Συρροή κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας κατά τη διάρκεια σχολικής εκδρομής στη Βόρεια Ελλάδα, Μάρτιος 2010
Θ. Σιδερόγλου, Μ. Δέτσης, Ι. Καραγιάννης, Κ. Γκολφινοπούλου, Κ. Μέλλου, Α. Χρυσάφης, Χ. Αθανασιάδου, Σ. Μπονόβας, Τ. Παναγιωτόπουλος
ΣΚΟΠΟΣ Στις 4 Μαρτίου 2010, το Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) ενημερώθηκε για συρροή κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας σε μαθητές που διέμειναν, στο πλαίσιο σχολικής εκδρομής, σε ξενοδοχείο της Κεντρικής Μακεδονίας κατά το διάστημα 11-15 Φεβρουαρίου 2010. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της συρροής για την ανεύρεση του τρόπου και του αγωγού μετάδοσης, καθώς και της πιθανής πηγής μόλυνσης. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Διεξήχθη μια αναδρομική μελέτη σειρών. Πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου στους μαθητές και στους συνοδούς που συμμετείχαν στην εκδρομή. Συλλέχθηκαν δημογραφικά δεδομένα, καθώς και πληροφορίες για τη νόσηση και την έκθεση σε πιθανούς παράγοντες κινδύνου. Τα δεδομένα καταχωρήθηκαν στο Epidata v3.1 και αναλύθηκαν στο STATA v11.0. Για κάθε παράγοντα κινδύνου υπολογίστηκε ο σχετικός κίνδυνος (RR) και το αντίστοιχο 95% διάστημα αξιοπιστίας (ΔΑ). Το προκαθορισμένο επίπεδο σημαντικότητας τέθηκε στο 0,05. Για τον έλεγχο των παραγόντων που συσχετίζονται με τη νόσο, ανεξάρτητα μεταξύ τους, διενεργήθηκε πολλαπλή λογιστική παλινδρόμηση (μέθοδος διαδοχικής αφαίρεσης). Στο μοντέλο της πολυπαραγοντικής ανάλυσης συμπεριελήφθησαν όλοι οι παράγοντες για τους οποίους η μονοπαραγοντική ανάλυση ανέδειξε (α) τιμή του κριτηρίου p<0,05 και (β) σημειακή εκτιμήτρια του RR >3. Έγινε δυνατή η λήψη δείγματος κοπράνων για καλλιέργεια μόνο από ένα μαθητή, ενώ στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής διερεύνησης της συρροής πραγματοποιήθηκε υγειονομικός έλεγχος των εγκαταστάσεων της κουζίνας του ξενοδοχείου και έλεγχος των διαδικασιών που εφαρμόζονται κατά το χειρισμό των τροφίμων. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Στη μελέτη έλαβαν μέρος 54 από τα 61 άτομα που συμμετείχαν στην εκδρομή (88,5%). Το πηλίκο προσβολής μεταξύ των συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν 27,8%. Η μονοπαραγοντική ανάλυση ανέδειξε στατιστικά σημαντική συσχέτιση της νόσησης με έναν αριθμό τροφίμων που καταναλώθηκαν στο ξενοδοχείο κατά την παραμονή των μαθητών. Στην πολλαπλή λογιστική παλινδρόμηση, ωστόσο, ο μόνος παράγοντας κινδύνου που παρέμεινε στατιστικά σημαντικός ήταν η κατανάλωση ζυμαρικών με σάλτσα καρμπονάρα στο δείπνο της τέταρτης ημέρας διαμονής στο ξενοδοχείο (RR=17,5, 95% ΔΑ=2,47−123,8). Η καλλιέργεια του δείγματος κοπράνων ήταν αρνητική, ενώ κατά την περιβαλλοντική διερεύνηση διαπιστώθηκε ανεπαρκής τήρηση των κανόνων υγιεινής και δεσμεύτηκαν τρόφιμα που κρίθηκαν ακατάλληλα προς κατανάλωση. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ακόμη και όταν δεν είναι δυνατή η εργαστηριακή τεκμηρίωση μιας συρροής, η επιδημιολογική διερεύνησή της μπορεί να προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την πιθανή πηγή της και τον τρόπο μετάδοσης του νοσήματος.
Λέξεις-κλειδιά: Γαστρεντερίτιδα, επιδημιολογία, Παράγοντας κινδύνου, Αναδρομική μελέτη σειρών
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 28(5), 638-643, 2011 - Ερευνητική εργασία