Το ντελίριο σε ασθενείς της μονάδας εντατικής θεραπείας. Ανασκόπηση σχετικά με τις σύγχρονες προληπτικές και θεραπευτικές προσεγγίσεις
Γ. Γιαβάση, Λ. Σαμαρτζής, Σ. Νανάς
Το ντελίριο, ένα οργανικό ψυχοσύνδρομο που εμφανίζεται συχνά σε νοσηλευόμενους ασθενείς της μονάδας εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ), απασχολεί όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια τους επιστημονικούς κύκλους. Ασθενείς σε προχωρημένη ηλικία εμφανίζουν συχνότερα το σύνδρομο. Σήμερα, είναι γνωστή η επίδραση που ασκεί στην πορεία νόσου του ασθενούς. Η επιπλοκή της νόσου με ντελίριο οδηγεί σε αύξηση της θνητότητας και των δαπανών υγείας, παράταση της νοσηλείας και της μηχανικής αναπνευστικής υποστήριξης και αύξηση του κινδύνου για μακροχρόνια γνωσιακή δυσλειτουργία. Τα προληπτικά μέτρα του συνδρόμου επικεντρώνονται στην αναγνώριση των ασθενών που είναι σε κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου και σε πολυσύνθετες παρεμβάσεις, με στόχο την εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου. Ο νοσηλευτής κατέχει πρωτεύοντα ρόλο στην εκτέλεση των προληπτικών μέτρων. Προληπτικά μέτρα, των οποίων η αποτελεσματικότητα έχει επαληθευτεί, είναι η εξάλειψη των προδιαθεσικών παραγόντων, η θεραπεία της υποκείμενης νόσου, η πρώιμη κινητοποίηση, οι παρεμβάσεις με στόχο τον επαναπροσανατολισμό του ασθενούς, η χρήση μέτρων αποκατάστασης αισθητηριακών ή φυσικών ελλειμμάτων και η κατάλληλη αντιμετώπιση του πόνου. Τα μη φαρμακευτικά μέτρα αντιμετώπισης ομοιάζουν με τα προληπτικά. Όσον αφορά στη φαρμακευτική θεραπεία του συνδρόμου, συνιστάται η χορήγηση αντιψυχωσικών και ο περιορισμός της χορήγησης αντιχολινεργικών φαρμάκων. H αλοπεριδόλη κατέχει πρωτεύοντα ρόλο στη φαρμακευτική αντιμετώπιση, αν και η χρήση της δεν συνοδεύεται από μείωση της διάρκειας του συνδρόμου. Τα άτυπα αντιψυχωσικά είναι εξ ίσου αποτελεσματικά, μειώνουν τη διάρκεια του συνδρόμου και παρουσιάζουν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες σε σχέση με τα κλασικά νευροληπτικά. Σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν τη χρήση βενζοδιαζεπινών στη θεραπεία του ντελίριο που σχετίζεται με απόσυρση από το οινόπνευμα. Συστήνεται η επίτευξη ενός χαμηλού επιπέδου καταστολής ή η καθημερινή διακοπή της καταστολής για κάποιο χρονικό διάστημα στους μηχανικά υποστηριζόμενους ασθενείς της ΜΕΘ, για βέλτιστα αποτελέσματα τόσο στη διαχείριση του ντελίριο, όσο και στη διαχείριση του πόνου και της επιθετικότητας. Κρίνεται σκόπιμο να εντοπιστούν οι τομείς που έχουν μελετηθεί λιγότερο και να αποτελέσουν επίκεντρο για μελλοντικές μελέτες.
Λέξεις-κλειδιά: DELIRIUM, ICU, Καταστολή, ΜΕΘ, Αλοπεριδόλη
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 32(3), 263-279, 2015 - Ανασκόπηση