Η Aνταπόκριση του Kράτους στις Aνάγκες των Mονογονεϊκών Oικογενειών στην Ελλάδα
Δ.Φ. Αντωνοπούλου
Εισαγωγή: Ο σχηματισμός και η διαμόρφωση διαφόρων σχημάτων και μορφών οικογένειας, που προκύπτουν ως επακόλουθο της αποδόμησης του οικογενειακού πυρήνα των δύο γονέων, έχουν ως αποτέλεσμα την ύπαρξη μονογονεϊκών οικογενειών, την ελεύθερη συμβίωση ή τις συναινετικές ενώσεις και την εμφάνιση αλλαγών τόσο στους ρόλους των δύο φύλων, όσο και στις οικογενειακές αξίες. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν, να σκιαγραφηθεί το φαινόμενο των μονογονεϊκών οικογενειών (ΜΓΟ) με εξαρτώμενα παιδιά [παιδιά που δεν έχουν περάσει ένα συγκεκριμένο όριο ηλικίας (18 ή 24 εφόσον σπουδάζουν, δεν εργάζονται και είναι ανύπανδρα) και ο ένας γονιός έχει την επιμέλεια] στην Ελλάδα και η διερεύνηση της αντίληψης για την ανταπόκριση του κράτους, στις ανάγκες των οικογενειών αυτών, στα πλαίσια της κοινωνικής πολιτικής. Υλικό και Μέθοδος: Δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 206 μόνοι γονείς οι οποίοι είχαν εξαρτώμενα παιδιά, ήταν Έλληνες και ζούσαν στα μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνα – Θεσσαλονίκη και στην επαρχία. Ως εξαρτώμενα παιδιά θεωρούνται τα ανύπανδρα παιδιά ηλικίας μέχρι 18 ετών και έως 24 ετών εφόσον σπουδάζουν και δεν εργάζονται. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο χρονικό διάστημα από τον Ιανουάριο του 2010 μέχρι το Μάιο του 2010. Για τη συλλογή των δεδομένων αναπτύχθηκε ειδικό ανώνυμο ερωτηματολόγιο 30 ερωτήσεων κλειστού τύπου. Το ποσοστό ανταπόκρισης ήταν 68,6%. Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πακέτο SPSS, version 16.00 (SPSS Inc, Chicago, IL). Όλα τα τεστ ήταν διπλής κατεύθυνσης (twosided). Η τιμή p-value<0,05 καθορίσθηκε σαν επίπεδο στατιστικά σημαντικής διαφοράς, ενώ επίσης καταγράφηκαν και οι οριακές στατιστικά σημαντικές διαφορές (0.05<p<0.1). Αποτελέσματα: Η πλειοψηφία του δείγματος ήταν γυναίκες υπεύθυνες μονογονεϊκών οικογενειών (87,7%). Οι άνδρες υπεύθυνοι μονογονεϊκών οικογενειών ήταν 12,1% και η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν τα 44 έτη. Το μεγαλύτερο ποσοστό (52,5%) από τους ερωτηθέντες υπευθύνους μονογονεϊκών οικογενειών ήταν από τα αστικά κέντρα Αθήνα - Θεσσαλονίκη. Από τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων προέκυψε ότι, η ανταπόκριση του κράτους στις μονογονεϊκές οικογένειες για οικονομική ενίσχυση (παροχή επιδομάτων) ήταν 37,2%, για στέγαση 12,5%, για εργασία 16,7%, και για εκπαίδευση ήταν 20%. Το μεγαλύτερο ποσοστό των υπευθύνων μόνων γονέων ήταν απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης (49%) και το μέσο συνολικό ετήσιο χρηματικό ποσό που ελάμβαναν οι μονογονεϊκές οικογένειες από επιδόματα ήταν 2130€. Συμπεράσματα: Η ανταπόκριση του κράτους στις ανάγκες των μονογονεϊκών οικογενειών είναι ανεπαρκής, με αποτέλεσμα οι μονογονεϊκές οικογένειες στην Ελλάδα να βιώνουν χαμηλό βιοτικό επίπεδο και να καθίστανται εύθραυστη κοινωνική ομάδα. Η πλημμελής ανταπόκριση του κράτους επηρεάζει την προσωπική, οικογενειακή και κοινωνική ζωή των μονογονεϊκών οικογενειών, τις δυνατότητες απασχόλησης και διαμορφώνειτην ποιότητα του επιπέδου διαβίωσης.
Λέξεις-κλειδιά: Κοινωνική πολιτική, Μονογονεϊκές οικογένειες, Κρατική ανταπόκριση, Μόνοι γονείς, Επίπεδο διαβίωσης
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 52(1), 57-64, 2013 - Ερευνητική εργασία