Οξείες προσαρμογές της αερόβιας άσκησης στην καρδιαγγειακή λειτουργία υπέρβαρων/παχύσαρκων παιδιών προεφηβικής ηλικίας
Ο.Γ. Αντωνιάδης, Ε.Θ. Δούδα, Δ.A. Παπάζογλου, Σ.Π. Τοκμακίδης
ΣΚΟΠΟΣ Αξιολόγηση των άμεσων προσαρμογών της αερόβιας άσκησης στην καρδιαγγειακή λειτουργία υπέρβαρων/παχύσαρκων παιδιών προεφηβικής ηλικίας. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Στη μελέτη συμμετείχαν εθελοντικά 54 παιδιά ελληνοκυπριακής καταγωγής, ηλικίας 11,2±0,5 ετών, κλινικά υγιή, που ταξινομήθηκαν σε δύο ομάδες ανάλογα με το βαθμό παχυσαρκίας (νορμοβαρή n=21, υπέρβαρα/παχύσαρκα n=33), χρησιμοποιώντας το δείκτη μάζας σώματος (body mass index, ΒΜΙ) για ηλικία και φύλο, σύμφωνα με τα κριτήρια της IOTF. Μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν στα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά (σωματική μάζα, ύψος από όρθια θέση, δερματοπτυχές, περιφέρεια μέσης, κοιλιάς και ισχίου), καθώς και στην αρτηριακή πίεση και στην καρδιακή συχνότητα: (α) Σε συνθήκες ηρεμίας από καθιστή θέση και μετά από ανάπαυση 5 min, (β) κατά την εφαρμογή ενός πρωτοκόλλου αερόβιας άσκησης στον εργοδιάδρομο σε ταχύτητες 4 km/ώρα, 5,6 km/ώρα και 8 km/ώρα, αντίστοιχα, διάρκειας 10 min σε κάθε στάδιο και (γ) στο 3ο min αποκατάστασης. Κατά τη διάρκεια του πρωτοκόλλου αερόβιας άσκησης στον εργοδιάδρομο, 10 sec πριν από την αλλαγή κάθε σταδίου, εφαρμοζόταν ο προσδιορισμός του δείκτη υποκειμενικής κόπωσης με τη δεκάβαθμη κλίμακα του Omni, υποδεικνύοντας το παιδί με το δάκτυλό του τον αντίστοιχο αριθμό, στοιχείο το οποίο τη δεδομένη στιγμή αντιπροσώπευε την κόπωσή του. Επίσης, με ειδικές εξισώσεις προσδιορίστηκε η πίεση σφυγμού, η μέση αρτηριακή πίεση, το διπλό γινόμενο, ο όγκος παλμού, η καρδιακή παροχή, η περιφερική αντίσταση και ο δείκτης καρδιακής λειτουργίας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Τα νορμοβαρή παιδιά εμφάνισαν καλύτερες τιμές συγκριτικά με τα υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά στη συστολική αρτηριακή πίεση (p<0,01), στη μέση αρτηριακή πίεση (p<0,01), στην πίεση σφυγμού ηρεμίας (p<0,05), στην καρδιακή συχνότητα (p<0,05), στο διπλό γινόμενο (p<0,001) και στο δείκτη καρδιακής λειτουργίας (p<0,01). Ειδικότερα, στο δείκτη καρδιακής λειτουργίας, οι τιμές των παιδιών με φυσιολογικές τιμές σωματικής μάζας διέφεραν σημαντικά στην ηρεμία (p<0,05), στα 8 km/ώρα (p<0,01) και στο 3ο min αποκατάστασης (p<0,01), παρουσιάζοντας καλύτερη ανταπόκριση συγκριτικά με τα υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά. H υποκειμενική αντίληψη της κόπωσης σχετίστηκε σημαντικά με το δείκτη ΒΜΙ (r=0,422, p<0,001), το σωματικό λίπος (r=0,375, p<0,01), την περιφέρεια μέσης (r=0,344, p<0,05) και κοιλιάς (r=0,376, p<0,001), τη συστολική αρτηριακή πίεση (r=0,279, p<0,05), το διπλό γινόμενο (r=0,301, p<0,05), το δείκτη καρδιακής λειτουργίας (r=-0,331, p<0,05) και το χρόνο άσκησης στον εργοδιάδρομο (r=-0,487, p<0,001). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα παραπάνω αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι τα υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά παρουσιάζουν χαμηλότερη καρδιαγγειακή λειτουργία και εμφανίζουν υψηλότερους δείκτες υποκειμενικής κόπωσης συγκριτικά με τα νορμοβαρή παιδιά, ενδεχομένως λόγω της μειωμένης φυσικής τους κατάστασης.
Λέξεις-κλειδιά: Αερόβια άσκηση, Αρτηριακή πίεση, Παιδιά, παχυσαρκία
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 31(4), 477-486, 2014 - Ερευνητική εργασία