Εκτίμηση του Μετεγχειρητικού Πόνου σε Παιδιά που υποβλήθηκαν σε Καρδιοχειρουργική Επέμβαση. Πιλοτική Μελέτη
Β.-Μ. Νικολαΐδου, Κ. Πέτσιος, Μ. Δρακούλη, Μ. Γιαννακοπούλου, Ε. Κωνσταντίνου, Ι. Βουτουφιανάκη, Β. Μάτζιου
Εισαγωγή: Η αποτελεσματική αντιμετώπιση του μετεγχειρητικού πόνου στα παιδιά μετά από καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις αποτελεί σήμερα προτεραιότητα των νοσηλευτών στην κλινική πρακτική παροχής φροντίδας. Σκοπός: Εκτίμηση του μετεγχειρητικού πόνου σε παιδιά, ηλικίας 0-16 ετών που υποβλήθηκαν σε καρδιοχειρουργική επέμβαση. Παράλληλα, η εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της παρεχόμενης αναλγητικής θεραπείας, καθώς και των παραγόντων που επιδρούν στην ένταση του μετεγχειρητικού πόνου. Υλικό και Μέθοδος: Ο μελετώμενος πληθυσμός αποτελούνταν από 30 παιδιά (20 αγόρια και 10 κορίτσια), τα οποία υποβλήθηκαν σε καρδιοχειρουργική επέμβαση. Ο πόνος εκτιμήθηκε σε δύο περιόδους, την πρώτη ώρα από την εισαγωγή του παιδιού στη μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ), με τη χρήση των κλιμάκων CAAS, FLACC και BNSP και την πρώτη ώρα μετά την αποσωλήνωση του παιδιού με τη χρήση των κλιμάκων FLACC, VAS και FACES. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το λογισμικό πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (SPPS), έκδοση 17.0 for Windows. Αποτελέσματα: Η μέση διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης ήταν 3,55 ώρες και στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων πραγματοποιήθηκε με στερνοτομή (n=27, 90%). Η μιδαζολάμη χρησιμοποιήθηκε σε όλες τις περιπτώσεις προνάρκωσης, σε χορηγούμενη δόση 0,5 mg/kg από του στόματος. Η μέση δόση φαιντανύλης που χορηγήθηκε διεγχειρητικά ήταν 336 mcg (ΤΑ=280,38). Η μετεγχειρητική αναλγησία περιελάμβανε τη χορήγηση συνεχούς ενδοφλέβιας (ΕΦ) αγωγής (μορφίνη, 40 mcg/kg/ώρα), με μέση διάρκεια 0,48 ημέρες (ΤΑ=0,74) αλλά και τη χορήγηση αναλγητικών κατ’ επίκληση, παρακεταμόλη (12,5 mg/kg) (90%), μεφαιναμικό οξύ (5 mg/kg) (26,7%) και μορφίνη (0,05-0,2 mg/kg/δόση ανά 4-6 ώρες) (60%). Το 30% των παιδιών εμφάνιζε μέτριο ή σοβαρό πόνο τις πρώτες ώρες μετεγχειρητικά, με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται οριακά (36,4%) μετά την αποσωλήνωση. Προέκυψε στατιστικά σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στην κλίμακα CAAS και τις κλίμακες FLACC (r=0,118, p=0,05) και VAS (r=0,615, p=0,05). Ανάλογα, βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της κλίμακας FLACC (μέτρηση μετά την αποσωλήνωση) και των κλιμάκων VAS (r=0,720, p=0,001) και NFCS (r=-0,720, p=0,001). Η εφαρμογή ενός μοντέλου πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης ανέδειξε ως σημαντικότερους παράγοντες τη διάρκεια της εξωσωματικής κυκλοφορίας (p=0,043, b=0,594, 95% ΔΕ: 0,02-1,16) για τον άμεσο μετεγχειρητικό πόνο και τη συνολική διάρκεια της ΕΦ αναλγησίας (p=0,046, b=0,014, 95% ΔΕ: 0,00-0,029) για την περίοδο μετά την αποσωλήνωση. Συμπεράσματα: Τα παιδιά μετά από καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις εμφανίζουν μέτριο ή σοβαρό πόνο. Απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση των παραγόντων, οι οποίοι επηρεάζουν την ένταση του πόνου που επιδρούν στην αποτελεσματική του διαχείριση.
Λέξεις-κλειδιά: Καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις, Μετεγχειρητικός πόνος, Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, Παιδιά
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 53(3), 263-275, 2014 - Ερευνητική εργασία