Ειδική αναπτυξιακή διαταραχή του λόγου και της ομιλίας στην ενήλικη ζωή
Μ. Βλασσοπούλου, Δ.Κ. Αναγνωστόπουλος
Η ειδική αναπτυξιακή διαταραχή (ΕΑΔ) του λόγου και της ομιλίας εντάσσεται σε μια γενικότερη κατηγορία νευροαναπτυξιακών διαταραχών της παιδικής ηλικίας που παρουσιάζονται στο 7–10% του παιδικού πληθυσμού. Αυτά τα παιδιά εμφανίζουν μια σημαντική χρονική καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας, που δεν μπορεί να αποδοθεί σε βαρηκοΐα, σε νοητικά ελλείμματα, σε νευρομυϊκές ή γναθοπροσωπικές διαταραχές, σε συναισθηματικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες. Σ’ αυτή την ανασκόπηση, διερευνούμε εάν η ΕΑΔ του λόγου και της ομιλίας είναι αποκλειστικά μια διαταραχή της παιδικής ηλικίας και, εάν εμμένει, πώς εμφανίζεται στην ενήλικη ζωή. Τέλος, αναλύουμε ποια μπορεί να είναι τα αίτια αυτών των «μεταλλάξεων». Υπάρχουν ερευνητικές ενδείξεις ότι, παρόλο που τα συμπτώματα πολλών παιδιών με ΕΑΔ του λόγου και της ομιλίας θεραπεύονται κατά την παιδική ηλικία, ένα σημαντικό μέρος αυτού του πληθυσμού συνεχίζει να παρουσιάζει δυσκολίες στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή. Η εξέλιξη αυτής της διαταραχής μπορεί να συσχετίζεται άμεσα με τον λόγο, όπως συμβαίνει στις διαταραχές των σχολικών ικανοτήτων, μπορεί όμως να συσχετισθεί και με διαταραχές διαγωγής, διαταραχές στην κοινωνική ένταξη, καθώς και με συναισθηματικές και ψυχιατρικές διαταραχές στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή. Συνεπώς, η ΕΑΔ του λόγου και της ομιλίας φαίνεται ότι μπορεί συχνά να αποτελεί μια πρώιμη ένδειξη για άλλες δυσκολίες στο μέλλον. Παρότι οι ακριβείς μηχανισμοί που είναι υπεύθυνοι γι’ αυτές τις διαταραχές δεν έχουν εξακριβωθεί ακόμη, είναι πιθανό ότι η θεωρία για το νευροβιολογικό υπόβαθρο αυτών των διαταραχών μπορεί να εξηγήσει γιατί αυτές οι διαταραχές εμφανίζονται αρχικά στον λόγο, καθώς και την περαιτέρω συσχέτισή τους με άλλες δυσκολίες. Παρόλ’ αυτά, η συνέχεια ή «μετάλλαξη» στην ενήλικη ζωή σε άλλη μορφή μπορεί να σχετίζεται με πολλές επιπλέον παραμέτρους. Για παράδειγμα, το γενικότερο ευάλωτο νευρολογικό υπόβαθρο αυτών των παιδιών, σε συνδυασμό με τη συναισθηματική και κοινωνική πίεση που δέχονται όσο μεγαλώνουν, δείχνει τη σημαντική επίδραση του περιβάλλοντος στη διαμόρφωση των συμπτωμάτων τους. Παρά τους περιορισμούς στη μακροχρόνια μελέτη αυτών των παιδιών, θεωρείται ότι σε έναν σημαντικό αριθμό περιπτώσεων η ψυχοπαθολογία συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή, συχνά σε συσχέτιση με μια άλλη μορφή. Συνεπώς, ο σχεδιασμός παροχής υπηρεσιών για αυτόν τον πληθυσμό θα πρέπει να λάβει υπόψη αυτά τα δεδομένα μέσω μιας μακροχρόνιας διεπιστημονικής παρακολούθησης αυτών των ατόμων.
Λέξεις-κλειδιά: Ειδική αναπτυξιακή διαταραχή, Λόγος/ομιλία, Νευροαναπτυξιακές διαταραχές, Ενήλικη ζωή
ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ, 23(Παράρτημα), 74-81, 2012