Ασυμπτωματική βακτηριουρία των ηλικιωμένων, αντοχή στα αντιβιοτικά και σημασία των integrons
B. Νάστος, X. Κοσμίδης, M. Γραμματικού, Γ. Πετρίκκος, Γ.Λ. Δαΐκος
ΣΚΟΠΟΣ Η ασυμπτωματική βακτηριουρία (ΑΒ) είναι ιδιαίτερα συχνή κατάσταση στην τρίτη ηλικία. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η καταγραφή της επίπτωσης της ΑΒ σε τρεις πληθυσμούς ασθενών, της κοινότητας, του γηροκομείου και του νοσοκομείου, καθώς και η περιγραφή της έκτασης της μικροβιακής αντοχής και των μηχανισμών που την προκαλούν. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Κατά το χρονικό διάστημα από Οκτώβριο 2002 έως Ιούλιο 2003 συλλέχθηκαν ούρα από ασυμπτωματικά άτομα, ηλικίας >60 ετών. Τα δείγματα ελήφθησαν από άτομα που διέμεναν σε γηροκομείο, από άτομα που διέμεναν στην κοινότητα και από νοσηλευόμενους ασθενείς σε παθολογική κλινική. Από όσους ασθενείς πληρούσαν τα κριτήρια διάγνωσης ΑΒ, έγινε συλλογή των στελεχών και προσδιορισμός της ευαισθησίας. Στα στελέχη Enterobacteriacae έγινε δοκιμασία παραγωγής ευρέος φάσματος β-λακταμάσης (ESBL), μεταλλο-β-λακταμάσης (MBL) και αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης (PCR) για την παρουσία integrons. Η στατιστική ανάλυση διεξήχθη με το πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (SPSS) v 12.0 για Windows. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Κατά τη διάρκεια της μελέτης ελήφθησαν δείγματα ούρων για καλλιέργεια από 638 άτομα, από τα οποία 186 διέμεναν σε γηροκομείο, 323 διέμεναν στην κοινότητα και 129 νοσηλεύονταν σε παθολογική κλινική. Η μέση ηλικία ανερχόταν στα 71,08±9,19 έτη. Ο επιπολασμός της ΑΒ ήταν: 13,6% για τους ασθενείς της κοινότητας, 30,6% για τους ασθενείς του γηροκομείου και 27,9% για τους νοσηλευόμενους ασθενείς. Τα μικροβιακά αίτια ΑΒ κατά σειρά συχνότητας ήταν η E. coli, οι εντερόκοκκοι, ο P. mirabilis και η K. pneumoniae. Από τα στελέχη του γηροκομείου ανιχνεύτηκε παραγωγή ESBL στο 21,1%, από τα στελέχη της κλινικής στο 25,8%, ενώ κανένα στέλεχος της κοινότητας δεν παρήγαγε ESBL. Δεν ανιχνεύτηκε παραγωγή MBL. Από τα στελέχη Enterobacteriacae, το 22,3% περιείχε integrons, και συγκεκριμένα 11,1% των στελεχών της κοινότητας, 23,5% του γηροκομείου και 36% του νοσοκομείου. Τα στελέχη που περιείχαν integrons εμφάνιζαν συχνότερα αντοχή στις περισσότερες ομάδες των αντιμικροβιακών. Επί πλέον, η παρουσία πολυαντοχής (70,8% έναντι 8,9%, p<0,001, ΟR: 24,99, 95% CI: 7,73−80,76) και ESBL (50% έναντι 6,3%, p<0,001, OR: 14,8, 95% CI 4,42−49,56) ήταν συχνότερη σε στελέχη που περιείχαν integrons. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η συχνότητα της AB σε τρόφιμους γηροκομείου είναι παρόμοια με αυτή των νοσηλευομένων σε νοσοκομείο ασθενών. Η παραγωγή ESBL και η παρουσία integrons είναι ιδιαίτερα συχνές σε στελέχη Enterobacteriacae από γηροκομεία, ενώ υπάρχει δεξαμενή integrons και στην κοινότητα. Η παρουσία integrons σχετίστηκε με πολυαντοχή. Οι ασθενείς που προέρχονται από γηροκομείο θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως νοσοκομειακοί.
Λέξεις-κλειδιά: Αντοχή, Ασυμπτωματική βακτηριουρία, Ιntegrons
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 28(4), 529-536, 2011 - Ερευνητική εργασία