Η Επίδραση των Αντισυλληπτικών Δισκίων στην Παθογένεια του Καρκίνου του Μαστού
Ό. Αρχαγγελίδη, Μ. Γιαννακοπούλου
Εισαγωγή: Η χρήση των αντισυλληπτικών (OC) είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη καθώς τουλάχιστον 100 εκατομμύρια γυναίκες σε όλον τον κόσμο χρησιμοποιούν αντισυλληπτικά δισκία και έτσι η ασφάλειά τους έχει ερευνηθεί εκτενώς. Πολλές μελέτες διεξήχθησαν για τη διερεύνηση της σχέσης των OC με την ανάπτυξη καρκινωμάτων του μαστού. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας συστηματικής ανασκόπησης ήταν η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ λήψης OC και κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε γυναίκες οποιασδήποτε ηλικίας που είτε ελάμβαναν OC εκείνη την περίοδο, είτε παλαιότερα, και προσδιορισμός του μεγέθους της σχέσης αυτής. Υλικό-Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε διερεύνηση της βιβλιογραφίας με τη χρήση ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων (PubMed, Medline, Google Scholar). Οι λέξεις-κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν “contraceptives”, “oral”, “cancer”, “breast”, “risk”, “hormones”. Συνολικά, βρέθηκαν 66 πρωτογενείς ερευνητικές μελέτες από τις οποίες επιλέχθηκαν οι 23. Τα κριτήρια επιλογής των μελετών που τέθηκαν ήταν τα ακόλουθα: (α) άρθρα γραμμένα στην αγγλική γλώσσα, (β) άρθρα που αναφέρονταν στο σχετικό είδος καρκίνου (μόνο breast cancer, BC) ή στο συγκεκριμένο είδος ορμονών (μόνο ορμονών που λαμβάνονται με τα ΟC) και (γ) άρθρα δημοσιευμένα κατά το χρονικό διάστημα 1990−2010. Απορρίφθηκαν άρθρα που αναφέρονταν σε παράγοντες κινδύνου για την πρόκληση καρκίνου του μαστού, όπως για παράδειγμα ο γονιδιακός παράγοντας BRCA 1,2. Αποτελέσματα: Όσον αφορά στη διάρκεια λήψης των αντισυλληπτικών δισκίων και στην επίπτωση του καρκίνου του μαστού, λίγες μελέτες κατόρθωσαν να δείξουν μια γραμμική σχέση μεταξύ τους. Η ηλικία πρώτης λήψης του αντισυλληπτικού δισκίου έχει βρεθεί ότι σχετίζεται έως ένα βαθμό με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού, αν και πολλές μελέτες τείνουν προς το αντίθετο. Όσον αφορά στη σχέση δόσης και είδους αντισυλληπτικού φαρμάκου στην αντισυλληπτική αγωγή με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι γυναίκες ηλικίας 20−44 ετών που έκαναν χρήση αντισυλληπτικών περιεκτικότητας >35 μg αιθυλικής οιστραδιόλης, είχαν κατά προσέγγιση 50% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού από εκείνες που δεν έκαναν χρήση (σε αντιστοιχία RR=1,99, RR=1,27). Δισκία με υψηλή περιεκτικότητα προγεστίνης ήταν στενά συνδεδεμένα με τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού σε γυναίκες ηλικίας <35 ετών με ένα RR=8,11 (2,1−31,6). Τα αντισυλληπτικά δεύτερης γενιάς συσχετίζονταν με έναν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε σχέση με τη μη λήψη. Συμπεράσματα: Η δόση και ο τύπος του αντισυλληπτικού, η ηλικία πρώτης λήψης και η διάρκεια χρήσης του διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην παθογένεση του καρκίνου του μαστού, σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, ενώ άλλες δεν εντοπίζουν κάποια ισχυρή στατιστική σημαντικότητα μεταξύ των δύο αυτών μεταβλητών. Γενικά, τα αποτελέσματα των μελετών είναι ιδιαίτερα αμφίρροπα σχετικά με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού και τη λήψη ή μη αντισυλληπτικών και κατά συνέπεια απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση.
Λέξεις-κλειδιά: Καρκίνος του μαστού, ορμόνες, Αντισυλληπτικά, Από του στόματος, Κίνδυνοι
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 51(1), 26-40, 2012 - Συστηματική ανασκόπηση