Η Έννοια της Φροντίδας: Αποτελέσματα από μια Πιλοτική Ερευνητική Εργασία
Ε. Παπασταύρου, Γ. Ευσταθίου, Μ. Νικηταρά, Χ. Τσαγκάρη, Α. Μερκούρης, Χ. Κάρλου, A. Palese, M. Tomietto, Z. Balogh, R. Suhonen, H. Leino-Kilpi, D. Jarošovα, Ε. Πατηράκη
Εισαγωγή: Η διεθνής βιβλιογραφία παρουσιάζει σημαντικό κενό ως προς τη μελέτη της έννοιας της φροντίδας, όπως την αντιλαμβάνονται νοσηλευτές και ασθενείς. Το εν λόγω φαινόμενο επιβάλλει τη μελέτη της έννοιας της φροντίδας, όπως αυτή γίνεται αντιληπτή. Σκοπός: Η μελέτη της έννοιας της νοσηλευτικής φροντίδας ως γενικής και της εξατομικευμένης φροντίδας ως ειδικότερης έννοιας, όπως αυτές γίνονται αντιληπτές από τους ασθενείς και τους νοσηλευτές, καθώς και η καταγραφή της ικανοποίησης των ασθενών από την παρεχόμενη νοσηλευτική φροντίδα. Υλικό-Μέθοδος: Στην παρούσα έρευνα, η οποία αποτέλεσε το πιλοτικό τμήμα μιας μεγαλύτερης σε έκταση ερευνητικής διαδικασίας, συμμετείχαν με τη μέθοδο της ευκαιριακής δειγματοληψίας 369 άτομα (182 νοσηλευτές και 187 ασθενείς) από έξι ευρωπαϊκές χώρες (Κύπρο, Ελλάδα, Φινλανδία, Ουγγαρία, Ιταλία, Τσεχία). Το ποσοστό ανταπόκρισης για τους νοσηλευτές ήταν 78,11% και για τους ασθενείς ανερχόταν στο 83,11%. Η συλλογή των δεδομένων επιτεύχθηκε σε τμήματα χειρουργικής κατεύθυνσης, το Μάιο του 2009, με τη βοήθεια τριών ερωτηματολογίων: (α) Κλίμακα συμπεριφορών φροντίδας (ΚΣΦ), (β) κλίμακα εξατομικευμένης φροντίδας (ΚΕΦ) σε δύο διαστάσεις (ΚΕΦ-Α υποστήριξη και ΚΕΦ-Β παροχή) και (γ) κλίμακα ικανοποίησης ασθενών (ΚΙΑ). Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε περιγραφική στατιστική, καθώς και οι στατιστικές δοκιμασίες ANOVA, t-test και x2. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στo p<0,05. Αποτελέσματα: Στατιστικά σημαντική διαφορά στις απόψεις νοσηλευτών/ασθενών παρατηρήθηκε μόνο στην κλίμακα ΚΕΦ-Α (p=0,001), με τους νοσηλευτές να παρουσιάζουν υψηλότερη μέση τιμή. Όσον αφορά στην εξατομικευμένη φροντίδα, οι νοσηλευτές ενώ φάνηκε ότι δεν υποστήριζαν τη συγκεκριμένη μορφή φροντίδας, εντούτοις την παρείχαν. Η ικανοποίηση των ασθενών από την παρεχόμενη νοσηλευτική φροντίδα βρέθηκε υψηλή. Στατιστικά σημαντική συσχέτιση παρατηρήθηκε μεταξύ ικανοποίησης των ασθενών από τη νοσηλευτική φροντίδα και συχνότητας παροχής φροντίδας (r=0,764, p<0,001), υποστήριξης της ιδέας της εξατομικευμένης φροντίδας (r=0,674, p<0,001) και της λήψης εξατομικευμένης φροντίδας (r=0,701, p<0,001). Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της πιλοτικής μελέτης συμφωνούν εν μέρει με τη βιβλιογραφία στο γεγονός ότι δεν υπάρχει σύγκλιση απόψεων μεταξύ ασθενών και νοσηλευτών όσον αφορά στη διερεύνηση της έννοιας της φροντίδας (γενικής και εξατομικευμένης). Επιβεβαιώνονται πλήρως προηγούμενα ευρήματα που αναφέρονταν στη σημαντικότητα των συμπεριφορών φροντίδας σχετικά με την ικανοποίηση των ασθενών. Η έλλειψη μελετών αναφορικά με τη διερεύνηση της έννοιας της φροντίδας σε ένα ευρωπαϊκό και όχι μόνο συγκριτικό επίπεδο, καθορίζει την αναγκαιότητα διεξαγωγής περαιτέρω ερευνών μεγαλύτερης κλίμακας.
Λέξεις-κλειδιά: Ικανοποίηση ασθενών, νοσηλευτική φροντίδα, Εξατομικευμένη νοσηλευτική φροντίδα
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 49(4), 406-417, 2010 - Ερευνητική εργασία