Επαγγελματική Εξουθένωση Επαγγελματιών Υγείας Νεφρολογικών Μονάδων
Ι. Λερίδης, Α. Κουστέλιος
Εισαγωγή: Η πρώτη αναφορά της περιγραφής του Συνδρόμου της «Επαγγελματικής Εξουθένωσης» έγινε από τον Freudenberger (1974), ο οποίος κατέγραψε τα συμπτώματα της σωματικής και ψυχικής εξουθένωσης όχι μόνο σε επαγγελματίες υπηρεσιών υγείας αλλά και σε άλλες ειδικότητες. Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει το βαθμό της επαγγελματικής εξουθένωσης των νοσηλευτών και βοηθών νοσηλευτών σε νεφρολογικές μονάδες στη Β.Α. Ελλάδα και την επίδραση της ηλικίας και του φύλου στην επαγγελματική εξουθένωση. Υλικό και Μέθοδος: Το δείγμα αποτέλεσαν 100 νοσηλευτές και βοηθοί νοσηλευτών από τρεις δημόσιες νεφρολογικές μονάδες της 4ης υγειονομικής περιφέρειας Ελλάδος. Συγκεκριμένα, Γ.Ν. Καβάλας, Γ.Ν. Ξάνθης και Γ.Ν. Κομοτηνής. Οι συμμετέχοντες στο σύνολο τους ήταν 74 (74%) γυναίκες και 26 (26%) άντρες και η μελέτη πραγματοποιήθηκε από το Νοέμβριος του 2010 έως τον Ιανουάριος του 2011. Ισάριθμοι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια τα οποία αξιολογούσαν την επαγγελματική εξουθένωση. Το ερωτηματολόγιο ήταν χωρισμένο σε δύο ενότητες. Η πρώτη αναφερόταν στην επαγγελματική εξουθένωση και χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο καταγραφής της επαγγελματικής εξουθένωσης της Maslach (ΜΒΙ), το οποίο πραγματεύεται τρεις παράγοντες: τη συναισθηματική εξάντληση, την αποπροσωποποίηση και τα προσωπικά επιτεύγματα. Η δεύτερη περιείχε 7 δημογραφικές ερωτήσεις. Το στατιστικό πακέτο που χρησιμοποιήθηκε για την καταχώρηση και επεξεργασία των δεδομένων ήταν το SPSS16.0. Η αξιοπιστία εσωτερικής συνοχής (δείκτης Cronbach’s α) βρέθηκε με τιμή α=0,70 για τον παράγοντα συναισθηματική εξάντληση, με τιμή α=0,61 για τον παράγοντα αποπροσωποποίηση και α=0,67 για τον παράγοντα προσωπικών επιτευγμάτων, αντίστοιχα. Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα έδειξαν μέτρια επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης με Μέση Τιμή (±Τυπική Απόκλιση ) για τη συναισθηματική εξάντληση 25(±13,2), για την αποπροσωποίηση 7,5(±6,0) και για την προσωπική επίτευξη 31(±8,1). Δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά σε σχέση με το φύλο, ενώ σε σχέση με την ηλικία καταγράφηκε διαφορά στον παράγοντα αποπροσωποποίηση με F=3,23 και p=0,04. Συμπεράσματα: Η επαγγελματική εξουθένωση των νοσηλευτών και των βοηθών νοσηλευτών που εργάζονται σε νεφρολογικές μονάδες είναι μέτρια. Η έγκαιρη αναγνώριση του προβλήματος και η λήψη μέτρων θεωρείται απαραίτητη για την πρόληψη και τον περιορισμό των επιπτώσεων του συνδρόμου.
Λέξεις-κλειδιά: Επαγγελματική εξουθένωση, νοσηλευτές, Maslach Burnout Inventory, Βοηθοί νοσηλευτών, Νεφρολογικές μονάδες
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 52(4), 411-418, 2013 - Ερευνητική εργασία