υψηλότερη μέση τιμή PRISM (25,7) σε σχέση με τα ανάπηρα παιδιά (13,0) και τα υγιή παιδιά (7,6). Επιπλέον, οι ασθενείς που απεβίωσαν είχαν στατιστικώς σημαντικά μικρότερη μέση τιμή στην κλίμακα Γλασκώβης (4,8) σε σχέση με τα ανάπηρα (7,2) και τα υγιή παιδιά (9,2). Έπειτα από την πολυμεταβλητή λογιστική παλινδρόμηση βρέθηκε ότι η αύξηση του δείκτη PRISM σχετιζόταν στατιστικώς σημαντικά με αυξημένη πιθανότητα θανάτου (λόγος των odds [odds ratio, OR]=1,26, 95% διάστημα εμπιστοσύνης [95% confidence interval, CI]=1,16-1,37, p<0,001) και η μείωση της βαθμολογίας στην κλίμακα Γλασκώβης σχετιζόταν οριακά στατιστικώς σημαντικά με αυξημένη πιθανότητα θανάτου (OR=0,78, 95% CI=0,58-1,06, p=0,11). Ο δείκτης PRISM και η βαθμολογία στην κλίμακα Γλασκώβης ερμήνευαν το 61% της μεταβλητότητας της συχνότητας εμφάνισης του θανάτου, γεγονός που φανερώνει την ισχυρή προγνωστική τους αξία. Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα από την παρούσα μελέτη όσον αφορά στην αξιολόγηση της βαθμολόγησης των παραπάνω κλιμάκων έχουν την ίδια προγνωστική αξία σε σχέση με τη θνητότητα. Ο προσδιορισμός της βαρύτητας της κατάστασης του ασθενούς και η εκτίμηση με διαφορετικές κλίμακες διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο για ένα μεγάλο εύρος εφαρμογών στη ΜΕΘ.
Λέξεις-κλειδιά: Θνητότητα, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, Παιδιά, Κλίμακα Γλασκώβης, Παιδιατρικός δείκτης κινδύνου θανάτου
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 54(3), 279-290, 2015 - Ερευνητική εργασία