Η σύγκλειση και η δυσλειτουργία του στοματογναθικού συστήματος
Γ.Π. ΛΟΜΒΑΡΔΑΣ
Οι σχέσεις της δυσλειτουργίας του στοματογναθικού συστήματος (ΣΓΣ), επώδυνης ή ασυμπτωματικής, προς τον παράγοντα της σύγκλεισης δεν μπορούν να κατανοηθούν παρά μόνο μέσα από την κατανόηση της δομής και της οργάνωσης των επί μέρους ανατομικών στοιχείων του ΣΓΣ (οστά, μύες, νεύρα, κροταφογναθική διάρθρωση και δόντια) και κυρίως μέσα από την κατανόηση των αμοιβαίων τους σχέσεων και των ισχυρών αλληλεπιδράσεών τους, μέσα από τη λογική της ολότητάς του, αλλά και μέσα από τα δεδομένα της φυσιολογίας, η οποία ερμηνεύει τους μηχανισμούς με τους οποίους η ανατομική και συγκλεισιακή δυσαρμονία (ανισορροπία του γναθικού τρίποδα) οδηγεί στη δυσλειτουργία των μυών. Η ανισορροπία του γναθικού τρίποδα, που πιστοποιείται κυρίως με την πρόωρη επαφή στο τόξο κλεισίματος της γνάθου, οδηγεί στην εγκατάσταση μίας νέας σύγκλεισης μέγιστων επαφών με τον κόνδυλο εκτός κεντρικής σχέσης, η οποία με τη σειρά της οδηγεί στη δυσλειτουργία που εκδηλώνεται με σφίξιμο και τρίψιμο των δοντιών. Αυτό που χαρακτηρίζει τη δυσλειτουργία αυτή, είναι η αύξηση των παραγομένων από τους μύες μηχανικών δυνάμεων, οι οποίες μεταφερόμενες στα δόντια, στο περιοδόντιο, στην κροταφογναθική διάρθρωση και τα οστά, βλάπτουν τα στοιχεία αυτά και απεργάζονται την αποδιοργάνωση του ΣΓΣ. Εάν η ανεύρεση νέας σύγκλεισης συνηθείας είναι αδύνατη, τότε παρεμβάλλεται η γλώσσα μεταξύ των δοντιών για να στηρίξει και να ακινητοποιήσει τη γνάθο κατά το αντανακλαστικό της κατάποσης. Στον τύπο αυτό της δυσλειτουργίας, που χαρακτηρίζεται σαν δυσλειτουργία γλωσσικής κατάποσης, υπάρχει κάθετη μείωση των συγκλεισιακών δυνάμεων, η οποία οδηγεί στην πρόκληση χασμοδοντίας και ανοικτής δήξης. Αυτό που χαρακτηρίζει επίσης τη δυσλειτουργία του ΣΓΣ είναι η επώδυνη συμπτωματολογία, η οποία αποτελεί και το κύριο αίτιο που οδηγεί τους ασθενείς στην αναζήτηση ιατρικής βοήθειας. Πρέπει εν τούτοις να σημειωθεί, ότι το μεγάλο ποσοστό των δυσλειτουργικών ασθενών διαβιεί χωρίς υποκειμενικά συμπτώματα. Αυτό υπαγορεύει τη διάκριση της δυσλειτουργίας του ΣΓΣ σε επώδυνη και σε ασυμπτωματική. Η διάγνωσή της στηρίζεται στην αναζήτηση των σημείων και συμπτωμάτων της, στην αποκάλυψη της συγκλεισιακής δυσαρμονίας και στα αποτελέσματα της δοκιμαστικής αποκατάστασης της ισορροπίας του γναθικού τρίποδα, που επιτυγχάνεται με το πρόσθιο οριζόντιο επίπεδο. Η μόνιμη και αποτελεσματική θεραπεία της, συνίσταται στην αναδιοργάνωση της σύγκλεισης σύμφωνα με τις βασικές αρχές της σύγκλεισης και επιτελείται με εκλεκτικό τρόχισμα, με ορθοδοντικές παρεμβάσεις και με την προσθετική αποκατάσταση.
Λέξεις-κλειδιά: Δυσλειτουργία ΣΓΣ, Επώδυνη δυσλειτουργία ΣΓΣ, Ασυμπτωματική δυσλειτουργία ΣΓΣ, Δυσλειτουργία σφιξίματος και τριψίματος των δοντιών, Δυσλειτουργία γλωσσικής κατάποσης
ΣΤΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ, 64(4), 157-211, 2007 - Ανασκόπηση