Η σχέση της έντασης και των ειδικών χαρακτηριστικών της ημικρανίας με καταθλιπτικά και αγχώδη στοιχεία
E. Αναγνώστου, B. Κωνσταντινίδης, Γ. Παρασκευάς, Φ. Χριστίδη, Ι. Ζαλώνης, Ε. Σταμπουλής, Ε. Καραρίζου
Η διάθεση και ο πόνος αλληλοεξαρτώνται και αλληλεπιδρούν με έναν σύνθετο τρόπο. Ο πληθυσμός των ασθενών που επισκέπτεται ειδικά ιατρεία κεφαλαλγίας παρουσιάζει μεγαλύτερο επιπολασμό διαταραχών διάθεσης σε σύγκριση με ασθενείς γενικών εξωτερικών ιατρείων. Ωστόσο, η βαρύτητα ψυχιατρικών νοσημάτων σε κεφαλαλγικούς ασθενείς φαίνεται ότι είναι σαφώς χαμηλότερη εάν συγκριθεί με τη βαρύτητα νόσου ασθενών σε αμιγώς ψυχιατρικά εξωτερικά ιατρεία. Είναι εντούτοις γεγονός ότι πλήθος ψυχιατρικών διαταραχών παρουσιάζουν συννοσηρότητα με πρωτοπαθή κεφαλαλγικά σύνδρομα όπως η ημικρανία. Ωστόσο ελεγχόμενες τυχαιοποιημένες μελέτες με αυτό το αντικείμενο σπανίζουν. Ο σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να μελετήσουμε εάν η ημικρανία καθ’ αυτή αλλά και εάν συγκεκριμένα ημικρανικά χαρακτηριστικά σχετίζονται με κατάθλιψη ή/και άγχος. Στη μονοκεντρική αυτή μελέτη (Ειδικό Ιατρείο Κεφαλαλγίας της Νευρολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών), ημικρανικοί ασθενείς βαθμολογήθηκαν βάσει τυποποιημένων ερωτηματολογίων ως προς παραμέτρους όπως ένταση του ημικρανικού πόνου, μηνιαία συχνότητα κρίσεων, μέση διάρκεια κρίσης, πρόδρομα συμπτώματα και παρουσία αύρας. Αξιολογήθηκαν 50 διαδοχικοί ασθενείς που είχαν παραπεμφθεί στο ειδικό ιατρείο κεφαλαλγίας της κλινικής μας. Ασθενείς που εν τέλει έλαβαν άλλες διαγνώσεις όπως μη-ημικρανική κεφαλαλγία, μικτή ημικρανική και μη-ημικρανική κεφαλαλγία, ή ασθενείς με συστηματικά νοσήματα που είναι γνωστό ότι προδιαθέτουν για κεφαλαλγίες (όπως ο ερυθηματώδης λύκος) αποκλείσθηκαν από τη μελέτη. Τέλος δεν συμπεριελήφθησαν ασθενείς που ελάμβαναν αντικαταθλιπτική ή άλλη ψυχιατρική αγωγή. Εικοσιτέσσερεις ασθενείς πληρούσαν τα κριτήρια και συμπεριελήφθησαν στις αναλύσεις. Τα δεδομένα συσχετίσθηκαν με τις βαθμολογίες της κλίμακας κατάθλιψης του Beck, της κλίμακας άγχους του Hamilton και της κλίμακας κατάθλιψης του Hamilton. Τα αποτελέσματά μας κατέδειξαν αυξημένη συχνότητα ήπιας έως μέτριας κατάθλιψης σε σύγκριση με την αναμενόμενη συχνότητα από τον γενικό πληθυσμό, εύρημα που ήταν σύμφωνο με παλαιότερες μελέτες. Αντίστοιχα, αυξημένη συχνότητα ήπιου και μέτριου άγχους αναδείχθηκε στους ημικρανικούς ασθενείς. Εντούτοις, δεν βρέθηκε καμία σημαντική συσχέτιση μεταξύ κατάθλιψης ή άγχους από τη μία πλευρά και παραμέτρων όπως ένταση του ημικρανικού πόνου, μηνιαία συχνότητα κρίσεων, διάρκεια κρίσης, παρουσία ή απουσία αύρας, εμφάνισης πρόδρομων συμπτωμάτων και ημικρανική «καριέρα» (ηλικία κατά την εξέταση μείον ηλικία έναρξης της νόσου). Το κύριο αποτέλεσμα ήταν ή απουσία οποιασδήποτε σημαντικής συσχέτισης των ημικρανικών παραμέτρων με τις μετρήσεις κατάθλιψης και άγχους. Τα ευρήματα αυτά υποδεικνύουν ότι η ημικρανία, πέραν της τεκμηριωμένης συννοσηρότητας με κατάθλιψη και άγχος, δεν παρουσιάζει ειδικά ημικρανικά χαρακτηριστικά σχετιζόμενα αιτιακά με τη διαταραχή της διάθεσης. Μελλοντικά είναι σκόπιμο να αναλυθούν μεγαλύτερα δείγματα προκειμένου να τεκμηριωθεί πιθανή συσχέτιση μεταξύ πιο συγκεκριμένων ψυχιατρικών διαταραχών με διάφορα πρωτοπαθή κεφαλαλγικά σύνδρομα.
Λέξεις-κλειδιά: Ημικρανία, Πρωτοπαθείς κεφαλαλγίες, Κατάθλιψη, Άγχος
ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ, 24(3), 197-201, 2013 - Ερευνητική εργασία