Διερεύνηση των χαρακτηριστικών των νοσηλευτών που συμμετέχουν στα εκπαιδευτικά προγράμματα νοσηλευτικών ειδικοτήτων στη Βόρεια Ελλάδα
Α. Ευκαρπίδης, Φ. Ιωαννίδου, Ι. Σκενδέρη, Ν. Καβάκα, Α. Δημητριάδου, Α. Μπένος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθούν τα χαρακτηριστικά των νοσηλευτών που εκπαιδεύτηκαν στις νοσηλευτικές ειδικότητες, τα κριτήρια επιλογής της ειδικότητας, η εκπαιδευτική πολιτική των νοσοκομείων προέλευσης καθώς και η αξιοποίηση των εκπαιδευμένων νοσηλευτών. ΥΛΙΚO-ΜEΘΟΔΟΣ Σχεδιάστηκε και δοκιμάστηκε πιλοτικά ανώνυμο αυτοσυμπληρούμενο ερωτηματολόγιο, το οποίο περιλαμβάνει δημογραφικά στοιχεία, αξιολόγηση του περιεχόμενου των σπουδών, γενική αξιολόγηση της εκπαίδευσης και προτάσεις. Τα ερωτηματολόγια διανεμήθηκαν σε 559 από τους 705 ειδικευμένους νοσηλευτές που εντοπίστηκαν. Επιστράφηκαν 447 (ποσοστό απαντητικότητας 79,9%) συμπληρωμένα ερωτηματολόγια. ΑΠΟΤΕΛEΣΜΑΤΑ Η συντριπτική πλειοψηφία των ειδικευμένων νοσηλευτών ήταν γυναίκες, έγγαμοι, και κατείχαν μόνο το πτυχίο Νοσηλευτικής ΤΕΙ (94,1%). Ο μέσος όρος ηλικίας των ειδικών νοσηλευτριών ήταν 39,7 έτη και των νοσηλευτών 37,7 έτη, ενώ ο μέσος όρος προϋπηρεσίας 9,8 και 7,9 έτη αντίστοιχα. Η επιμόρφωση ήταν ο βασικός λόγος (96,5%) συμμετοχής των νοσηλευτών στις ειδικότητες και ακολουθούν η επαγγελματική σταδιοδρομία (21,5%) και η αποφυγή του κυκλικού ωραρίου (20,2%). Με την απόκτηση του τίτλου της ειδικότητας, το 74,2% των νοσηλευτών δήλωσε ότι οι απόψεις και οι στάσεις τους για το επάγγελμά τους επηρεάστηκαν θετικά. Οι μισοί περίπου νοσηλευτές ανέφεραν ότι η απόκτηση του τίτλου του ειδικού νοσηλευτή είχε θετική επίδραση στις σχέσεις με τους συναδέλφους (46,4%), τους προϊσταμένους (51%) και τη διοίκηση (40,6%). Το 72% των νοσηλευτών θεωρούν ότι ο τίτλος της ειδικότητας αξιοποιήθηκε λίγο ή καθόλου από την υπηρεσία τους. Δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά σε σχέση με το φύλο σε καμία παράμετρο του ερωτηματολογίου. ΣΥΜΠΕΡAΣΜΑΤΑ Η διάθεση των νοσηλευτών για επιμόρφωση σε συνδυασμό με το μικρό ποσοστό ειδικευμένων και την κατοχή μόνο του βασικού πτυχίου, θέτει το ερώτημα της προσβασιμότητας των νοσηλευτών σε μεταπτυχιακά προγράμματα. Η θετική επίδραση της εκπαίδευσης στις απόψεις των νοσηλευτών για το επάγγελμά τους και τις επαγγελματικές σχέσεις τους, συνηγορούν στη δημιουργία κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Το χαμηλό ποσοστό αξιοποίησης της εκπαίδευσης συνεπάγεται σπατάλη ανθρώπινων και οικονομικών πόρων και θέτει τα ερωτήματα της σχέσης του εκπαιδευτικού περιεχομένου με τις ανάγκες των νοσοκομείων, καθώς και του ελέγχου της αποτελεσματικότητας και ανταποδοτικότητας της εκπαίδευσης.
Λέξεις-κλειδιά: Νοσηλευτικές ειδικότητες, Εκπαιδευτική πολιτική νοσοκομείων, Αξιολόγηση εκπαίδευσης, Αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ, 47(3), 384-395, 2008 - Ερευνητική εργασία