Μελέτη Καταγραφής της Συχνότητας Χορήγησης Μορφίνης σε Ασθενείς με Κακοήθη Νόσο Τελικού Σταδίου στα Ελληνικά Δημόσια Νοσοκομεία
Δ. Παπαγόρας, Χ. Κοντογεώργου, Π. Φιλίππου, Γ.Ι. Τσιάνος, Μ. Καναρά
Εισαγωγή: Η μορφίνη θεωρείται το πιο αποτελεσματικό οπιοειδές για την ανακούφιση των ογκολογικών ασθενών από τον οξύ καρκινικό πόνο μέτριας και ισχυρής έντασης. Η ανά κεφαλή κατανάλωση συνιστά δείκτη ποιότητας στην αντιμετώπιση του καρκινικού πόνου, ενώ κλινικές μελέτες έχουν τεκμηριώσει την δοσολογία με την οποία επιτυγχάνεται με ασφάλεια η ταχεία αναλγησία στους ασθενείς με οξύ καρκινικό πόνο. Παρ’ όλα αυτά η μορφίνη περιβάλλεται ακόμα και σήμερα από ένα μύθο με πολλές πτυχές, με αποτέλεσμα να μην χορηγείται στον καρκινικό πόνο στον βαθμό που θα έπρεπε, έτσι ώστε ένα μεγάλο ποσοστό ογκολογικών ασθενών να αναφέρει βιώματα ανυπόφορου πόνου. Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν η αποσαφήνιση της θέσης που κατέχει η μορφίνη, το αποτελεσματικότερο οπιοειδές στην ανακούφιση από τον οξύ καρκινικό πόνο, στα ελληνικά νοσηλευτικά ιδρύματα. Υλικό και μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε αποστολή ερωτηματολογίων και επεξεργασία των απαντήσεων που συλλέχτηκαν από 96 ελληνικά δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα σχετικά με την χορήγηση της μορφίνης στον οξύ καρκινικό πόνο. Τα ερωτηματολόγια αφορούσαν στη συχνότητα και τον τρόπο χορήγησης μορφίνης, την ύπαρξη ή όχι πρωτοκόλλων αναλγησίας και τους λόγους αποφυγής χορήγησης της στις παθολογικές, ογκολογικές κλινικές καθώς επίσης και στα τμήματα επειγόντων περιστατικών, καθώς επίσης και στα φαρμακεία των νοσοκομείων του ελληνικού Δημοσίου. Αποτελέσματα: Η μορφίνη δε χορηγείται στον οξύ πόνο στους έλληνες ογκολογικούς ασθενείς παρά μόνο σε ένα ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 2%. Οι λόγοι αποφυγής χορήγησης της μορφίνης αφορούσαν στην συντριπτική πλειοψηφία τον φόβο επιπλοκών, ιατρονομικών εμπλοκών, εξάρτησης, την πολύπλοκη και κουραστική διαδικασία συνταγογράφησης και την έλλειψη εμπειρίας στη χορήγηση της. Τα φαρμακεία των δημόσιων ελληνικών νοσοκομείων δεν διαθέτουν δισκία μορφίνης, ενώ η διάθεσή τους υπόκειται σε ελέγχους και νομοθετικές ρυθμίσεις που δυσχεραίνουν σημαντικά την πρόσβαση των ασθενών σε αυτό το οπιοειδές. Συμπεράσματα: Η χορήγηση της μορφίνης σε ογκολογικούς ασθενείς σε δημόσια νοσοκομεία παραμένει ιδιαίτερα και αδικαιολόγητα χαμηλή, στερώντας από τους ασθενείς ένα αποτελεσματικό φάρμακο για την ανακούφιση τους από τον καρκινικό πόνο.
Λέξεις-κλειδιά: Μορφίνη, Καρκινικός πόνος, Ελληνικά δημόσια νοσοκομεία
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 52(2), 191-198, 2013 - Ερευνητική εργασία