Παθοφυσιολογία του Σηπτικού Shock
Γ.Χ. Σακοράφας, Γ. Πέρος
Η σήψη είναι ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από γενικευμένη φλεγμονώδη αντίδραση του οργανισμού ως απάντηση σε λοιμώξεις και είναι μία συχνή (πιθανή) επιπλοκή στους χειρουργικούς ασθενείς. Η φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στη λοίμωξη περιλαμβάνει μία σειρά πολύπλοκων ανοσιακών απαντήσεων. Η ισχυρή, σύνθετη αυτή αλληλουχία των ανοσιακών απαντήσεων εξασφαλίζει την έγκαιρη αντίδραση του οργανισμού για την άμυνά του εναντίον της εισόδου των παθογόνων μικροοργανισμών. Παρά το ότι η ενεργοποίηση του ανοσιακού συστήματος κατά την είσοδο των παθογόνων μικροοργανισμών είναι γενικά προστατευτική, το σηπτικό shock αναπτύσσεται σε έναν αριθμό ασθενών ως συνέπεια μιας αρκετά έντονης ή όχι καλά συντονισμένης ανοσιακής απάντησης εναντίον του υπευθύνου μικροοργανισμού (Gram-αρνητικά, Gram-θετικά μικρόβια, μύκητες, ιούς ή μικροβιακές τοξίνες). Αυτή η μη ισορροπημένη αντίδραση είναι δυνατόν να προκαλέσει βλάβη του ξενιστή μέσω μιας όχι καλά ρυθμισμένης/ελεγχόμενης απελευθέρωσης ενδογενώς παραγόμενων μεσολαβητικών ουσιών της φλεγμονής. Αρκετοί μηχανισμοί εμπλέκονται στην παθογένεια του σηπτικού shock, όπως για παράδειγμα η απελευθέρωση κυτοκινών, η ενεργοποίηση ουδετεροφίλων, μονοκυττάρων και ενδοθηλιακών κυττάρων της μικροκυκλοφορίας, όπως επίσης και η ενεργοποίηση νευροενδοκρινικών αντανακλαστικών και συστημάτων πρωτεϊνών του ορού, όπως είναι το σύστημα συμπληρώματος, ο μηχανισμός πήξης (ενδογενής/εξωγενής μηχανισμός) και το ινωδολυτικό σύστημα. Σε βαριά πάσχοντες ασθενείς ο πεπτικός σωλήνας διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην παθογένεση του σηπτικού shock. Η συμπληρωματική και η αλληλοεπικαλυπτόμενη δράση των διαφόρων συστατικών της αλληλουχίας των φαινομένων που παρατηρούνται στη φλεγμονώδη αντίδραση εξηγεί τη δυσκολία που υπάρχει στις σύγχρονες ερευνητικές προσπάθειες για την ανάπτυξη θεραπευτικών μέσων που θα επηρεάζουν ή/και θα αναστέλλουν την εξέλιξη της σήψης και του σηπτικού shock ώστε να προλαμβάνεται η ανάπτυξη του συνδρόμου της δυσλειτουργίας και της πολυοργανικής ανεπάρκειας. Η εξουδετέρωση της σηπτικής εστίας αποτελεί βασική προτεραιότητα στην αντιμετώπιση του σηπτικού shock, αφού αποτελεί προϋπόθεση για την αποτελεσματική διακοπή της αλληλουχίας των αλυσιδωτών αντιδράσεων στο φαινόμενο της σήψης.
Λέξεις-κλειδιά: σήψη, Κυτοκίνες, Φλεγμονώδεις μεσολαβητικές ουσίες, Σηπτικό shock, Σύνδρομο δυσλειτουργίας πολλαπλών οργάνων, Σύνδρομο πολυοργανικής ανεπάρκειας, Ενεργοποίηση συμπληρώματος, Διαταραχές πήξης, Ενδοτοξαιμία, Καταστολή μυοκαρδίου
ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ ΕΝΟΠΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ, 39(4-6), 2005 - Ανασκόπηση