Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κίνητρα Νοσηλευτών
Κ. Παναγιωτοπούλου, Η. Μπροκαλάκη
Εισαγωγή: Οι ποικίλες επιτευχθείσες καινοτομίες σε επιστημονικά, τεχνολογικά και κοινωνιολογικά περιβάλλοντα είχαν ως αποτέλεσμα τη συνεχή επέκταση των αρμοδιοτήτων διαφόρων επαγγελματιών σε νέα πεδία γνώσης και δεξιοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό, η συνεχιζόμενη επαγγελματική εκπαίδευση (ΣΕΕ) για τους νοσηλευτές αναδείχθηκε ως μια απόλυτα αναγκαία διαδικασία για τη διασφάλιση και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων νοσηλευτικών υπηρεσιών. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας ανασκόπησης ήταν η (α) προσέγγιση εννοιολογικά του όρου της ΣΕΕ και (β) η προβολή των παραγόντων που παρακινούν τα άτομα και ειδικότερα τους νοσηλευτές να συμμετέχουν σε δραστηριότητες συνεχιζόμενης εκπαίδευσης. Υλικό-Μέθοδος: Η ανασκόπηση περιέλαβε ανασκοπικά και ερευνητικά άρθρα, που δημοσιεύτηκαν κατά την περίοδο 1977−2012 και προέρχονται από τις βάσεις αναζήτησης Medline, Scopus και IATROTEK με λέξεις ευρετηριασμού “continuing professional education” (συνεχιζόμενη επαγγελματική εκπαίδευση), “continuing nursing education” (συνεχιζόμενη νοσηλευτική εκπαίδευση), “educational programs” (εκπαιδευτικά προγράμματα), “nurse” (νοσηλευτής), “motivation” (παρακίνηση), “motivational orientations” (παρακινητικοί παράγοντες), “participation” (συμμετοχή), “Participation Reasons Scale”. Αποτελέσματα: Οι περισσότεροι ορισμοί της ΣΕΕ υποστηρίζουν τη σπουδαιότητα της αυτοεκπαίδευσης (ανεπίσημη) και της κατευθυνόμενης ή ενδοϋπηρεσιακής (επίσημης) ως απαραίτητες διαστάσεις της για την ενίσχυση της νοσηλευτικής πρακτικής, αποβλέποντας στη βελτίωση της δημόσιας υγείας. Με βάση αυτό το δεδομένο, έχουν διεξαχθεί αρκετές μελέτες διεθνώς, προκειμένου να διερευνηθεί το φαινόμενο της συμμετοχής, καθώς και των λόγων παρακίνησης των νοσηλευτών σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Η συμμετοχή σε προγράμματα ΣΕΕ επηρεάζεται από την επιθυμία των νοσηλευτών για επαγγελματική ανάπτυξη και βελτίωση, απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων που θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν στην παρούσα ή σε μελλοντική τους θέση έτσι ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στις προσδοκίες του κοινωνικού συνόλου. Επιπρόσθετα, επαγγελματικοί και προσωπικοί λόγοι όπως το κυκλικό ωράριο, η θέση, το ακαδημαϊκό επίπεδο και η ηλικία επηρέαζαν σημαντικά τη συμμετοχή τους στη ΣΕΕ. Συμπεράσματα: Η ανασκόπηση κατέδειξε πως είναι εδραιωμένη παραδοχή ότι η ΣΕΕ επιφέρει οφέλη για τους νοσηλευτές, τους ασθενείς και την υπηρεσία. Όταν λαμβάνονται υπόψη τα κίνητρα που ωθούν τους νοσηλευτές προς τη ΣΕΕ, τότε ο προγραμματισμός, η προώθηση και οι στρατηγικές εκπαίδευσης μπορούν να προσανατολίζονται στις εξειδικευμένες εκπαιδευτικές τους ανάγκες. Παρόλο που υπάρχει αρκετή βιβλιογραφία σχετικά με τα κίνητρα των νοσηλευτών για τη συμμετοχή τους σε ΣΕΕ στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν παρόμοια τεκμηριωμένα δεδομένα.
Λέξεις-κλειδιά: Εκπαιδευτικά προγράμματα, νοσηλευτής, Συνεχιζόμενη νοσηλευτική εκπαίδευση, Κλίμακα κινήτρων συμμετοχής, Παρακίνηση, Παρακινητικοί παράγοντες, Συνεχιζόμενη επαγγελματική εκπαίδευση
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 51(4), 386-395, 2012 - Περιγραφική ανασκόπηση