Αξιολόγηση της Φροντίδας Ενήλικα με Αυτισμό με τη Μέθοδο της Συμμετοχικής Παρατήρησης – Νοσηλευτική Προσέγγιση
Ό. Βελέντζα, Α. Παππά
Εισαγωγή: Από τον ψυχιατρικό χώρο, λίγες είναι οι έρευνες οι οποίες αξιολογούν παρεμβάσεις νοσηλευτών βασιζόμενες σε ποιοτικά δεδομένα. Η δυσκολία ειρισμού αυτών των ασθενών ανακύπτει από τη μελέτη μιας ενδιαφέρουσας περίπτωσης, μιας ασθενούς στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψυχαργώ Β΄», κατά την αποασυλοποίηση ατόμων με αυτισμό. Σκοπός: Με βάση την εφαρμογή της μεθόδου της συμμετοχικής παρατήρησης, στόχος της μελέτης ήταν η ανίχνευση (α) των ιδιαίτερων συναισθημάτων των νοσηλευτών που βιώνουν τη φροντίδα ατόμων με αυτισμό και (β) των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα συγκεκριμένα άτομα με την αλλαγή των συνθηκών του περιβάλλοντος. Υλικό-Μέθοδος: Πρόκειται για ποιοτική μελέτη, όπου χρησιμοποιήθηκε η τεχνική της συμμετοχικής παρατήρησης από τη νοσηλεύτρια αναφοράς σε γυναίκα ασθενή 35 ετών, με αυτισμό, στο χώρο οικοτροφείου. Η νεοδιοριζόμενη νοσηλεύτρια, άπειρη ακόμη η ίδια στο χειρισμό αυτών των ασθενών, παραθέτει γραπτά σημειώματα, σκέψεις και αναφορές στην προσπάθειά της να επιχειρήσει συγκεκριμένη νοσηλευτική παρέμβαση και απ’ όπου παρατηρεί, καταγράφει και κατανοεί ενεργητικά από το αυτιστικό άτομο συμπεριφορές, πράξεις, γεγονότα και σχήματα μη λεκτικής επικοινωνίας. Παραθέτει επίσης συναισθήματα της ίδιας που συνοδεύουν αυτή την αλληλεπίδραση, η οποία και αποτελεί «μοναδική» εμπειρία. Αποτελέσματα: Επικρατούν συναισθήματα φόβου, θυμού, άγχους, αβεβαιότητας που δυσκολεύουν την επικοινωνία, την προσέγγιση και την επίτευξη του στόχου. Ως θετικοί παράγοντες αναφέρονται η επιμονή και ο επιμερισμός ενός μεγάλου στόχου σε μικρότερους, καθώς και η θέληση της νοσηλεύτριας για μάθηση και επικοινωνία. Οι βασικότεροι προβληματισμοί που ανακύπτουν για τους νοσηλευτές είναι η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης πάθησης, η δυσκολία υιοθέτησης στόχων, το εξατομικευμένο σχέδιο φροντίδας, η διαχείριση ορίων, αλλά και ο αξιοπρεπής χειρισμός αυτών των ανθρώπων, τα συναισθήματα ματαίωσης, η ταχεία εξουθένωση και το αίσθημα της επαγγελματικής ανεπάρκειας. Αναδεικνύεται ο ρόλος του νοσηλευτή, η αξία της εκπαίδευσης και της εξειδίκευσης στη νοσηλευτική ατόμων με αυτισμό. Συμπεράσματα: Τα αυτιστικά άτομα βιώνουν συναισθήματα άγχους και ματαίωσης, είναι αποσυρμένα, κλεισμένα στον εαυτό τους σε μια σιωπή που κατά βάθος φωνάζει. Το ζητούμενο είναι να ακούσουμε τη φωνή τους και να τους απαντήσουμε.
Λέξεις-κλειδιά: νοσηλευτική, Ποιοτική έρευνα, Ψυχιατρική, Αυτιστικό παιδί, Συμμετοχική παρατήρηση, Φροντίζοντας
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 51(2), 129-138, 2012 - Eιδικό άρθρο