H εξέλιξη της χημειοθεραπείας στο προχωρημένο λέμφωμα Hodgkin
Α. Κανελλόπουλος, Θ.Π. Βασιλακόπουλος, Γ. Μελέτης
Από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα, η αντιμετώπιση του λεμφώματος Hodgkin (ΛΗ) αποτελεί σημείο αναφοράς για την αντιμετώπιση των υπόλοιπων κακοηθειών. Σήμερα, τουλάχιστον το 90% των ασθενών με ΛΗ αρχικών σταδίων και το 80−85% των ασθενών προχωρημένων σταδίων μπορούν να ιαθούν. Το 1964, οι de Vita et al εισήγαγαν το συνδυασμό MOPP (συνδυασμός μουστάρδας, βινκριστίνης, προκαρβαζίνης, πρεδνιζόνης), ο οποίος οδήγησε σε ποσοστά ίασης περίπου 50%. Μία δεκαετία αργότερα, οι Bonadonna et al καθιέρωσαν το συνδυασμό ABVD (συνδυασμός αδριαμυκίνης, μπλεομυκίνης, βιμπλαστίνης και δακαρβαζίνης), ο οποίος αποτελεί έκτοτε τον ακρογωνιαίο λίθο της αντιμετώπισης του ΛΗ. Ο συνδυασμός ABVD και τα συναφή υβριδικά σχήματα MOPP/ABVD, MOPP/ABV (συνδυασμός αδριαμυκίνης, μπλεομυκίνης και βιμπλαστίνης, ABV) οδήγησαν σε 70% μακροχρόνια επιβίωση, με σημαντικό ποσοστό των ασθενών να παραμένουν ανθεκτικοί ή να υποτροπιάζουν εντός της πενταετίας. Έτσι, η Γερμανική Ομάδα Μελέτης του Λεμφώματος Hodgkin (GHSG) εισήγαγε το εντατικοποιημένο (escalated) ΒΕΑCOPP, το οποίο στη μελέτη HD9 υπερείχε του COPP/ABVD (συνδυασμός κυκλοφωσφαμίδης, βινκριστίνης, προκαρβαζίνης και πρεδνιζόνης, COPP) σ' ό,τι αφορά στο διάστημα ελεύθερο νόσου και στη συνολική επιβίωση (ΣΕ), με κόστος σημαντική αιματολογική τοξικότητα, τοξικούς θανάτους και δευτεροπαθείς αιματολογικές κακοήθειες. Οι μεταγενέστερες μελέτες HD12, HD15 της GHSG καθιέρωσαν το escalated BEACOPP (συνδυασμός μπλεομυκίνης, ετοποσίδης, αδριαμυκίνης, βινκριστίνης, προκαρβαζίνης και πρεδνιζόνης σε κλιμακούμενες δόσεις) ως μια από τις βασικότερες θεραπευτικές επιλογές σε ασθενείς ηλικίας <60 ετών και έδειξαν ότι αρκούν λιγότεροι κύκλοι BEACOPP escalated με συνακόλουθη μείωση της τοξικότητας. Ωστόσο, σε δύο πρόσφατες ιταλικές μελέτες και στη μελέτη #20012 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Έρευνας και Θεραπείας του Καρκίνου (EORTC) διαφαίνεται ισοδυναμία των BEACOPP escalated και ABVD σ' ό,τι αφορά στη ΣΕ, λόγω της αποτελεσματικής διάσωσης των ασθενών που υποτροπιάζουν με την εφαρμογή της αυτόλογης μεταμόσχευσης αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων (ΑΜΑΑΚ). Επί πλέον, η συνδυασμένη θεραπεία όπως το Stanford V (συνδυασμός βιμπλαστίνης, αδριαμυκίνης, βινκριστίνης, μουστάρδας, ετοποσίδης και πρεδνιζόνης) δεν αποδείχθηκε ανώτερη του ABVD και αποτελεί δυνητική επιλογή για ορισμένους ίσως ασθενείς με προχωρημένο λέμφωμα Hodgkin χαμηλού κινδύνου (ΙPS <=3), εξ αιτίας βραχύτερης διάρκειας και μικρότερης πνευμονικής τοξικότητας. Συνοψίζοντας, η εντατικοποίηση της χημειοθεραπείας στο προχωρημένο ΛΗ δεν συνιστά πανάκεια. Συνεπώς, είναι σημαντική η αναγνώριση της υποομάδας των ασθενών που θα ωφεληθούν από μια τέτοια προσέγγιση.
Λέξεις-κλειδιά: ABVD, Escalated BEACOPP, Λέμφωμα Ηοdgkin, Προχωρημένα στάδια, Stanford V
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 30(6), 647-658, 2013 - Ανασκόπηση