Έκφραση υποδοχέα του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (EGFr) και επίδραση ενδοπεριτοναϊκής έγχυσης EGF στην ανάπτυξη ορθοκολικού καρκίνου επιμύων
Π. Μπουλουγούρης, Γ. Κωνσταντουδάκης, Σ. Χριστοδούλου, Γ. Γιαννόπουλος, Κ. Πετροπούλου, Δ. Σαμπάνης, Μ. Σαφιολέας
ΣΚΟΠΟΣ Ο σκοπός αυτής της ερευνητικής εργασίας ήταν η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ της έκφρασης του υποδοχέα του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (EGF-r) και των ρυθμών ανάπτυξης στον ορθοκολικό καρκίνο, καθώς και η επίδραση της ενδοπεριτοναϊκής έγχυσης επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (EGF) σε ποντίκια, στο ρυθμό ανάπτυξης, σε ένα μοντέλο ορθοκολικού καρκίνου. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν επτά καλά χαρακτηρισμένες, αποστειρωμένες συμπαγείς και κυτταρικές καρκινικές σειρές. Οι όγκοι αυτοί δημιουργήθηκαν μετά από ενέσεις 1,2-dimethylhydrazine, ενός γνωστού καρκινογόνου που προκαλεί πειραματικό ορθοκολικό καρκίνο, σε ποντίκια NMRI. Όζοι από τους πρωτοπαθείς όγκους μεταμοσχεύτηκαν πάλι σε NMRI ποντίκια ενδοπεριτοναϊκά και υποδόρια καθώς και σε ιστοκαλλιέργεια και παρήχθησαν καρκινικές σειρές διαφόρων ιστολογικών τύπων και αναπτυξιακών χαρακτηριστικών (MAC15, MAC15Aip, MAC15A T/C, MAC15A S/C, MAC29, MAC30T, MAC31). Οι χρόνοι διπλασιασμού του όγκου τους κυμαίνονταν από 0,9 (MAC15A T/C κυτταρική σειρά) έως 8 ημέρες (MAC31 συμπαγής σειρά). Οι όγκοι αυτοί παρήχθησαν στην Ογκολογική Μονάδα του Πανεπιστημίου του Bradford στη Βρετανία και μεταφέρθηκαν στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Έγινε ραδιοανοσομέτρηση και ανάλυση κατά Scatchard του πληθυσμού των EGF-r στους πειραματικούς καρκίνους. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Τα αποτελέσματα έδειξαν σαφώς ότι στους συμπαγείς όγκους υφίσταται μια αντίστροφη σχέση μεταξύ της έκφρασης των EGF-r και του χρόνου διπλασιασμού των όγκων. Οι σειρές MAC15A επίσης παρουσίασαν διαφορετική έκφραση EGF-r, εύρημα το οποίο συνηγορεί υπέρ της πιθανότητας η έκφραση των EGF-r να επηρεάζεται δραστικά από το διαφορετικό περικυτταρικό περιβάλλον. Εξωγενής ενδοπεριτοναϊκή έγχυση 5 μΜ EGF προκάλεσε αναστολή της ανάπτυξης του ταχέως αναπτυσσόμενου όγκου MAC15A S/C, ενώ η ίδια δόση προκάλεσε παρομοίως αναστολή της ανάπτυξης του βραδέως αναπτυσσόμενου όγκου MAC31. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ο ορθοκολικός καρκίνος είναι η δεύτερη κατά σειρά συχνότητας αιτία θανάτου παγκοσμίως από καρκίνο. Aκόμη δεν έχει βρεθεί αποτελεσματική συστηματική θεραπεία και οι παρούσες διαγνωστικές δυνατότητες ανιχνεύουν λιγότερους από τους μισούς καρκίνους που είναι χειρουργικά ιάσιμοι. Αν και η υπερέκφραση των EGF-r μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο στην καρκινογένεση, θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί ως μια πιθανή θεραπευτική μέθοδος μέσω ορμονο- ή ανοσοθεραπείας.
Λέξεις-κλειδιά: Egf υποδοχείς, Ορθοκολικός καρκίνος επιμύων, Περικυτταρικό περιβάλλον
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 26(5), 634-646, 2009 - Ερευνητική εργασία