Μοντέλα σεξουαλικής απόκρισης των γυναικών
Κ. Δημητρόπουλος, Β. Τζώρτζης, Α. Μπαργιώτα, Μ. Μελέκος
Η ανάπτυξη της Σεξουαλικής Ιατρικής κατέστησε αναγκαία την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο κινητοποιούνται και λειτουργούν σεξουαλικά οι γυναίκες. Ο όρος «κύκλος σεξουαλικής απόκρισης» αναφέρεται σε ένα μοντέλο που απεικονίζει τη σεξουαλική λειτουργία διαγραμματικά, σύμφωνα με τα στάδια που προτείνουν οι εκάστοτε μελετητές. Πολύ νωρίς προτάθηκε από τους Masters και Johnson ένα γραμμικό μοντέλο τεσσάρων φάσεων, που περιελάμβανε τα στάδια της σεξουαλικής έξαψης/διέγερσης, του plateau, του οργασμού και της λύσης. Αργότερα, η Kaplan τροποποίησε το μοντέλο αυτό και εισήγαγε ένα τριφασικό μοντέλο σεξουαλικής απόκρισης, με τα στάδια της επιθυμίας, της διέγερσης και του οργασμού. Τα μοντέλα των Masters και Johnson, καθώς και της Kaplan, δέχθηκαν την κριτική ερευνητών που υποστήριζαν ότι με το γραμμικό χαρακτήρα τους δεν μπορούσαν να περιγράψουν ικανοποιητικά την περίπλοκη σεξουαλική λειτουργία των γυναικών, ενώ διατύπωσαν και τους προβληματισμούς τους για τον οργασμό και τα κίνητρα της σεξουαλικής επιθυμίας. Τελικά, η Basson πρότεινε ένα κυκλικό μοντέλο σεξουαλικής απόκρισης, με καινοτόμα στοιχεία την εισαγωγή των κινήτρων μη σεξουαλικού χαρακτήρα και την αναθεώρηση του χαρακτήρα και του ρόλου της επιθυμίας, η οποία δεν τοποθετήθηκε στην αρχή του κύκλου απόκρισης αλλά στα ενδιάμεσα στάδιά του. Κατά την Basson, τα επαγόμενα από τη σεξουαλική επαφή αποτελέσματα, η συναισθηματική εγγύτητα και η ενδυνάμωση της συντροφικής σχέσης αλλά και η τόνωση της ατομικής αυτοπεποίθησης, είναι αυτά που κινητοποιούν σεξουαλικά τη γυναίκα, η οποία αποκτά την αμιγή σεξουαλική επιθυμία μεταγενέστερα, κατά τη διέγερσή της, με τη μορφή της απαντητικής επιθυμίας. Η κατανόηση των προτεινόμενων μοντέλων σεξουαλικής απόκρισης είναι αναγκαία από τους μελετητές της γυναικείας σεξουαλικής λειτουργίας και των διαταραχών της. Οι ερευνητές, στο πλαίσιο του γενικότερου ελέγχου και της διερεύνησης των σεξουαλικών προβλημάτων, καλούνται να διακριβώσουν και τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται σεξουαλικά η εκάστοτε γυναίκα, ειδικότερα μετά από αποτελέσματα ερευνών που καταδεικνύουν ότι τα υπάρχοντα εργαλεία εκτίμησης τείνουν να αποδίδουν υψηλότερα ποσοστά σεξουαλικής δυσλειτουργίας στις γυναίκες οι οποίες ακολουθούν το μοντέλο σεξουαλικής απόκρισης που πρότεινε η Basson.
Λέξεις-κλειδιά: Basson, Γυναικεία μοντέλα σεξουαλικής απόκρισης, Γυναικείος κύκλος σεξουαλικής απόκρισης, Johnson, Kaplan, Masters
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 28(4), 460-465, 2011 - Ανασκόπηση