Νοσηλευτές και Βιολογία Αναπαραγωγής: Στάσεις για την Κρυοσυντήρηση Σπέρματος σε Ασθενείς με Καρκίνο
Δ. Παλητζήκα, Κ. Μαντζιαβά, Μ. Λαβδανίτη, Α. Βενέτη, Σ. Παπαχαρίτου
Εισαγωγή: Η πλειονότητα των ανδρών, που πάσχουν από καρκίνο, αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας ως αποτέλεσμα των θεραπειών για την αντιμετώπισή του. Η κρυοσυντήρηση σπέρματος μπορεί να αποτελέσει μια επιλογή για τους συγκεκριμένους άνδρες, διασφαλίζοντάς τους τη δυνατότητα για τεκνοποίηση στο μέλλον. Σκοπός: Η παρούσα εργασία είχε ως σκοπό τη διερεύνηση των γνώσεων και των απόψεων που έχουν οι νοσηλευτές ουρολογικών κλινικών για την κρυοσυντήρηση σπέρματος σε άνδρες με καρκίνο. Υλικό-Μέθοδος: Ένα ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο χορηγήθηκε σε όλους τους νοσηλευτές (n=50) των δημοσίων ουρολογικών κλινικών της Θεσσαλονίκης στο χρονικό διάστημα από 8.1.2009−5.3.2009. Διερευνήθηκαν οι γνώσεις και οι στάσεις των συμμετεχόντων απέναντι στην κρυοσυντήρηση σπέρματος, καθώς και η πρόθεσή τους να προτείνουν τη μέθοδο αυτή στους ασθενείς τους και, τέλος, οι παράγοντες που την επηρεάζουν. Η στατιστική ανάλυση περιελάμβανε τη δοκιμασία t για ανεξάρτητα δείγματα, την ανάλυση διακύμανσης (ANOVA) και τη δοκιμασία x2, ενώ μελετήθηκε η αξιοπιστία με τη βοήθεια του συντελεστή Cronbach’s alpha και πραγματοποιήθηκε ανάλυση κύριων συνιστωσών (principal component analysis, PCA) με περιστροφή κατά Varimax. Αποτελέσματα: Οι συμμετέχοντες φάνηκε ότι είχαν περιορισμένο εύρος γνώσεων για την κρυοσυντήρηση, είχαν, ωστόσο, επίγνωση της άγνοιάς τους. Η ανάγκη για άμεση έναρξη θεραπείας (78%), η επιθυμία για απόκτηση παιδιών (78%) και η νόσηση από AIDS (72%) ήταν οι παράγοντες που θα επηρέαζαν περισσότερο την απόφαση των συμμετεχόντων να ενημερώσουν έναν καρκινοπαθή άνδρα σχετικά με τη δυνατότητα κρυοσυντήρησης του σπέρματός του πριν από τη θεραπεία του. Γενικότερα, η βαρύτητα της υγείας φάνηκε να έχει μεγαλύτερη σημασία για τους νοσηλευτές απ’ ό,τι τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών [F(1,49)=3,91, p=0,054] και αυτά, με τη σειρά τους, μεγαλύτερη σημασία από τους υπόλοιπους παράγοντες [F(1,49)=21,42, p=0,001]. Τέλος, σε ό,τι αφορά στις προσωπικές απόψεις τους, οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι ο νοσηλευτής βιώνει προσωπική δυσκολία να συζητήσει για την κρυοσυντήρηση σπέρματος λόγω έλλειψης χρόνου, εξαιτίας της λεπτότητας του θέματος ή λόγω της νεαρής ηλικίας του ασθενούς. Τη μεγαλύτερη όμως συμφωνία δήλωσαν αναφορικά με τη θέση ότι οι ασθενείς δείχνουν προνοητικότητα, όταν καταψύχουν το σπέρμα τους, εφόσον υπάρχει η πιθανότητα προβλημάτων υπογονιμότητας [F(1,49)=11,57, p=0,001]. Συμπεράσματα: Οι νοσηλευτές ουρολογικών κλινικών έχουν περιορισμένες γνώσεις για την κρυοσυντήρηση σπέρματος σε άνδρες με καρκίνο και βιώνουν δυσκολία να συζητήσουν για ένα τόσο ευαίσθητο θέμα, ιδιαίτερα με νέους ασθενείς. Η παροχή ενημέρωσης και εκπαίδευσης στους επαγγελματίες υγείας μπορεί να αυξήσει τις γνώσεις τους και να τους επιτρέψει να νιώθουν πιο άνετα να προτείνουν την κρυοσυντήρηση σπέρματος σε όσους άνδρες τη χρειάζονται.
Λέξεις-κλειδιά: Ανδρική υπογονιμότητα, Κρυοσυντήρηση σπέρματος, Βιολογία αναπαραγωγής, Στάσεις νοσηλευτών
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 49(3), 286-294, 2010 - Ερευνητική εργασία