O ρόλος των ψυχοκοινωνικών παραγόντων σε παιδιά με χρόνια κοιλιακά άλγη
I. Ξυνιάς, B. Δεμερτζίδου, I. Καραγιαννάκη, Θ. Παπασταύρου, Ι. Τσιούρης, Κ. Σπύρογλου
Η επίδραση των ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων σε παιδιά με χρόνια κοιλιακά άλγη (ΧΚΑ) παραμένει αμφιλεγόμενη. Σκοπός της εργασίας ήταν η διερεύνηση των ψυχοκοινωνικών παραγόντων σε παιδιά με ΧΚΑ. Μέθοδοι: διερευνήθηκαν 78 από 106 παιδιά με ΧΚΑ ηλικίας 5-14 ετών. Μετά από τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού, προσεκτική κλινική εξέταση και λεπτομερή εργαστηριακό έλεγχο αποκλείστηκε υποκείμενο οργανικό νόσημα σε όλα τα παιδιά. Εκατόν τριάντα ένα υγιή σχολειόπαιδα αποτέλεσαν την ομάδα των μαρτύρων. Για τις ανάγκες της μελέτης χρησιμοποιήθηκε ειδικό ερωτηματολόγιο προκειμένου να διερευνηθούν ψυχολογικοί και άλλοι παράγοντες (κοινωνικοοικονομικοί κ.λπ.) και για τις δυο ομάδες παιδιών. Το 1ο μέρος του ερωτηματολογίου που αφορούσε στους ψυχολογικούς παράγοντες αποτελούνταν από 3 κλινικές κλίμακες (κατάθλιψη, άγχος, συμπεριφορά) με συνολικά 35 αντικείμενα-ερωτήσεις που απαντούσαν οι γονείς του κάθε παιδιού. Τελικά καταγράφονταν η συνολική βαθμολογία για κάθε κλίμακα, αλλά και η επιμέρους βαθμολογία για τους ασθενείς και συγκρίνονταν με τη βαθμολογία των μαρτύρων. Αποτελέσματα: σε ποσοστό 5% των ασθενών αναφέρονταν μετανάστευση της οικογένειας τα τελευταία έτη σε σχέση με 1.5% των μαρτύρων (p<0.05). Ποσοστό 31% των οικογενειών των ασθενών αντιμετώπιζαν σοβαρά οικονομικά προβλήματα έναντι 17.6% των οικογενειών των μαρτύρων (p<0.05). Οι οικογένειες των ασθενών είχαν συχνότερα χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο (37% έναντι 15% των μαρτύρων). Παιδιά με χρόνια κοιλιακά άλγη είχαν (συνολικά) συχνότερα επιβαρυντικούς ψυχολογικούς παράγοντες όπως διαταραχές συμπεριφοράς, άγχος και ενδείξεις κατάθλιψης (p<0.05). Συγκεκριμένα από τα 6 αντικείμενα-ερωτήσεις που αναφέρονταν στο άγχος τα 3 διέφεραν στατιστικά σημαντικά μεταξύ ασθενών και μαρτύρων. Από τα 16 αντικείμενα-ερωτήσεις που αναφέρονταν στα καταθλιπτικά στοιχεία, τα 9 διέφεραν στατιστικά σημαντικά μεταξύ των 2 ομάδων. Σε ότι αφορά τις διαταραχές συμπεριφοράς, 9 από τα 13 αντικείμενα-ερωτήσεις διέφεραν στατιστικά σημαντικά μεταξύ ασθενών και μαρτύρων. Συμπεράσματα: Οι ψυχολογικοί παράγοντες (άγχος, διαταραχές συμπεριφοράς, καταθλιπτικά στοιχεία), το χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, η μετανάστευση και τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα απαντώνται συχνότερα σε παιδιά με λειτουργικά κοιλιακά άλγη. Οι παράγοντες αυτοί ίσως ευθύνονται για την εκδήλωση της συμπτωματολογίας σε παιδιά με ΧΚΑ μη οργανικής αιτιολογίας.
Λέξεις-κλειδιά: Άγχος, Κατάθλιψη, Κοιλιακά άλγη, Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες, Διαταραχές συμπεριφοράς
ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 18(1), 44-54, 2006 - Κλινική μελέτη