Μελέτη των ψυχολογικών παραγόντων που επηρεάζουν το έργο των φροντιστών ασθενών με εγκεφαλικό επεισόδιο
Α.Μ. Μιχαηλίδου, Φ. Αναγνωστόπουλος, Κ. Βέμμος, Α. Μιχαηλίδης
ΣΚΟΠΟΣ Η μελέτη της ψυχολογικής επιβάρυνσης που βιώνει ο υπεύθυνος φροντίδας ασθενούς με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ). ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Το δείγμα της παρούσας μελέτης αποτελούσαν 106 συγγενείς-φροντιστές ασθενών που είχαν υποστεί ΑΕΕ τουλάχιστον ένα μήνα πριν από τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου. Η έρευνα διεξήχθη σε τρία δημόσια νοσοκομεία του νομού Αττικής. Η συλλογή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε με τη συμπλήρωση ειδικού ερωτηματολογίου, το οποίο, εκτός από τα δημογραφικά και τα κλινικά χαρακτηριστικά, περιλάμβανε την κλίμακα μέτρησης της ψυχολογικής επιβάρυνσης, την κλίμακα μέτρησης της αίσθησης συνεκτικότητας-συνοχής των φροντιστών, την κλίμακα μέτρησης της θετικής νοηματοδότησης και, τέλος, την κλίμακα μέτρησης του άγχους και της κατάθλιψης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Από το σύνολο των ατόμων που αποτελούσαν το δείγμα, οι 20 ήταν άνδρες (18,9%) και οι 86 γυναίκες (81,1%). Όσον αφορά στα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης του φροντιστή, αυτά σχετίζονταν θετικά με τις διαστάσεις της επιβάρυνσης, δηλαδή με την απογοήτευση, τη γενική πίεση, την απομόνωση και τη συναισθηματική εμπλοκή. Μάλιστα, στην ανάλυση πολλαπλής παλινδρόμησης φάνηκε ότι όσο αυξάνει η γενική επιβάρυνση, η ηλικία και η συναισθηματική εγγύτητα του φροντιστή και όσο μειώνεται η κατανόηση των γεγονότων που συμβαίνουν στη ζωή του, τόσο αυξάνουν τα επίπεδα της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας του. Ακόμη, φάνηκε ότι η υψηλή αίσθηση συνοχής (νοηματοδότηση, ελεγξιμότητα, κατανόηση) του φροντιστή σχετιζόταν αρνητικά και σημαντικά με τα καταθλιπτικά συμπτώματα και την επιβάρυνσή του. Επί πλέον, παρατηρήθηκε ότι, αν και η συσχέτιση ανάμεσα στην ηλικία του φροντιστή και το επίπεδο θετικής νοηματοδότησης ήταν θετική και με τις δύο διαστάσεις της νοηματοδότησης (προσωπική ανάπτυξη και αποδοχή), εν τούτοις ήταν στατιστικά σημαντική μόνο με την αποδοχή. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η φροντίδα ασθενούς με ΑΕΕ επηρεάζει τα επίπεδα ψυχικής υγείας του πρωτοβάθμιου οικογενειακού φροντιστή, υπό τη μορφή καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Με την παρούσα μελέτη δίνεται έμφαση στο θέμα της οικογένειας και στις επιπτώσεις της φροντίδας χρόνια πασχόντων μελών της, καθώς και στο πρόβλημα της επιβάρυνσης και της νοσηρότητας των φροντιστών, επισημαίνοντας ότι η επιβάρυνση των φροντιστών ασθενών με ΑΕΕ θα πρέπει να αποτελέσει στόχο κατάλληλων ψυχολογικών παρεμβάσεων.
Λέξεις-κλειδιά: Εγκεφαλικό επεισόδιο, Επιβάρυνση, Άγχος και κατάθλιψη, Αίσθηση συνεκτικότητας-συνοχής, Θετική νοηματοδότηση, Φροντιστής
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 30(5), 606-612, 2013 - Ερευνητική εργασία