Συνήθειες Τηλεθέασης σε Παιδιά Προσχολικής Ηλικίας και η Σχέση τους με Προβλήματα Ύπνου
Θ. Μάντζιου, Ε. Βλαχιώτη, Π. Γαλάνης, Α. Καλοκαιρινού, Μ. Γιαννακοπούλου,
. Μεγαπάνου, Ν. Μητώση, Β. Μάτζιου
Εισαγωγή: Η τηλεόραση αποτελεί σήμερα ένα από τα κύρια μέσα ενημέρωσης, εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας τόσο για τους ενήλικες όσο και για τα παιδιά. Η επίδραση της τηλεθέασης στα παιδιά είναι σημαντική και εξαρτάται από το χρόνο και το είδος των προγραμμάτων που παρακολουθούν. Σκοπός: Η καταγραφή των συνηθειών τηλεθέασης παιδιών προσχολικής ηλικίας, η συσχέτισή τους με προβλήματα ύπνου, καθώς και η εκτίμηση των στάσεων των γονέων τους σχετικά με τη χρήση της τηλεόρασης. Υλικό και Μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 520 γονείς παιδιών προσχολικής ηλικίας. Η συλλογή των δεδομένων διήρκεσε από το Νοέμβριο του 2012 έως και τον Ιανουάριο του 2013 και πραγματοποιήθηκε σε παιδικούς σταθμούς των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης. Όλοι οι γονείς ενημερώθηκαν για το σκοπό της μελέτης, υπέγραψαν το έντυπο συγκατάθεσης και συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια The Children’s Television-Viewing Habits Questionnaire (CTVQ) και The Children’s Sleep Habits Questionnaire (CSHQ). Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το λογισμικό πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (SPSS), έκδοση 19.0. Αποτελέσματα: Το 64,2% των παιδιών παρακολουθούσε τηλεόραση μαζί με τους γονείς, ενώ το 76,5% των παιδιών δεν είχε τηλεόραση στο δωμάτιό του. Το 67,4% των γονέων επέλεγαν το περιεχόμενο του τηλεοπτικού προγράμματος για τα παιδιά τους, κυρίως κινούμενα σχέδια και παιδικές εκπομπές. Βρέθηκε ότι όσο αυξάνονταν το επίπεδο εκπαίδευσης των γονέων (p<0,001) και ο αριθμός των παιδιών στην οικογένεια (p=0,001) τόσο μειωνόταν ο χρόνος τηλεθέασης των παιδιών. Το 59% των γονέων αξιολόγησαν την ποιότητα του τηλεοπτικού προγράμματος μέτρια, καθώς και την επίδραση της τηλεόρασης στα παιδιά αρνητική. Το 64% των παιδιών επηρεάζονταν από τις διαφημίσεις, μόνο όμως το 37,4% των γονέων λάμβαναν προστατευτικά μέτρα έναντι των διαφημίσεων. Όσον αφορά στις συνήθειες ύπνου των παιδιών τους, το 60,4% των γονέων ανέφερε ότι τα παιδιά τους είχαν πάντα σταθερή ώρα ύπνου και ότι κοιμούνταν πάντα μόνα τους. Μόνο το 11% χρειάζονταν πάντα το γονέα στο δωμάτιο για να κοιμηθούν. Επιπλέον, ανέφεραν ότι μόνο το 12,3% των παιδιών φοβούνταν να κοιμηθούν στο σκοτάδι και μόνο το 3,1% από αυτά ξυπνούσαν ιδρωμένα και τρομοκρατημένα. Συμπεράσματα: Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας παρακολουθούν τηλεόραση καθημερινά, χωρίς όμως αυτό να φαίνεται ότι τους δημιουργεί προβλήματα ύπνου. Οι συνήθειες τηλεθέασης συσχετίζονται με το επίπεδο εκπαίδευσης των γονέων που χαρακτηρίζουν τα προγράμματα της τηλεόρασης μέτριας ποιότητας και παροτρύνουν τα παιδιά τους να απασχολούνται με εξωσχολικές δραστηριότητες.
Λέξεις-κλειδιά: διαταραχές ύπνου, Τηλεθέαση, Παιδιά προσχολικής ηλικίας, Στάσεις γονέων, Συνήθειες ύπνου
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 54(2), 154-164, 2015 - Ερευνητική εργασία