Φλουοροκινολόνες στη θεραπεία της πνευμονίας της κοινότητας από Streptococcus pneumoniae. Συχνότητα χορήγησης και ανάπτυξη αντίστασης
Α. Μπούτου, Π. Αργυροπούλου-Πατάκα
Η πνευμονία της κοινότητας αποτελεί τη σοβαρότερη λοίμωξη του αναπνευστικού που προκαλείται από το Streptococcus pneumoniae (S. pneumoniae). Η εμπειρική θεραπεία της νόσου περιλαμβάνει τη χορήγηση μιας κεφαλοσπορίνης β΄ γενιάς ή/και μιας μακρολίδης. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, έχει παρατηρηθεί επιταχυνόμενη ανάπτυξη στελεχών πνευμονιοκόκκου ανθεκτικών στα κοινά χημειοθεραπευτικά. Υπολογίζεται ότι το 40% των στελεχών S. pneumoniae παγκοσμίως δεν ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στην κοινή αντιβιοτική αγωγή. Το φαινόμενο αυτό δημιούργησε την ανάγκη χορήγησης νέων, ισχυρότερων αντιμικροβιακών παραγόντων, μεταξύ των οποίων κεντρική θέση κατέχουν οι νεότερες κινολόνες. Η ιδιότητα των φλουοροκινολονών να αναστέλλουν τη βακτηριακή πρωτεϊνοσύνθεση επιδρώντας σε δύο διαφορετικά ένζυμα (στην τοποϊσομεράση ΙΙ και στην τοποϊσομεράση ΙV), σε συνδυασμό με τις ευνοϊκές φαρμακολογικές τους ιδιότητες, τις καθιστά ιδιαίτερα ελκυστικές, ώστε να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση λοιμώξεων από πολυάριθμα στελέχη Gram(-) και Gram(+) μικροβίων, μεταξύ των οποίων και του S. pneumoniae. Αναδρομικές επιδημιολογικές μελέτες σε παγκόσμιο επίπεδο αποδεικνύουν μέχρι και επταπλασιασμό του αριθμού των συνταγογραφούμενων κινολονών την τελευταία δεκαπενταετία. Ειδικά για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού, η αύξηση φθάνει το 50%, με τα άτομα της τρίτης ηλικίας να αποτελούν την ομάδα στην οποία οι συγκεκριμένοι παράγοντες χορηγούνται συχνότερα. Παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα δεν έχει παρατηρηθεί ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών στρεπτοκόκκου στις νεότερες φλουοροκινολόνες, το φαινόμενο αποτελεί πραγματικότητα για πολλές περιοχές του κόσμου, σε ορισμένες από τις οποίες έχει διαπιστωθεί διπλασιασμός του ποσοστού των ανθεκτικών στελεχών σε σύντομο χρονικό διάστημα. Για το λόγο αυτόν, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη καθορισμού ενδείξεων χορήγησης φλουοροκινολονών στις λοιμώξεις του αναπνευστικού, αφού κάτω από την πίεση της φυσικής επιλογής αυξάνεται η πιθανότητα ανάπτυξης αντοχής από τα στελέχη του πνευμονιοκόκκου.
Λέξεις-κλειδιά: Πνευμονία της κοινότητας, S. PNEUMONIAE, Φλουοροκινολόνες
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 25(2), 151-158, 2008 - Ανασκόπηση