Το Ερωτηματολόγιο εκτίμησης των μηχανισμών άμυνας “Life Style Index”: Συσχετίσεις με την ψυχική καταπόνηση και την επιθετικότητα
Θ. Υφαντής, Γ.Δ. Φλώρος, Π. Γούλια, Γ. Οικονόμου, Κ. Ασημακόπουλος
Το Life Style Index (LSI) εκτιμά μηχανισμούς άμυνας του Εγώ, υποθέτοντας ότι η χρήση τους σχετίζεται με συγκεκριμένες συγκινησιακές καταστάσεις και διαγνωστικές έννοιες. Στοχεύοντας στην περαιτέρω διερεύνηση των ψυχομετρικών ιδιοτήτων της Ελληνικής έκδοσης, σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μελέτη της σχέσης συγκεκριμένων μηχανισμών άμυνας με διαστάσεις της ψυχικής καταπόνησης και της εχθρότητας-επιθετικότητας σε τρεις διαφορετικούς πληθυσμούς. Συμπεριλήφθησαν 1261 ενήλικες: 410 υγιείς, 723 σωματικά ασθενείς και 128 ψυχιατρικοί ασθενείς, στους οποίους εκτιμήθηκαν, εκτός των μηχανισμών άμυνας (LSI), ο βαθμός Ψυχικής Καταπόνησης (GHQ-28) και διαστάσεις της Εχθρότητας-Επιθετικότητας (HDHQ). Τα αποτελέσματα έδειξαν πως η αυξημένη ψυχική καταπόνηση σχετίζεται με αυξημένη χρήση όλων των αμυνών πλην την Άρνησης, με την οποία η ψυχική καταπόνηση σχετίζεται αρνητικά. Η Παλινδρόμηση σχετίζεται σταθερά με την ψυχική επιβάρυνση και διαφοροποιεί τους ψυχιατρικούς ασθενείς από τις άλλες ομάδες. Η Υπεραναπλήρωση και ο Σχηματισμός διά του Αντιθέτου σχετίζονται με καταθλιπτική συμπτωματολογία. Στους σωματικά ασθενείς, η Απώθηση αυξάνει την σωματική διάσταση της ψυχικής καταπόνησης και την κοινωνική δυσλειτουργία, και η Άρνηση τις μειώνει. Στους ψυχιατρικούς ασθενείς και στους υγιείς, επιβαρυντικά λειτουργεί κυρίως η Προβολή. Όσοι ενδοβάλλουν την εχθρότητά τους, έδειξαν μάλλον να την «αρνούνται», καθώς παρουσίασαν υψηλότερες τιμές Άρνησης, η ένταση της οποίας σχετίζεται αρνητικά με την ένταση της Ενδοβαλλόμενης Επιθετικότητας. Εκείνοι που έστρεφαν την εχθρότητά τους προς τους άλλους, παρουσίασαν υψηλότερες τιμές Προβολής, ενώ ούτε η Άρνηση ούτε ο Σχηματισμός διά του Αντιθέτου φάνηκε να επαρκούν για να μετριάσουν την ένταση της Εξωστρεφόμενης Επιθετικότητας. Τα αποτελέσματα αυτά ενισχύουν την εγκυρότητα της Ελληνικής έκδοσης του LSI και παρέχουν επιπρόσθετα δεδομένα για τη σχέση των μηχανισμών άμυνας με την ψυχική καταπόνηση και με την κατεύθυνση της επιθετικότητας σε διαφορετικούς πληθυσμούς, υποδεικνύοντας ότι η εκτίμηση των μηχανισμών άμυνας μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μελέτη των παραγόντων που διαμεσολαβούν ή τροποποιούν τη συμπεριφορά και την έκβαση μιας σωματικής ή ψυχικής νόσου.
Λέξεις-κλειδιά: επιθετικότητα, Ψυχική καταπόνηση, Μηχανισμοί άμυνας του Εγώ, Life Style Index, Εχθρότητα
ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ, 22(3), 207-220, 2011 - Ερευνητική εργασία