Συνεχής Νεφρική Υποκατάσταση και Διαταραχές Πηκτικότητας Αίματος σε Ασθενείς μετά από Χειρουργική Επέμβαση Καρδιάς: Μια Μελέτη Ασθενών-Μαρτύρων
Σ. Θεολόγου, Κ. Γιακουμιδάκης
Εισαγωγή: Η οξεία νεφρική βλάβη αποτελεί μια κοινή επιπλοκή μετά από χειρουργική επέμβαση καρδιάς, με το 1-3% των ασθενών που την αναπτύσσουν να υποβάλλονται σε θεραπεία νεφρικής υποκατάστασης (συνεχής αιμοδιαδιήθηση, ΣΑΔΔ). Αν και οι διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος είναι συχνές στο σύνολο των εν λόγω ασθενών, επιτείνονται στους υποβαλλόμενους σε ΣΑΔΔ λόγω της ταυτόχρονης χορήγησης αντιπηκτικών παραγόντων για την ομαλή λειτουργία της συσκευής εξωνεφρικής κάθαρσης. Σκοπός: Η διερεύνηση των μετεγχειρητικών πηκτολογικών διαταραχών σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση καρδιάς και η αξιολόγηση της επίδρασης της ΣΑΔΔ στην πηκτικότητα του αίματος. Υλικό και Μέθοδος: Μελέτη ασθενών-μαρτύρων σε δείγμα 131 ασθενών (ποσοστό ανταπόκρισης 12,1%), οι οποίοι εισήχθησαν στην καρδιοχειρουργική μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) 8 κλινών ενός γενικού, τριτοβάθμιου νοσοκομείου της Αθήνας από τον Ιανουάριο του 2010 έως και το Νοέμβριο του 2011. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε κατά το Νοέμβριο του 2013 μέσω ενός ερωτηματολογίου δημογραφικών, περιεγχειρητικών και κλινικών στοιχείων και ανασκόπησης του ιατρικού φακέλου. Οι ασθενείς ταξινομήθηκαν σε (α) 74 «μάρτυρες» (ομάδα ελέγχου), που δεν υποβλήθηκαν σε ΣΑΔΔ και (β) 57 «ασθενείς» (ομάδα ΣΑΔΔ), που υποβλήθηκαν σε ΣΑΔΔ κατά τις πρώτες 24 ώρες από την εισαγωγή τους στη ΜΕΘ. Οι χρόνοι προθρομβίνης (PT), μερικής θρομβοπλαστίνης (APTT), το διεθνές ομαλοποιημένο πηλίκο (INR), αλλά και τα επίπεδα των αιμοπεταλίων μετρήθηκαν (α) μία ώρα πριν (τιμή αναφοράς), 24 και 48 ώρες μετά την έναρξη της ΣΑΔΔ για την ομάδα ΣΑΔΔ και (β) 12 ώρες μετά την εισαγωγή στη ΜΕΘ (τιμή αναφοράς) και 24 και 48 ώρες μετά την αρχική μέτρηση για την ομάδα ελέγχου. Συγκρίθηκαν οι δύο ομάδες ως προς τους πηκτολογικούς δείκτες κατά τις προαναφερθείσες χρονικές στιγμές. Επιπλέον, αξιολογήθηκαν οι διαχρονικές μεταβολές των πηκτολογικών δεικτών για κάθε ομάδα ασθενών ξεχωριστά. Η στατιστική ανάλυση διενεργήθηκε με το λογισμικό πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (SPSS), έκδοση 19.0, μέσω των δοκιμασιών t, x2 και του μοντέλου ANOVA κατά δύο παράγοντες. Αποτελέσματα: Οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ΣΑΔΔ είχαν σημαντικά υψηλότερες τιμές PT, APTT και INR (p<0,001) συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου. Kατά τη διερεύνηση της κάθε ομάδας ασθενών ξεχωριστά, βρέθηκε ότι οι ασθενείς και των δύο ομάδων ανέπτυξαν σημαντικές διαταραχές πηκτικότητας (p<0,001). Συμπεράσματα: Αν και οι καρδιοχειρουργημένοι ασθενείς είναι ασθενείς υψηλού κινδύνου για εμφάνιση πηκτολογικών διαταραχών μετεγχειρητικά, η εφαρμογή ΣΑΔΔ φαίνεται ότι συσχετίζεται ισχυρά με την επίταση των διαταραχών αυτών. Η άμεση αναγνώριση των ασθενών υψηλού κινδύνου θα μπορούσε να συμβάλλει στην αποτελεσματική θεραπευτική τους διαχείριση, προλαμβάνοντας την εμφάνιση σημαντικής αιμορραγίας, απειλητικής ακόμη και για τη ζωή τους.
Λέξεις-κλειδιά: Θεραπεία νεφρικής υποκατάστασης, Πηκτικότητα αίματος, Πηκτολογικές διαταραχές, Χειρουργική επέμβαση καρδιάς
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 53(4), 343-350, 2014 - Ερευνητική εργασία