Επιπολασμός ψυχικών διαταραχών σε ένα ελληνικό νησί
Σ. Στυλιανίδης, Σ. Παντελίδου, Π. Χόνδρος, J.L. Roelandt, A. Barbato
Στην Ελλάδα, η ανάγκη για επιδημιολογικά δεδομένα με σκοπό τη δημιουργία κοινοτικών δομών ψυχικής υγείας έχει διαπιστωθεί από την έναρξη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης το 1983. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το 2005 από την Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ) με την υποστήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ήταν μέρος της έρευνας «Ψυχική υγεία στον γενικό πληθυσμό: εικόνες και πραγματικότητες» του Συνεργαζόμενου Ερευνητικού Κέντρου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας της Lille που πραγματοποιήθηκε σε διάφορες περιοχές στη Γαλλία και σε άλλες χώρες. Στόχος της μελέτης αυτής ήταν η εκτίμηση του επιπολασμού, του κοινωνικο-δημογραφικού προφίλ και της συνοσηρότητας των ψυχικών διαταραχών στον γενικό πληθυσμό της Εύβοιας. Ο πληθυσμός στόχος ήταν ο μη νοσηλευόμενος ενήλικος πληθυσμός της Εύβοιας (πληθυσμός: 230.000). Εκπαιδευμένοι ερευνητές χορήγησαν τη Mini International Neuropsychiatric Interview και ένα ερωτηματολόγιο κοινωνικο-δημογραφικών δεδομένων σε 900 κατοίκους της Εύβοιας. Χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της κατά στρώματα δειγματοληψίας (quota sampling). Ποσοστό 29% του πληθυσμού δήλωσαν ότι υποφέρουν από τουλάχιστον μία ψυχιατρική διαταραχή. Ο επιπολασμός των διαταραχών διάθεσης ήταν υψηλός, καθώς 17,5% των γυναικών και 14,6% των ανδρών πληρούσαν τα κριτήρια του διαγνωστικού εργαλείου. Οι συναισθηματικές και αγχώδεις διαταραχές εμφάνισαν υψηλότερη συχνότητα στις γυναίκες, με εξαίρεση τη δυσθυμία, την κοινωνική φοβία και το μετα-τραυματικό άγχος. Ο επιπολασμός των ψυχιατρικών διαταραχών στην Εύβοια ήταν πολύ υψηλότερος από τον αντίστοιχο που βρέθηκε σε άλλες επιδημιολογικές μελέτες στην Ελλάδα και ανάμεσα στις υψηλότερες στη Νότια Ευρώπη. Ο υψηλός επιπολασμός που καταγράφηκε στην Εύβοια δείχνει ότι το ένα τρίτο του πληθυσμού έχει υποφέρει κατά τη διάρκεια της ζωής του από κάποια ψυχιατρική διαταραχή. Αυτό συνεπάγεται υψηλή κοινωνική επιβάρυνση και τονίζεται η ανάγκη συμπερίληψης της ψυχικής υγείας στις πολιτικές και στρατηγικές της δημόσιας υγείας στη χώρα. Στη συζήτηση εξετάζονται η δυνατότητα σύγκρισης των αποτελεσμάτων της έρευνας με αποτελέσματα άλλων ερευνών, οι μεθοδολογικοί περιορισμοί της έρευνας καθώς και τα υψηλά ποσοστά κατάχρησης αλκοόλ. Τα υψηλά ποσοστά που διαπιστώνονται συσχετίζονται με δημογραφικές αλλαγές, όπως το αυξανόμενο μέγεθος γηράσκοντος πληθυσμού, και πιθανότατα με οικονομικούς παράγοντες και την αύξηση της ανεργίας. Τα δεδομένα πρέπει να ληφθούν υπόψη για τον σχεδιασμό των υπηρεσιών και την ανάπτυξη δράσεων για ευπαθείς πληθυσμούς.
Λέξεις-κλειδιά: επιπολασμός, ψυχικές διαταραχές, Ελλάς, Ψυχιατρική επιδημιολογία, Κοινοτική έρευνα, Εύβοια
ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ, 25(1), 19-26, 2014 - Ερευνητική εργασία