Παράγοντες που επηρεάζουν την καρδιαγγειακή λειτουργία υπέρβαρων/παχύσαρκων παιδιών ηλικίας 9–14 ετών
Ο.Γ. Αντωνιάδης, Ε.Θ. Δούδα, Δ.A. Παπάζογλου, Σ.Π. Τοκμακίδης
ΣΚΟΠΟΣ Εξέταση των παραγόντων που επηρεάζουν την καρδιαγγειακή λειτουργία υπέρβαρων/παχύσαρκων παιδιών προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Στη μελέτη συμμετείχαν 1.397 παιδιά, ηλικίας 9−14 ετών, κλινικά υγιή, που ταξινομήθηκαν σε υποομάδες ανάλογα με το φύλο (αγόρια: n=728, κορίτσια: n=669), την ηλικία (9−10 ετών: n=499, 11−12 ετών: n=408, 13−14 ετών: n=490), την κατηγορία υπέρτασης (νορμοτασικά: n=1.169, προϋπέρταση: n=101, στάδιο Ι: n=96, στάδιο ΙI: n=31) και το βαθμό παχυσαρκίας (νορμοβαρή: n=984, υπέρβαρα: n=280, παχύσαρκα: n=133). Μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν στα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά (σωματική μάζα, ύψος από όρθια θέση), στην αρτηριακή πίεση (συστολική, διαστολική) και στην καρδιακή συχνότητα σε συνθήκες ηρεμίας και μέσω ειδικών εξισώσεων προσδιορίστηκαν η πίεση σφυγμού, η μέση αρτηριακή πίεση, το διπλό γινόμενο, ο όγκος παλμού, η καρδιακή παροχή, η περιφερική αντίσταση και ο δείκτης καρδιακής λειτουργίας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ποσοστό 70,4% των παιδιών του συνολικού δείγματος ήταν νορμοβαρή, το 20,1% υπέρβαρα και το 9,5% παχύσαρκα. Τα υπέρβαρα/παχύσαρκα αγόρια (11,5%) και κορίτσια (9,1%) εμφάνισαν αυξημένες τιμές αρτηριακής πίεσης. Ο λόγος πιθανοτήτων (ORs) και ο σχετικός κίνδυνος (RR) των δύο παραγόντων (παχυσαρκία-υπέρταση) για τα αγόρια ήταν ORs=7,36 (95% CI: 4,82–11,24) και RR=4,91 (95% CI: 3,49–6,91), ενώ για τα κορίτσια ORs=4,29 (95% CI: 2,79–6,61) και RR=3,27 (95% CI: 2,31–4,63), αντίστοιχα. Τα νορμοτασικά νορμοβαρή παιδιά, ανεξάρτητα από το φύλο, εμφάνισαν καλύτερες τιμές συγκριτικά με τα υπερτασικά υπέρβαρα και παχύσαρκα στην καρδιακή συχνότητα, στο διπλό γινόμενο και στο δείκτη καρδιακής λειτουργίας (p<0,001). Αναφορικά με το δείκτη καρδιακής λειτουργίας, η σωματική μάζα (W: 53%), η καρδιακή συχνότητα (Hr: 14,3%), η διαστολική (DP: 14,1%) και η συστολική (SP: 8,5%) αρτηριακή πίεση, καθώς και η ηλικία (age: 2,6%) ερμήνευσαν το 92,5% της συνολικής διακύμανσης για το σύνολο του δείγματος (y=5,312−0,049*W+0,053*Hr−0,0 76*DP+0,036*SP−0,175*age). Επί πλέον, παρουσιάστηκε αρνητική συσχέτιση του δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) με το δείκτη καρδιακής λειτουργίας (r=-0,646, p<0,001) ενώ παρατηρήθηκαν θετικές συσχετίσεις με τις υπόλοιπες αιμοδυναμικές παραμέτρους (r=0,211−0,517, p<0,01). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα παραπάνω αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι, ανεξάρτητα από τον παράγοντα φύλο, η αυξημένη σωματική μάζα και η ηλικία επηρεάζουν την καρδιακή λειτουργία και σχετίζονται με την εμφάνιση υψηλής αρτηριακής πίεσης σε υπέρβαρα/ παχύσαρκα παιδιά προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας. Στην κλινική πράξη κρίνεται αναγκαία η εύρεση εύχρηστων δεικτών αξιολόγησης στην παιδική και στην εφηβική ηλικία με στόχο την άμεση διάγνωση προδιαθεσικών παραγόντων εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων στην ενήλικη ζωή.
Λέξεις-κλειδιά: Αρτηριακή πίεση, παχυσαρκία, BMI, Σχολική ηλικία
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 31(3), 316-326, 2014 - Ερευνητική εργασία