Αποτελεσματικότητα της Εκπαίδευσης Ασθενών με Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο και των Φροντιστών τους
Α. Ευκαρπίδης, Ε. Πάβη, Ι. Κυριόπουλος
Εισαγωγή: Διεθνώς, η χρήση βιντεοταινίας στην εκπαίδευση ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα έχει αξιολογηθεί ως αποτελεσματική. Σκοπός: Η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης ασθενών με πρωτοεμφανιζόμενο οξύ στεφανιαίο σύνδρομο (ΟΣΣ) και των φροντιστών τους μέσω της προβολής εκπαιδευτικής βιντεοταινίας, με την ταυτόχρονη παρουσία νοσηλευτή για παροχή διευκρινίσεων. Υλικό-Μέθοδος: Η μελέτη πραγματοποιήθηκε εντός της Στεφανιαίας Μονάδας Γενικού Νοσοκομείου μεγάλου νησιού των Κυκλάδων κατά τη χρονική περίοδο Ιανουαρίου−Δεκεμβρίου 2007. Το δείγμα αποτέλεσαν 26 ασθενείς με πρωτοεμφανιζόμενο ΟΣΣ και 30 φροντιστές των ασθενών, οι οποίοι χωρίστηκαν σε ομάδα παρέμβασης (15 ασθενείς και 13 φροντιστές) και ομάδα ελέγχου (11 ασθενείς και 17 φροντιστές). Έγινε προβολή εκπαιδευτικής βιντεοταινίας με ταυτόχρονη παρουσία νοσηλευτή για την παροχή διευκρινίσεων στην ομάδα παρέμβασης, ενώ στην ομάδα ελέγχου δε χρησιμοποιήθηκε εκπαιδευτικό υλικό. Η αξιολόγηση των γνώσεων των συμμετεχόντων πραγματοποιήθηκε με ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο και η ομάδα παρέμβασης συγκρίθηκε με την ομάδα ελέγχου. Η στατιστική ανάλυση έγινε με τη χρήση του λογισμικού STATA και περιελάμβανε τις δοκιμασίες x2, Mann-Whitney U και Wilcoxon signed rank, ενώ το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας (p) ορίστηκε στο 0,05. Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία της κάθε ομάδας ήταν 50,9 έτη (διάμεσος: 52 έτη στην ομάδα παρέμβασης και 54 έτη στην ομάδα ελέγχου). Οι ομάδες βρέθηκαν απόλυτα συγκρίσιμες ως προς τα δημογραφικά στοιχεία και τις γνώσεις τους για το ΟΣΣ έως την ημέρα της εισαγωγής στη Στεφανιαία Μονάδα. Μετά από την εκπαίδευση, η ομάδα παρέμβασης βελτίωσε τις γνώσεις της κατά 4,43 μονάδες (διάμεσος τιμή: 4,00, p<0,001), ενώ η ομάδα ελέγχου παρουσίασε μη στατιστικά σημαντική βελτίωση κατά 0,86 μονάδες (διάμεσος τιμή: 0,00, p=0,329). Η βελτίωση των γνώσεων των μελών της ομάδας παρέμβασης αφορούσε κυρίως στη φυσιολογία και τη λειτουργία της καρδιάς, στο ρόλο της χοληστερόλης, στο μηχανισμό αθηρωμάτωσης, στους παράγοντες κινδύνου για τη στεφανιαία νόσο, στη σημασία της φυσικής άσκησης και στην αναγνώριση των συμπτωμάτων. Συμπεράσματα: Η εκπαίδευση ασθενών με πρωτοεμφανιζόμενο ΟΣΣ με τη χρήση εκπαιδευτικής βιντεοταινίας και την ταυτόχρονη παρουσία νοσηλευτή βρέθηκε να είναι αποτελεσματική. Η υιοθέτηση παρόμοιας πρακτικής σε τακτική βάση μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για την τριτογενή πρόληψη σε ασθενείς με ΟΣΣ.
Λέξεις-κλειδιά: Εκπαίδευση ασθενούς, Οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, Εκπαιδευτική βιντεοταινία, Τριτογενής πρόληψη
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 49(3), 246-254, 2010 - Ερευνητική εργασία