Αν μπορούσατε να αλλάξετε τρία πράγματα στη Σχολή σας, ποια θα ήταν; 1.393 απαντήσεις φοιτητών Ιατρικής
Γ. Μπαζούκης, Θ. Τζαμαλής, Ξ. Τσερετοπούλου, Γ. Δημολιάτης
ΣΚΟΠΟΣ Η δυνατότητα των φοιτητών να μαθαίνουν επηρεάζεται –θετικά ή αρνητικά– από την ποιότητα του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος (ΕΠ) της σχολής τους. Το DREEM (Dundee Ready Education Environment Measure), ειδικό ερωτηματολόγιο με διεθνή σταδιοδρομία, το οποίο μετρά το ΕΠ από την οπτική των φοιτητών, μεταφράστηκε και στα ελληνικά. Η κατά τους φοιτητές ποιότητα του ιατρικού ΕΠ της χώρας μας με βάση τις 50 κλειστές ερωτήσεις του ερωτηματολογίου παρουσιάστηκε σε προηγούμενη μελέτη. Ολοκληρώνεται με τις απαντήσεις στην ανοικτή ερώτηση «Αν ήταν να αλλάξετε τρία πράγματα στη Σχολή σας, ποια θα ήταν;». ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Συγκεντρώθηκαν 592 ερωτηματολόγια φοιτητών από 6 ιατρικές σχολές της Ελλάδας (εκτός της Πάτρας), αντιπροσωπευτικά κατά φύλο (41% άρρενες, 59% θήλεις), μη αντιπροσωπευτικά κατά έτος ή σχολή (10% πρωτοετείς ή δευτεροετείς, 70% τριτοετείς, 20% τεταρτοετείς και άνω· 2% Αθήνα, 16% Αλεξανδρούπολη, 21% Θεσσαλονίκη, 35% Ιωάννινα, 7% Κρήτη, 19% Λάρισα). Οι απαντήσεις στην ανοικτή ερώτηση αναλύθηκαν με μεθοδολογία ανάλυσης ποιοτικών (qualitative) δεδομένων. Με αλλεπάλληλες συνεδρίες αλληλεπίδρασης μεταξύ των ερευνητών ομαδοποιήθηκαν σε κατηγορίες και υποκατηγορίες, ανάλογα με το εννοιολογικό τους περιεχόμενο, και υπολογίστηκε η συχνότητά τους. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Προτάθηκαν 1.393 μεταβολές, κυρίως του προγράμματος σπουδών (552) και των καθηγητών (547) και πολύ λιγότερο άλλων συνιστωσών του ΕΠ (294). Συγκεκριμένα, προτάθηκαν περισσότερη πρακτική άσκηση (156), αναδιάρθρωση και αποφόρτιση ωραρίου (87), περιορισμός μη σχετικών μαθημάτων (67) και διδακτέας ύλης (22), αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας (213) και εξέτασης (172), αλλαγή της συμπεριφοράς (90) και της επιλογής (37) των καθηγητών. Αναλυτικότερα, προτάθηκαν μικρότερες ομάδες διδασκαλίας (22), ενθάρρυνση συμμετοχής (21), έμφαση στο σημαντικό και το σχετικό (24), αξιοκρατική βαθμολόγηση (40), όχι στην αποστήθιση (19), επικοινωνία (37), αξιοκρατικός διορισμός καθηγητών (28). Μόνο 3% των αλλαγών αφορούσαν στους ίδιους τους φοιτητές, κυρίως ο περιορισμός των παρατάξεων (15), και πρακτικά καμιά δεν αναφερόταν στην ερευνητική δραστηριότητα των καθηγητών, το άσυλο, τους «αιώνιους» φοιτητές, τη συμμετοχή στη διοίκηση, το μοναδικό σύγγραμμα. Επίσης, αξιοπρόσεκτες είναι οι προτάσεις που διατυπώθηκαν μόνο μία φορά (π.χ. διδασκαλία κατά συστήματα, μετατροπή σε PBL κ.λπ.). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι φοιτητές ζητούν καλύτερο πρόγραμμα σπουδών και μετατροπή των καθηγητών σε δασκάλους τους, σε αντίθεση με ό,τι συζητείται στον Τύπο (άσυλο κ.λπ.) ή στα καθηγητικά σώματα (έρευνα). Το αίτημα ίσως εξηγεί γιατί αγχώνονται, βαριούνται στα μαθήματα και «παπαγαλίζουν» στις εξετάσεις ή καταφεύγουν στην αντιγραφή. Επιπλέον, θα μπορούσε να προσανατολίσει εκ νέου το αποπροσανατολισμένο φοιτητικό κίνημα σε σοβαρό πόλο της συζήτησης που διεξάγεται για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα (ΑΕΙ) στη χώρα μας.
Λέξεις-κλειδιά: Αξιολόγηση, Εκπαιδευτικό περιβάλλον/κλίμα, ελλάδα, Ιατρική εκπαίδευση, Ιατρική Σχολή, Ανοικτή ερώτηση, Ερωτηματολόγιο μετάφραση/επικύρωση, Φοιτητής
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 27(6), 924-936, 2010 - Ερευνητική εργασία