Μη Επεμβατικές και Μη Φαρμακολογικές Μέθοδοι Ανακούφισης του Νευροπαθητικού Πόνου
Β. Σούλια, Μ. Γιαννακοπούλου
Εισαγωγή: Η δυσκολία ανακούφισης του νευροπαθητικού πόνου εγείρει την ανάγκη εύρεσης και εφαρμογής μεθόδων που δρουν αναλγητικά με μη επεμβατικό και μη φαρμακολογικό τρόπο και οι οποίες συμπληρώνουν ή αντικαθιστούν τις ήδη υπάρχουσες. Σκοπός: Η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας των μη επεμβατικών και μη φαρμακολογικών μεθόδων ανακούφισης των ασθενών με νευροπαθητικό πόνο και η διατύπωση προτάσεων για τις καταλληλότερες από αυτές. Υλικό-Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας στις ηλεκτρονικές βάσεις Medline, Embase και Cinahl, στο Σύνδεσμο Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (HEAL-Link) και στη μηχανή αναζήτησης Google Scholar, για το χρονικό διάστημα 1985−2008, με τις ακόλουθες λέξεις-κλειδιά: “neuropathic pain”, “alternative therapies”, “management”, “non pharmacological”, “non invasive”, “rehabilitation”. Κριτήρια ένταξης των άρθρων ήταν η αγγλική γλώσσα, ο ερευνητικός σχεδιασμός τους και η θεματολογική εστίαση στο νευροπαθητικό πόνο. Τελικά, το δείγμα αποτέλεσαν 33 πρωτογενείς ερευνητικές μελέτες, από τις οποίες το 27,27% αφορούσε σε ασθενείς με επώδυνη διαβητική νευροπάθεια. Αποτελέσματα: Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι θεραπείες με τη χρήση καθρέπτη και την εικονική βάδιση, καθώς και οι παραδοσιακές/ενεργειακές θεραπείες (μαλάξεις [massage] με πάγο, θεραπευτικό άγγιγμα, ρεφλεξολογία, βελονισμός) συμβάλλουν στην αναλγησία από το νευροπαθητικό πόνο και μερικές από αυτές με μεγάλη και σταθερή μείωση. Αναφορικά με τις θεραπείες που χρησιμοποιούν το φως (μονοχρωματική υπέρυθρη ακτινοβολία) και την ακτινοβολία (laser), καθώς και αυτές που χρησιμοποιούν την ηλεκτρομαγνητική ενέργεια (θεραπεία με μαγνητικό πεδίο, ηλεκτρομαγνητικός νευροερεθισμός, διαδερμικός νευροερεθισμός, ηλεκτροβελονισμός, ηλεκτροθεραπεία, διακρανιακή μαγνητική διέγερση, ερεθισμός με δόνηση), φαίνεται ότι επίσης συμβάλλουν στην ανακούφιση του νευροπαθητικού πόνου. Ταυτόχρονα, οι αυτοθεραπευτικές μέθοδοι (εικονοποίηση, γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, εκπαίδευση στη διακριτική αισθητικότητα, βιοανάδραση, εφαρμογή OpSite ταινιών), καθώς και η αλλαγή του τρόπου ζωής οδηγούν επίσης σε μείωση του νευροπαθητικού πόνου. Συμπεράσματα: Οι μη επεμβατικές και μη φαρμακολογικές μέθοδοι ανακούφισης μπορούν να εφαρμοστούν αποτελεσματικά ως συμπληρωματικές ή και ανεξάρτητες νοσηλευτικές παρεμβάσεις στη διαχείριση του νευροπαθητικού πόνου.
Λέξεις-κλειδιά: Αποκατάσταση, Διαχείριση πόνου, Εναλλακτικές θεραπείες, Μη επεμβατική, Μη φαρμακολογική, Νευροπαθητικός πόνος
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 50(2), 147-162, 2011 - Συστηματική ανασκόπηση