Μετάφραση στα ελληνικά του εργαλείου μέτρησης εκπαιδευτικού περιβάλλοντος ειδικευομένων PHEEM (postgraduate hospital educational environment measure)
Α. Ράμμος, Κ. Τάτση, Σ. Μπέλλος, Γ. Δημολιάτης
ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μετάφραση στην ελληνική γλώσσα του αξιόπιστου και έγκυρου διεθνούς ερωτηματολογίου ΡΗΕΕΜ (postgraduate hospital educational environment measure), σχεδιασμένου για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος των ειδικευόμενων ιατρών. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Το πρωτότυπο ερωτηματολόγιο αποτελείται από 40 κλειστές ερωτήσεις, οι 36 από τις οποίες εκφράζονται ως θετικές δηλώσεις και οι 4 ως αρνητικές. Οι δυνατές απαντήσεις είναι εκφρασμένες σε κλίμακα Likert 5 βαθμίδων («συμφωνώ απόλυτα», «συμφωνώ», «αβέβαιος(η)», «διαφωνώ», «διαφωνώ απόλυτα»). Οι ερωτήσεις ομαδοποιούνται σε τρεις υποκλίμακες, ανάλογα με την αντίληψη του ειδικευομένου για την αυτονομία του, την εκπαίδευσή του και την κοινωνική στήριξή του. Τέσσερις ανεξάρτητοι μεταφραστές (οι συγγραφείς), με μητρική γλώσσα την ελληνική, μετέφρασαν το PHEEM από την αγγλική (forward translation) και ομοφώνησαν σε μια πρώτη έκδοση, που μοιράστηκε σε τέσσερις παρατηρητές, με τα σχόλια των οποίων επιτεύχθηκε μια δεύτερη ελληνική έκδοση. Αυτή αντιμεταφράστηκε πίσω στα αγγλικά από τρεις ανεξάρτητους αντιμεταφραστές με μητρική γλώσσα την ελληνική, αλλά με τουλάχιστον 7 έτη παραμονής για σπουδές και εργασία στο βρετανικό σύστημα υγείας ή στην Αυστραλία, χωρίς γνώση του πρωτότυπου (backward translation). Με βάση τις αντιμεταφράσεις, οι συγγραφείς κατέληξαν σε μια τρίτη έκδοση, που μαζί με το αγγλικό πρωτότυπο δόθηκε σε 7 παρατηρητές, με τις παρατηρήσεις των οποίων προέκυψε η τέταρτη ελληνική έκδοση. Αυτή μοιράστηκε σε 7 ιατρούς (5 ειδικευόμενους, 1 λέκτορα και 1 αναπληρωτή καθηγητή), με σκοπό την αναδιατύπωση μερικών ερωτήσεων που παρουσίαζαν πολιτισμικές διαφορές. Σε συνέχεια των δικών τους υποδείξεων, προέκυψε μία ακόμη βελτιωμένη έκδοση, που δόθηκε σε έναν επιπλέον αντιμεταφραστή με μητρική γλώσσα τα αγγλικά, η αντιμετάφραση του οποίου αξιολογήθηκε ως ισοδύναμη με την πρωτότυπη αγγλική έκδοση του εργαλείου. Στην ελληνική μορφή, οι απαντήσεις δίνονται σε κλίμακα Likert 6 βαθμίδων («συμφωνώ απόλυτα», «συμφωνώ», «μάλλον συμφωνώ», «μάλλον διαφωνώ», «διαφωνώ», «διαφωνώ απόλυτα»), η απλή ανοικτή ερώτηση «Σχόλια» αντικαταστάθηκε από δύο πιο συγκεκριμένες, ενώ προστέθηκαν δύο επιπλέον ερωτήσεις στο τέλος του ερωτηματολογίου. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Το όργανο μέτρησης του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος των ειδικευομένων ιατρών είναι διαθέσιμο στα ελληνικά (ΡΗΕΕΜ Gr.v0). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το ερωτηματολόγιο PHEEM μεταφράστηκε και στα ελληνικά, με τρόπο που τα δύο εργαλεία, πρωτότυπο και μεταφρασμένο, αξιολογήθηκαν ως ισοδύναμα. Επόμενος στόχος είναι η επικύρωσή του, ώστε στη συνέχεια να είναι δυνατή η χρήση του για την εκτίμηση των συνθηκών εκπαίδευσης των ειδικευομένων στα νοσοκομεία της ελληνικής επικράτειας.
Λέξεις-κλειδιά: εκπαίδευση, Μέτρηση, νοσοκομείο, Ειδικευόμενος, Εκπαιδευτικό περιβάλλον, Μετάφραση, ΡΗΕΕΜ
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 28(1), 48-56, 2011 - Ερευνητική εργασία