Διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση παιδιών με νεανικό διαβήτη
Ε. Βλαχιώτη, Β. Μάτζιου, Κ. Τσουμάκας, Λ. Σταμογιάννου, Σ. Πρίφτη, Ε. Δούσης
Ο νεανικός διαβήτης είναι μια χρόνια ασθένεια που έχει εξελικτική πορεία και επηρεάζει όλα τα επίπεδα της ζωής του ατόμου: οργανικό, γνωσιακό, ψυχικό, οικογενειακό, κοινωνικό, δημιουργώντας συμπτώματα ανεπάρκειας, διαφορετικότητας, κατάθλιψης, διατροφικών διαταραχών, ενοχής και χαμηλής αυτοεκτίμησης. ΣKOΠΟΣ Η αξιολόγηση της αυτοεκτίμησης παιδιών με νεανικό διαβήτη καθώς και των παραγόντων που πιθανόν να την επηρεάζουν. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Στη μελέτη συμμετείχαν 144 παιδιά ηλικίας 7–15 ετών που παρακολουθούνται στο Διαβητολογικό Κέντρο Παιδ/κού Νοσοκομείου των Αθηνών. Η συλλογή των στοιχείων έγινε με δομημένο ερωτηματολόγιο που αποτελείται από δημογραφικά, σωματομετρικά και νοσολογικά χαρακτηριστικά των παιδιών και την κλίμακα αυτοεκτίμησης Culture-Free: Self Esteem Ιnventory for Children, μαζί με υποκλίμακα ψεύδους,1 από το Δεκέμβριο του 2006 ως τον Ιούνιο του 2007. Για την πραγματοποίηση της μελέτης δόθηκε άδεια από το Επιστημονικό Συμβούλιο του νοσοκομείου. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων έγινε με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS for Windows (version 15). ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, τα παιδιά δεν παρουσίαζαν χαμηλή αυτοεκτίμηση λόγω της ασθένειάς τους και το σκορ της κλίμακας αυτοεκτίμησης ήταν 21 με μέγιστη τιμή το 25. Ο βαθμός αυτοεκτίμησης στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια της μελέτης ήταν χαμηλότερος (20,94/21,18), αντίστοιχα. Ο συντελεστής συσχέτισης του Spearman (rs), έδειξε ότι όσο αυξάνεται η ηλικία, ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) και η τιμή ΗΒΑ1 τόσο μειώνεται η αυτοεκτίμηση (rs=–0,40/rs=–0,10/rs=–0,04), αντίστοιχα. Επίσης, όσο αυξάνεται ο χρόνος άθλησης την εβδομάδα (rs=0,08), η εκπαίδευση των γονέων και η συμμετοχή τους στο πρόγραμμα θεραπείας, τόσο αυξάνεται η αυτοεκτίμηση (rs=0,04) και για τους δύο ελέγχους. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η αυτοεκτίμηση του μελετώμενου πληθυσμού επηρεάζεται από το φύλο και όχι από τη νόσο και την ηλικία έναρξης της νόσου. Βρέθηκε θετική συσχέτιση μεταξύ αυτοεκτίμησης και του χρόνου άθλησης την εβδομάδα, επιπέδου εκπαίδευσης γονέων και συμμετοχή τους στη θεραπεία και αρνητική συσχέτιση μεταξύ αυτοεκτίμησης και ηλικίας, δείκτη μάζας σώματος και γλυκαιμικού ελέγχου (HBA1). Η έγκαιρη αναγνώριση των παραγόντων εκείνων που επηρεάζουν την αυτοεκτίμηση των παιδιών και η αξιολόγηση των αρνητικών επιπτώσεων στην προσωπική, κοινωνική τους ζωή και στη διαχείριση της ασθένειας θα συμβάλει στην ισορροπία μεταξύ καλά ελεγχόμενου διαβήτη και ψυχικής υγείας.
Λέξεις-κλειδιά: νεανικός διαβήτης, Παιδιά, Τύπος 1, Αυτοεκτίμηση
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 47(4), 507-516, 2008 - Ερευνητική εργασία