Κόπωση και σωματικό άγχος σε ασθενείς με μείζονα κατάθλιψη
Π.Π. Φερεντίνος, Β.Π. Κονταξάκης, Μ.Ι. Χαβάκη-Κονταξάκη, Δ.Γ. Δικαίος, Γ.Ν. Παπαδημητρίου
Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της ανεξάρτητης συνεισφοράς του σωματικού άγχους στη βαρύτητα της κόπωσης που σχετίζεται με τη μείζονα κατάθλιψη. Μελετήθηκαν 76 ασθενείς (85,5% γυναίκες, 50% εσωτερικοί ασθενείς), ηλικίας 23–65 ετών (MO 48,7±10,6), που είχαν διαγνωσθεί με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή και βρίσκονταν τη δεδομένη στιγμή σε μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο (με βάση τη βραχεία δομημένη συνέντευξη ΜΙΝΙ 5.0.0.). Όλοι οι ασθενείς είχαν ελάχιστη βαθμολογία 17 στην κλίμακα κατάθλιψης του Hamilton των 17 λημμάτων (HDRS). Αποκλείσθηκαν ασθενείς με σωματικές νόσους ή άλλες καταστάσεις που συνοδεύονται από έντονη κόπωση. Η αναφερόμενη κόπωση μετρήθηκε με το ερωτηματολόγιο κόπωσης (FQ), των Chalder et al (1993), που έχει 14 λήμματα και αποτελείται από δύο υποκλίμακες, σωματικής και διανοητικής κόπωσης. Με βάση τη διάμεσο βαθμολογία (δηλαδή 2) στο λήμμα 11 της HDRS, που μετράει σωματικό άγχος, οι ασθενείς διαιρέθηκαν σε όσους είχαν σωματικό άγχος (HDRS-11>=2) και σε όσους δεν είχαν (HDRS-11<=1). Στη συνέχεια, υπολογίσθηκαν οι συντελεστές συσχέτισης Pearson (r) ή Spearman (rho) ανάμεσα στη βαθμολογία στο FQ, την ηλικία, το φύλο, την ύπαρξη ή μη σε νοσηλεία, τη βαθμολογία στην HDRS και την ύπαρξη ή μη σωματικού άγχους. Τελικά, πραγματοποιήθηκε ανάλυση πολλαπλής παλινδρόμησης με το FQ ως εξηρτημένη μεταβλητή για τη διερεύνηση των παραμέτρων που συσχετίζονταν ανεξάρτητα με τη βαρύτητα της αναφερόμενης κόπωσης. 49 ασθενείς (64.5%) διεγνώσθησαν επιπλέον με τουλάχιστον μία αγχώδη διαταραχή. 57 ασθενείς (75%) βρέθηκαν να έχουν σωματικό άγχος (HDRS-11>=2). Οι ασθενείς με σωματικό άγχος είχαν σε βαθμό στατιστικά σημαντικό υψηλότερη βαθμολογία στις κλίμακες HDRS (t=3,83, df=74, p<0,001) και FQ (t=3.32, df=74, p<0,001) σε σύγκριση με τους ασθενείς χωρίς σωματικό άγχος. Η βαθμολογία στο FQ συσχετίσθηκε σε βαθμό στατιστικά σημαντικό με τη βαθμολογία στην HDRS (r=0,36, p=0,001) και με την ύπαρξη σωματικού άγχους (rho=0,35, p=0,002). Η βαθμολογία στην HDRS και η ύπαρξη σωματικού άγχους συσχετίζονταν ανεξάρτητα με τη βαθμολογία στο FQ στην ανάλυση πολλαπλής παλινδρόμησης, με σταθμισμένους συντελεστές βήτα 0,259 (p=0,028) και 0,255 (P=0,031), αντίστοιχα. Η τιμή του R2 ήταν 0,185. Τόσο η βαρύτητα της κατάθλιψης όσο και η παρουσία σωματικού άγχους συσχετίζονται ανεξάρτητα με τη βαρύτητα της αναφερόμενης κόπωσης σε ασθενείς με μείζονα κατάθλιψη. Το εύρημα αυτό είναι πιθανώς χρήσιμο στην αντιμετώπιση της κόπωσης που σχετίζεται με τη μείζονα κατάθλιψη.
Λέξεις-κλειδιά: κόπωση, Μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, Σωματικό άγχος
ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ, 20(4), 312-318, 2009 - Ερευνητική εργασία