Ποιότητα ζωής ασθενών και ποιότητα φροντίδας υγείας μετά από τη νεφρική μεταμόσχευση
Μ. Σαρρής, Α. Γούλα, Β. Γκιόκα, Σ. Σούλης
ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η αξιολόγηση ειδικών προσδιοριστών της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής και της ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας υγείας σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε επιτυχή μεταμόσχευση νεφρού. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το 2005, σε δείγμα 212 μεταμοσχευμένων ασθενών. Τα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν από τους ασθενείς με τη μέθοδο της αυτο-αναφοράς κατά την επίσκεψή τους στα εξωτερικά ιατρεία. Ως όργανα συλλογής δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν η «επισκόπηση υγείας SF-36» για την εκτίμηση της σωματικής και της ψυχοκοινωνικής υγείας των ασθενών και η «επισκόπηση υγείας μεταμοσχευμένων ασθενών» για την εκτίμηση της ικανότητας εργασίας, της διαμόρφωσης νέων αντιλήψεων για την υγεία, της ικανοποίησης από την ποιότητα της θεραπευτικής σχέσης και την ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας υγείας μετά από τη νεφρική μεταμόσχευση. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η ικανότητα εργασίας σε μεγαλύτερο βαθμό και η διαμόρφωση θετικών αντιλήψεων για την υγεία και τη ζωή σε μικρότερο βαθμό εξαρτώνται από το φύλο, την ηλικία, τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης πριν από τη μεταμόσχευση, τη διάρκεια της νεφροπάθειας πριν από την αιμοκάθαρση, τη συχνότητα νοσηλείας και την επιρροή των συμπτωμάτων. Η αντίληψη των ασθενών για το ρόλο-ιατρού στη θεραπευτική σχέση εξαρτάται σε μεγαλύτερο βαθμό από την επιρροή των συμπτωμάτων και τη διάρκεια της μεταμόσχευσης, ενώ η αντίληψη των ασθενών για το ρόλο των ίδιων εξαρτάται περισσότερο από την εκπαίδευση και τη διάρκεια της μεταμόσχευσης. Η ικανοποίηση των ασθενών από την ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας υγείας εξαρτάται από την εκπαίδευση, την εμφάνιση και το βαθμό επιρροής των συμπτωμάτων, καθώς και από τη συχνότητα νοσηλείας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ικανοποίηση των ασθενών από την ποιότητα ζωής ακολουθεί φθίνουσα τάση στη διάρκεια των ετών μετά από τη μεταμόσχευση, σημειώνοντας μια οριακή φθίνουσα χρησιμότητα με τη συμπλήρωση της πρώτης πενταετίας επιτυχούς μεταμόσχευσης. Η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την εκτίμηση της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής των ίδιων των ασθενών. Η παροχή ολιστικής φροντίδας υγείας αναμένεται να βελτιώσει κατά 21% την κατάσταση της σωματικής τους υγείας, κατά 50% την κατάσταση της ψυχοκοινωνικής τους υγείας και κατά 15% την ικανότητα εργασίας των ίδιων μετά από τη μεταμόσχευση.
Λέξεις-κλειδιά: Θεραπευτική σχέση, Ικανοποίηση ασθενών, Νεφρική μεταμόσχευση, σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής, Ποιότητα φροντίδας υγείας
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 25(2), 201-208, 2008 - Ερευνητική εργασία