Επιβίωση ασθενών με ηπατοκυτταρικό καρκίνο στην Ελλάδα. Παρελθόν, παρόν και σημασία σταδιοποίησης κατά BCLC σε πραγματικές συνθήκες
Γ. Ναλμπαντίδης, Α. Αυγερινός, Ι. Αβραμίδης, Δ. Καπετάνος, Κ. Ιατρού, Λ. Σακκάς, Θ. Μάρης, Α. Ηλίας
ΣΚΟΠΟΣ Η ανάλυση επιβίωσης και τα χαρακτηριστικά ασθενών με ηπατοκυτταρικό καρκίνο (ΗΚΚ) στο απώτερο παρελθόν και στο παρόν χρονικό διάστημα σε πραγματικές συνθήκες. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Διενεργήθηκε ανάλυση επιβίωσης αναδρομικά 11 ασθενών (ομάδα Α) το διάστημα 1928−1938 και 65 ασθενών (ομάδα Β) το 2008−2013, εν μέρει αναδρομικά και εν μέρει προοπτικά, οι οποίοι ταξινομήθηκαν ως προς το στάδιο της νόσου κατά τη διάγνωση βάσει του συστήματος της Βαρκελώνης (BCLC). Μελετήθηκαν τα χαρακτηριστικά τους και το είδος της θεραπείας που έλαβαν, η ολική και η ενδιάμεση επιβίωση, η τοξικότητα των συνεδριών διαρτηριακού χημειοεμβολισμού (ΧΜΕ) του όγκου, καθώς και της σοραφενίμπης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Οι περισσότεροι ασθενείς με ΗΚΚ ήταν άνδρες. Στην ομάδα Α, η μέση ηλικία διάγνωσης ήταν τα 54,3 έτη και η μέση επιβίωση ανερχόταν σε 3,9 μήνες. Στην ομάδα Β, η μέση ηλικία διάγνωσης ήταν τα 69,3 έτη, ενώ το 50% επιβίωσε ≥18 μήνες. Συχνότερος παράγοντας κινδύνου ήταν η χρόνια HBV λοίμωξη και συχνότερος τύπος όγκου ο πολυεστιακός. Η διάγνωση πραγματοποιήθηκε στις περισσότερες περιπτώσεις με απεικονιστικά κριτήρια. Κατευθυνόμενη βιοψία διενεργήθηκε σε 16 ασθενείς (24,6%). Οι περισσότεροι ασθενείς της ομάδας Β ήταν σταδίου Α κατά BCLC. Η διάμεση επιβίωση των σταδίων Α, Β, C και D ήταν 26, 24, 18 και 4 μήνες, αντίστοιχα. Σε XME του όγκου υποβλήθηκαν 38 ασθενείς (58,5%). Οι περισσότεροι εμφάνισαν μετά το ομώνυμο σύνδρομο. Σοραφενίμπη έλαβαν 16 ασθενείς (24,6%), με συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες τη διάρροια, την καταβολή δυνάμεων και το σύνδρομο χειρών-ποδών. Τα δεδομένα από 11 ασθενείς που έλαβαν σοραφενίμπη (με διάγνωση ΗΚΚ σταδίου Α ή Β) μετά από ΧΜΕ δεν ήταν επαρκή για την τεκμηρίωση της αυξημένης ολικής επιβίωσης συγκριτικά με τους 11 ασθενείς της ομάδας ελέγχου (p=0,57). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στους ασθενείς της μελέτης τεκμηριώθηκε μεγαλύτερη ηλικία διάγνωσης ΗΚΚ και αυξημένη διάμεση επιβίωση συγκριτικά με ασθενείς στο απώτερο παρελθόν. Το σύστημα σταδιοποίησης BCLC συνέδραμε στην πράξη στην επιλογή ασθενών για την καλύτερη δυνατή θεραπεία και την πρόβλεψη επιβίωσης. Ασθενείς που έλαβαν ΧΜΕ και σοραφενίμπη εμφάνισαν αναμενόμενα ποσοστά και είδος τοξικότητας. Δεν τεκμηριώθηκε αυξημένη ολική επιβίωση ασθενών που έλαβαν μετά από ΧΜΕ σοραφενίμπη και είχαν διαγνωστεί με ΗΚΚ αρχικά σε στάδιο Α ή Β κατά BCLC.
Λέξεις-κλειδιά: επιβίωση, Κίρρωση, Χημειοεμβολισμός, Καρκίνος ήπατος
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 31(4), 468-476, 2014 - Ερευνητική εργασία