Σύγκριση της Αποτελεσματικότητας και της Ασφάλειας δύο Μεθόδων Αναρρόφησης των Τραχειοβρογχικών Εκκρίσεων
Ζ. Κωστάκη, Κ. Γιακουμιδάκης, Γ. Μπαλτόπουλος, Γ. Ανθόπουλος, Η. Μπροκαλάκη
Εισαγωγή: Η αναρρόφηση των τραχειοβρογχικών εκκρίσεων αποτελεί συχνή νοσηλευτική παρέμβαση και συγχρόνως βασική μέθοδο διασφάλισης της βατότητας των αεραγωγών, στοχεύοντας στη βελτίωση της αναπνευστικής λειτουργίας βαριά πασχόντων ασθενών με τεχνητό αεραγωγό. Σκοπός: Η σύγκριση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας δύο τεχνικών αναρρόφησης εκκρίσεων, με ή χωρίς φυσιολογικό ορό, καθώς και η αξιολόγηση των αιμοδυναμικών και αναπνευστικών διαταραχών που προκαλεί η αναρρόφηση είτε χωρίς είτε με ενστάλαξη φυσιολογικού ορού στην τραχεία. Υλικό και Μέθοδος: Η παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) δύο γενικών νοσοκομείων της Αττικής σε δείγμα 85 μηχανικά αεριζόμενων ασθενών, μέσης ηλικίας 63 ετών, με μέση χρονική διάρκεια νοσηλείας 12,6 ημέρες. Η συλλογή των δεδομένων διήρκησε συνολικά 3 έτη, από τον Ιούνιο του 2004 ως τον Νοέμβριο του 2007. Σε κάθε ασθενή χρησιμοποιήθηκαν 2 τεχνικές αναρρόφησης των εκκρίσεων, με και χωρίς φυσιολογικό ορό. Ως προς την αποτελεσματικότητα των τεχνικών αξιολογήθηκε το βάρος των αποβαλλόμενων με την αναρρόφηση εκκρίσεων, ενώ για την ασφάλειά τους αξιολογήθηκαν αιμοδυναμικές και αναπνευστικές παράμετροι. Οι τιμές των παραμέτρων καταγράφηκαν ακριβώς πριν, αλλά και 1min μετά την αναρρόφηση. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων έγινε με το πρόγραμμα SPSS for Windows (version 15) (SPSS Inc., Chicago, IL). Εφαρμόστηκαν οι στατιστικές δοκιμασίες t και Wilcoxon. Ως παρατηρούμενο επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε το p = 0,05. Αποτελέσματα: H ενστάλαξη φυσιολογικού ορρού προκάλεσε στατιστικώς σημαντική αύξηση των σφύξεων (p=0,001) μετά την αναρρόφηση, σε αντίθεση με την μη ενστάλαξη (p=0,559). Ταυτόχρονα παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της μερικής πίεσης του οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα, τόσο στην περίπτωση της ενστάλαξης (p<0,001), όσο και σε εκείνη της μη ενστάλαξης φυσιολογικού ορού (p=0,003). Η Αρτηριακή Πίεση δεν παρουσίασε στατιστικώς σημαντικές μεταβολές στις δύο εφαρμοζόμενες τεχνικές αναρρόφησης (p=0,231 με την ενστάλαξη και p=0,589 χωρίς την ενστάλαξη). Ωστόσο, καμία τεχνική δε φαίνεται να είναι περισσότερο ασφαλής σε σχέση με την άλλη, δεδομένου ότι οι συγκριτικές μεταβολές στην ΑΠ (p=0,158), στις σφύξεις (p=0.451) και στη μερική πίεση του οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα (p=0,058) δε φαίνονται να είναι στατιστικώς σημαντικές. Σχετικά με την ποσότητα των αναρροφώμενων εκκρίσεων, η ενστάλαξη φυσιολογικού ορρού στην τραχεία συνοδεύθηκε από στατιστικώς σημαντική αύξηση του βάρους των εκκρίσεων, σε σχέση με την μη ενστάλαξη (p<0,001). Συμπεράσματα: Αν και η τεχνική της ενστάλαξης φυσιολογικού ορού στην τραχεία, φαίνεται ότι αυξάνει την ποσότητα των αναρροφώμενων εκκρίσεων, ταυτόχρονα δε φαίνεται περισσότερο ασφαλής σε σχέση με την μη ενστάλαξη, δεδομένου ότι δεν προκαλεί στατιστικώς σημαντικές αιμοδυναμικές και αναπνευστικές μεταβολές. Πάντως και οι δύο τεχνικές φαίνεται πως συσχετίζονται με επιδείνωση της αναπνευστικής λειτουργίας (υποξαιμία) των μηχανικά αεριζόμενων ασθενών.
Λέξεις-κλειδιά: Ενδοτράχειος σωλήνας, Ενδοτράχεια αναρρόφηση, Φυσιολογικός ορός, Ενστάλαξη
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 48(3), 332-341, 2009 - Ερευνητική εργασία