Εργαστηριακή διερεύνηση επιδημίας ιλαράς στην Ελλάδα, 2005-2006
Μ. Λογοθέτη, Σ. Κόκοτας, Ε. Χορευτή, M. Γιαννάκη, A. Πάγκαλη, Β. Πόγκα, Κ. Παπαδάκος, A. Κανσουζίδου, Γ. Σπάλα, Τ. Παναγιωτόπουλος, Θ. Γεωργακοπούλου, Δ. Σγούρας, Α. Μεντής
ΣΚΟΠΟΣ (α) H εργαστηριακή επιβεβαίωση περιπτώσεων ιλαράς κατά την επιδημία ιλαράς στην Ελλάδα την περίοδο 2005–2006, (β) η συγκριτική μελέτη συμβατικών και μοριακών μεθόδων για τη διάγνωση της ιλαράς και (γ) η τυποποίηση των ιικών στελεχών που κυκλοφόρησαν κατά τη διάρκεια της επιδημίας. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Από το Δεκέμβριο του 2005 έως τον Ιούλιο του 2006 μελετήθηκαν συνολικά 421 κλινικά δείγματα (περιφερικού αίματος, αναπνευστικού συστήματος, ούρων και οροί αίματος) από 222 ύποπτα κρούσματα ιλαράς. Η πλειονότητα των δειγμάτων προερχόταν από τη νότια Ελλάδα, κυρίως από παιδιά οικογενειών τσιγγάνων, καθώς και νεαρούς ενήλικες και παιδιά του γενικού πληθυσμού. Η επιβεβαίωση των κρουσμάτων έγινε με ανίχνευση των ειδικών IgM αντισωμάτων έναντι του ιού της ιλαράς. Για τον προσδιορισμό τους χρησιμοποιήθηκαν οι μέθοδοι ELISA και ανοσοφθορισμού. Για την αξιολόγηση της μεθόδου real time PCR για την ανίχνευση του ιικού RNA σε κλινικά δείγματα, ως μέθοδος αναφοράς χρησιμοποιήθηκε η ορολογική μέθοδος. Για τον προσδιορισμό του γονότυπου των ιών ιλαράς πραγματοποιήθηκε φυλογενετική ανάλυση της αλληλουχίας του γονιδίου της νουκλεοπρωτεΐνης του ιού. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ειδικά IgM αντισώματα ανιχνεύτηκαν στο 84,5% των ορών από ύποπτα κρούσματα ιλαράς. Ο ανοσοφθορισμός και η μέθοδος ELISA για ανίχνευση ειδικών IgM αντισωμάτων παρουσίασαν παρόμοια ευαισθησία. RNA του ιού της ιλαράς ανιχνεύτηκε στο 87,9% των 272 κλινικών δειγμάτων που ελέγχθηκαν με real time RT-PCR. Η μέθοδος real time RT-PCR παρουσίασε υψηλή ευαισθησία για την επιβεβαίωση κρουσμάτων ιλαράς, με μεγαλύτερη ευαισθησία ανίχνευσης του RNA του ιού σε δείγματα ούρων (93,3%) και σε δείγματα του αναπνευστικού συστήματος (92,4%). Η φυλογενετική ανάλυση των ιών ιλαράς κατέδειξε την κυκλοφορία του γονότυπου D6 από την αρχή της επιδημίας σε όλη την ελληνική επικράτεια και του γονότυπου D4 στη νότια Ελλάδα από το Μάρτιο του 2006. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Στη χώρα μας, το διάστημα 2005–2006 υπήρξε επιδημία ιλαράς με μεγάλο αριθμό κρουσμάτων, που επιβεβαιώθηκαν και εργαστηριακά με ορολογική μέθοδο. Η μέθοδος real time PCR αποδείχθηκε ιδιαίτερα χρήσιμη κατά την έναρξη της νόσου, όταν η ορολογική μέθοδος ήταν αρνητική. Η τυποποίηση του γονότυπου αποκάλυψε την ταυτόχρονη κυκλοφορία δύο γονοτύπων ιού ιλαράς στην τελική φάση της επιδημίας.
Λέξεις-κλειδιά: Γονότυπος, ελλάδα, Επιδημία, Ιλαρά, Real time PCR
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 26(1), 90-97, 2009 - Ερευνητική εργασία