Επίπτωση του άγχους και της κατάθλιψης στις ανάγκες νοσηλευομένων ασθενών με στεφανιαία νόσο
M. Πολυκανδριώτη, Ι. Γουδέβενος, Λ. Μιχάλης, Σ. Πατσιλινάκος, Β. Νικολάου, Χ. Ολύμπιος, Χ. Δηλανάς, Β. Βοττέας, Σ. Ζόμπολος, Μ. Ελισάφ
ΣΚΟΠΟΣ H διερεύνηση της επίπτωσης του άγχους και της κατάθλιψης στις ανάγκες νοσηλευομένων ασθενών με στεφανιαία νόσο. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Τον πληθυσμό της παρούσας μελέτης αποτέλεσαν 702 νοσηλευόμενοι ασθενείς με στεφανιαία νόσο σε τέσσερα δημόσια νοσοκομεία του νομού Αττικής και σε δύο νοσοκομεία της επαρχίας. Η συλλογή των στοιχείων πραγματοποιήθηκε με τη συμπλήρωση ειδικού ερωτηματολογίου, το οποίο εκτός από τα δημογραφικά και τα κλινικά χαρακτηριστικά περιελάμβανε την κλίμακα "Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS)" και ένα ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο που αφορούσε στην εκτίμηση των αναγκών των ασθενών. Η στατιστική ανάλυση έγινε με το στατιστικό πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (SPSS) v. 17, ενώ η μέθοδος ανάλυσης ήταν ANOVA και πολυπαραγοντική γραμμική παλινδρόμηση. Ως στατιστικά σημαντικό θεωρήθηκε το παρατηρούμενο επίπεδο σημαντικότητας 5%. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Από τους συμμετέχοντες, το 78,3% ήταν ηλικίας 50−80 ετών, το 71,4% ήταν παντρεμένοι, το 48,1% ήταν συνταξιούχοι, το 48,4% ήταν βασικής εκπαίδευσης και το 48,3% είχε δύο παιδιά. Ως προς τη διάγνωση, το 32,2% των συμμετεχόντων είχαν έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST (STEMI) και το 27,1% καρδιακή ανεπάρκεια. Το 63,4% του πληθυσμού της μελέτης ελάμβανε φαρμακευτική θεραπεία, το 49,7% είχε ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου και σε ποσοστό 43,8% συνυπήρχε άλλη νόσος. Το 25,5% των συμμετεχόντων βίωνε μέτρια επίπεδα άγχους και το 32,7% υψηλά επίπεδα άγχους, ενώ το 19,1% βίωνε μέτρια επίπεδα κατάθλιψης και το 20,0% υψηλά επίπεδα. Όσον αφορά στις ανάγκες των νοσηλευομένων ασθενών σχετικά με την ψυχική τους υγεία, βρέθηκε ότι κανένα είδος των αναγκών δεν σχετιζόταν στατιστικώς σημαντικά με το άγχος των ασθενών. Αντίθετα, (α) η ανάγκη για στήριξη και καθοδήγηση, (β) η ανάγκη για πληροφόρηση από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, (γ) η ανάγκη για επικοινωνία με άλλες ομάδες ασθενών και η εξασφάλιση συνθηκών για επικοινωνία με τους συγγενείς, (δ) η ανάγκη για εξατομίκευση της φροντίδας και η συμμετοχή του ίδιου του ασθενούς στη φροντίδα, (ε) η ανάγκη για κάλυψη των συναισθηματικών αναγκών (π.χ. άγχος, φόβος, μοναξιά) και των φυσικών αναγκών (όπως ξεκούραση, ύπνος, καλύτερες συνθήκες νοσηλείας) και (στ) η ανάγκη εμπιστοσύνης στο ιατρο-νοσηλευτικό προσωπικό βρέθηκε να συσχετίζονται στατιστικώς σημαντικά με τα επίπεδα κατάθλιψης των συμμετεχόντων, p<0,001, αντίστοιχα. Επιπρόσθετα, η πολυπαραγοντική γραμμική παλινδρόμηση έδειξε ότι η κατάθλιψη συσχετιζόταν με τις ανάγκες των ασθενών ακόμη και μετά από έλεγχο για την ηλικία των ασθενών, το φύλο τους, την οικογενειακή τους κατάσταση, τον τόπο διαμονής τους, τον τύπο του καρδιολογικού προβλήματος, το βαθμό ενημέρωσής τους για το καρδιολογικό τους πρόβλημα και τα χρόνια που πάσχουν από το συγκεκριμένο πρόβλημα. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η εκτίμηση των αναγκών των ασθενών με στεφανιαία νόσο και η συστηματική προσέγγιση του άγχους και της κατάθλιψης θα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της θεραπείας, καθώς επιτρέπουν την αποτελεσματική βιο-ψυχοκοινωνική προσέγγιση και την καλύτερη έκβαση της νόσου.
Λέξεις-κλειδιά: Άγχος, Κατάθλιψη, στεφανιαία νόσος, Ανάγκες ασθενών
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 29(1), 33-43, 2012 - Ερευνητική εργασία