Συγχωνεύσεις νοσοκομείων στην Ευρώπη. Διδάγματα και προοπτικές για την Ελλάδα
Κ. Τσαβαλιάς, Ο. Σίσκου, Λ. Λιαρόπουλος
Οι συγχωνεύσεις νοσοκομείων εφαρμόζονται στην Ευρώπη στο πλαίσιο της συνολικής αναμόρφωσης των υπηρεσιών υγείας. Στόχος είναι η αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία των νοσοκομειακών μονάδων, η αναβάθμιση της ποιότητας των προσφερομένων υπηρεσιών και ο εξoρθoλογισμός της κατανομής των υπηρεσιών υγείας. Τα κίνητρα για τις ενοποιήσεις κλινικών των νοσοκομείων ή ολόκληρων νοσοκομειακών μονάδων είναι η μείωση του κόστους, η επίτευξη οικονομιών κλίμακας και η αύξηση της παραγωγικότητας. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), ο σύγχρονος νοσοκομειακός τομέας στην Ευρώπη παρουσιάζει μείωση του αριθμού των νοσοκομείων και των κλινών. Ωστόσο, στην Ελλάδα τα γενικά νοσοκομεία και οι κλίνες οξείας νοσηλείας αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Με βάση τη βιβλιογραφική ανασκόπηση, σε μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε χώρες όπως η Αγγλία, η Νορβηγία, η Δανία, η Σουηδία, από το 1992 έως σήμερα, τα αποτελέσματα των συγχωνεύσεων συγκεντρώνουν τόσο θετικά όσο και αρνητικά σημεία. Στα θετικά συγκαταλέγεται η εξοικονόμηση πόρων, όπου στην περίπτωση της Δανίας οι ενοποιήσεις εξοικονόμησαν πόρους σε ποσοστό 19,5−22,5%, ενώ στη Βρετανία εξοικονομήθηκαν £ 178.700 τον πρώτο χρόνο και £ 346.800 το δεύτερο χρόνο από τη διάλυση 25 trusts και τη δημιουργία 11 νέων συγχωνευμένων trusts. Στην Ελλάδα, η οποία ταλανίζεται από χρόνια προβλήματα στην οργάνωση και τη διοίκηση τόσο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) όσο και του συστήματος υγείας συνολικά, γίνεται απόπειρα συνένωσης κλινικών και διοικήσεων, ενώ 8 νοσοκομεία αλλάζουν σκοπό λειτουργίας. Στόχος είναι η εξοικονόμηση € 75 εκατομμυρίων το 2012 και € 150 εκατομμυρίων έως το 2015. Στον αντίποδα, σε πολλά νοσοκομεία, η αποδοτικότητα φαίνεται ότι μειώθηκε (Αγγλία, Νορβηγία) ενώ οι διαμάχες του προσωπικού αυξήθηκαν εξ αιτίας των αλλαγών. Μολονότι δεν έχουν μελετηθεί εκτενώς οι συνέπειες των συγχωνεύσεων, κυρίως στην Ευρώπη, φαίνεται ότι −έστω βραχυπρόθεσμα− εξοικονομούνται πόροι και βελτιώνεται η διαχείριση (management). Όμως, οι στόχοι για βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας και των οικονομιών κλίμακας αμφισβητούνται. Καταληκτικά, η νέα τάση της πολιτικής υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση οδηγεί στη συρρίκνωση των νοσοκομειακών κλινών και στη δημιουργία μονάδων παροχής εξειδικευμένης νοσηλείας προκειμένου να μειωθεί το κόστος και να αυξηθεί η αποδοτικότητα του συστήματος υγείας συνολικά.
Λέξεις-κλειδιά: Αποδοτικότητα, Μείωση κόστους, Οικονομίες κλίμακας, Συγχωνεύσεις, Συνενώσεις
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 29(2), 233-239, 2012 - Eιδικό άρθρο