H ενδογενής PAF-ακετυλοϋδρολάση επηρεάζει την αντιγονικότητα της οξειδωμένης LDL σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο
Ε. Λουρίδα, Α. Παπαθανασίου, Ι. Γουδέβενος, Α.Δ. Τσελέπης
ΣΚΟΠΟΣ Η οξειδωτική τροποποίηση της LDL (oxLDL) επάγει τη δημιουργία αντιγονικών επιτόπων, όπως είναι η οξειδωμένη φωσφατιδυλοχολίνη (oxPC), η λυσοφωσφατιδυλοχολίνη (lyso-PC), ο παράγοντας ενεργοποίησης των αιμοπεταλίων (PAF) και τα οξειδωμένα φωσφολιπίδια. Η lyso-PC παράγεται ενζυμικά από την υδρόλυση των οξειδωμένων φωσφολιπιδίων με τη δράση της PAF-ακετυλοϋδρολάσης (PAF-AH). Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μελέτη των αυτοαντισωμάτων έναντι oxLDL σε σχέση με το βαθμό οξείδωσής της σε ασθενείς με νόσο των στεφανιαίων αγγείων και ο πιθανός ρόλος της PAF-AH στην αντιγονικότητα της oxLDL. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Υλικό της μελέτης αποτέλεσαν 65 ασθενείς με γνωστή στεφανιαία νόσο και συμπτωματολογία σταθερής στηθάγχης και 47 υγιείς εθελοντές (ομάδα ελέγχου). LDL, η οποία απομονώθηκε από πρόσφατο πλάσμα, οξειδώθηκε παρουσία 5 μΜ CuSO4. Παρασκευάστηκαν 3 μορφές oxLDL, η oxLDLL, η oxLDLP και η oxLDLD (στο τέλος της λανθάνουσας, της εκθετικής φάσης και της φάσης αποικοδόμησης, αντίστοιχα). Αντίστοιχες μορφές οξειδωμένης LDL παρασκευάστηκαν μετά από προηγούμενη απενεργοποίηση της ενδογενούς PAF-AH, [oxLDL(-)]. Τέλος, παρασκευάστηκε LDL τροποποιημένη με μηλονική διαλδεΰδη (MDA-LDL). Σε όλους τους συμμετέχοντες προσδιορίστηκαν τίτλοι αυτοαντισωμάτων κατά των διαφόρων μορφών οξειδωμένης LDL με μέθοδο ELISA. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Οι στεφανιαίοι ασθενείς εμφάνισαν σημαντικά υψηλότερους τίτλους αυτοαντισωμάτων κατά oxLDLL (1,102±0,391 έναντι 0,873±0,254, αντίστοιχα, Ρ<0,001), oxLDLP (1,223±0,340 έναντι 0,915±0,243, αντίστοιχα, Ρ<0,0001), oxLDLD (1,199±0,397 έναντι 0,969±0,280, αντίστοιχα, Ρ=0,002) oxLDLD(-)L (1,368±0,392 έναντι 1,043±0,226, αντίστοιχα, Ρ<0,0001), oxLDLD(-)P (1,567±0,332 έναντι 1,154±0,269, αντίστοιχα, Ρ<0,0001) και oxLDLD(-)D (1,563±0,320 έναντι 1,270±0,269, αντίστοιχα, Ρ<0,0001) σε σύγκριση με τους υγιείς εθελοντές. Δεν παρατηρήθηκαν διαφορές όσον αφορά στους τίτλους αυτοαντισωμάτων κατά MDA-LDL, στις δύο ομάδες της μελέτης. Στην πολυπαραγοντική ανάλυση, αυξημένα επίπεδα των αυτοαντισωμάτων κατά oxLDLP και oxLDLD(-)P σχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο για την ύπαρξη στεφανιαίας νόσου (RR=0,076, 0,012-0,478 95%CI, Ρ=0,006 και RR=0,150, 0,035-0,641 95%CI, Ρ=0,010, αντίστοιχα). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η παρούσα εργασία δείχνει για πρώτη φορά την παρουσία αυτοαντισωμάτων έναντι οξειδωμένων φωσφολιπιδίων και lyso-PC στον ορό τόσο ασθενών με καρδιαγγειακά νοσήματα όσο και υγιών εθελοντών. Η lyso-PC φαίνεται να είναι ο επίτοπος, ο οποίος διακρίνει τους ασθενείς από τα φυσιολογικά άτομα. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν το σημαντικό ρόλο της PAF-AH όσον αφορά στον τύπο των επιτόπων που σχηματίζονται στην oxLDL και, κατά συνέπεια, τον τύπο των αυτοαντισωμάτων που κατευθύνονται έναντι αυτής της αθηρογόνου λιποπρωτεΐνης. Επιπλέον, η παρούσα μελέτη δείχνει ότι τα αυτοαντισώματα έναντι oxLDLP αποτελούν έναν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο.
Λέξεις-κλειδιά: Λιποπρωτεΐνες, στεφανιαία νόσος, Αντισώματα
ΑΡΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, 23(1), 63-71, 2006 - Ερευνητική εργασία