Συγκριτική Αξιολόγηση Εγκυρότητας και Αξιοπιστίας των Κλιμάκων Εκτίμησης Πόνου για Κατασταλμένους, Βαρέως Πάσχοντες Ενήλικες Ασθενείς
Ε. Κλέτσιου, Μ. Γιαννακοπούλου
Εισαγωγή: Η διαχείριση του πόνου των κατασταλμένων, βαρέως πασχόντων ενηλίκων που νοσηλεύονται σε μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) απαιτεί πρωταρχικά την αξιολόγησή του με ένα αξιόπιστο, έγκυρο και εύχρηστο εργαλείο. Σκοπός: Η συστηματική ανασκόπηση της εγκυρότητας και της αξιοπιστίας των εργαλείων αξιολόγησης πόνου σε κατασταλμένους, βαρέως πάσχοντες μονάδων εντατικής θεραπείας, οι οποίοι εμφανίζουν περιορισμένες δυνατότητες επικοινωνίας. Υλικό-Μέθοδος: Η ανασκόπηση πραγματοποιήθηκε σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων (PubMed, CINAHL) για τα έτη 1991−2011, χρησιμοποιώντας τις εξής λέξεις-κλειδιά: “Pain”, “assess”, “measure”, “tool”, “instrument”, “intensive care”, “critical care”, “unconscious”, “sedation”, “adult” και “validity”. Αναζητήθηκαν πρωτογενείς μελέτες που παρουσίαζαν τη δημιουργία εργαλείων πόνου για κατασταλμένους ασθενείς ή αξιολογούσαν την αξιοπιστία και την εγκυρότητα ενός τέτοιου, δημοσιευμένες στην αγγλική ή στην ελληνική γλώσσα. Αποτελέσματα: Στη συστηματική ανασκόπηση συμπεριελήφθησαν 13 μελέτες, από τις οποίες προέκυψαν 6 μελέτες, οι οποίες εισήγαγαν ένα νέο εργαλείο αξιολόγησης πόνου και 7 μελέτες αξιολόγησης της εγκυρότητας αυτών των εργαλείων. Όλες οι κλίμακες περιελάμβαναν συμπεριφορικά χαρακτηριστικά, ενώ 3 περιείχαν και οργανικές παραμέτρους και δύο χρησιμοποιούσαν τη συμμόρφωση με το μηχανικό αερισμό ως παράμετρο. Οι κλίμακες αξιολογήθηκαν αναφορικά με την εσωτερική συνοχή τους, την αξιοπιστία μεταξύ παρατηρητών, την εγκυρότητα κριτηρίου και τη διακριτική εγκυρότητα. Υψηλότερο δείκτη εσωτερικής συνοχής εμφανίζει το εργαλείο παρατήρησης πόνου στην εντατική θεραπεία (CPOT), ενώ μεγαλύτερη αξιοπιστία μεταξύ παρατηρητών εμφανίζει η συμπεριφορική κλίμακα πόνου (BPS). Τα δύο αυτά εργαλεία θεωρούνται, μέχρι στιγμής, εκείνα με τη μεγαλύτερη αξιοπιστία και εγκυρότητα, εμφανίζοντας ωστόσο μικρές διαφορές με τα υπόλοιπα. Συμπεράσματα: Οι κλίμακες πόνου για ασθενείς που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ είναι σχετικά νέα εργαλεία και δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί επαρκώς η αξιοπιστία και η εγκυρότητά τους. Η ύπαρξη ενός εργαλείου αναφοράς γι’ αυτή την κατηγορία ασθενών μένει να τεκμηριωθεί με περαιτέρω μελέτες.
Λέξεις-κλειδιά: αξιοπιστία, εγκυρότητα, Εντατική θεραπεία, Κλίμακες πόνου
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 51(2), 150-159, 2012 - Συστηματική ανασκόπηση