O ρόλος των αναστολέων των Η2 υποδοχέων του στομάχου στις παθήσεις του ανωτέρου πεπτικού σήμερα
Ι.Κ. Τριανταφυλλίδης
Στην ανασκόπηση αυτή επιχειρείται να διασαφηνιστεί ο ρόλος των αναστολέων των Η2 υποδοχέων του στομάχου στη θεραπευτική ορισμένων παθήσεων του ανωτέρου πεπτικού υπό το φως των σύγχρονων βιβλιογραφικών δεδομένων. Τα νοσήματα αυτά αφορούν κατά κύριο λόγο στη Γαστροοισοφαγική Παλινδρομική Νόσο (ΓΟΠΝ), το πεπτικό έλκος και τη λοίμωξη από Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Είναι γεγονός ότι τόσο σε φυσιολογικά άτομα όσο και σε ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία με αναστολείς της αντλίας πρωτονίων, εμφανίζεται pΗ γαστρικού υγρού μικρότερο του 4, ιδιαίτερα στη διάρκεια της νύχτας, γεγονός που μπορεί να εκθέσει τον οισοφάγο στην επίδραση του γαστρικού οξέος («νυκτερινή διαφυγή οξέος»). Έχει διαπιστωθεί σε υγιείς εθελοντές, ότι 75 ή 150 mg ρανιτιδίνης από του στόματος αυξάνουν το ενδογαστρικό pΗ σημαντικά ταχύτερα συγκριτικά με 10 ή 20 mg ομεπραζόλης. Η νυκτερινή διαφυγή οξέος μπορεί να ανασταλεί με την προσθήκη μίας μόνο νυκτερινής δόσης ρανιτιδίνης, στρατηγική που μπορεί να είναι χρήσιμη σε ασθενείς με ΓΟΠΝ ή οισοφάγο Barrett που παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στην αντιεκκριτική θεραπεία. Άλλοι όμως υποστηρίζουν ότι η αναστολή της νυκτερινής έκκρισης με την προσθήκη του Η2 αναστολέα είναι παροδικό φαινόμενο, αφού στην πλειονότητα των ασθενών η νυκτερινή διαφυγή στο τέλος των 4 εβδομάδων επανέρχεται στα προ της χορήγησης των Η2 αναστολέων επίπεδα, παρά τη συνέχιση της χορήγησής τους. Όσον αφορά στο πεπτικό έλκος, φαίνεται ότι μόνο ασθενείς που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για εμφάνιση υποτροπής του έλκους ή επιπλοκής θα πρέπει να υποβάλλονται σε θεραπεία συντήρησης με Η2 αναστολείς. Στην λειτουργική δυσπεψία η χορήγηση Η2 αναστολέων προσφέρει σημαντικό θεραπευτικό όφελος συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο. Τέλος, έχει αναφερθεί ότι η σιμετιδίνη προσφέρει κλινικό όφελος στους ασθενείς με καρκίνο του γαστρεντερικού συστήματος, αυξάνοντας την επιβίωσή τους. Παρόλα αυτά, αρκετά αμφιλεγόμενα ή ασαφή σημεία θα πρέπει στο εγγύς μέλλον να διευκρινιστούν, όπως π.χ. το αποτέλεσμα της προσθήκης ενός Η2 αναστολέα στα θεραπευτικά σχήματα εκρίζωσης του Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού (ΗΡ), καθώς και ο ακριβής ρόλος των Η2 αναστολέων στη θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου και στη θεραπεία συντήρησης του πεπτικού έλκους.
Λέξεις-κλειδιά: Ρανιτιδίνη, Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, Νυκτερινή διαφυγή οξέος, Η2 αναστολείς, Αναστολείς αντλίας πρωτονίων
ΙΑΤΡΙΚΗ, 86(3), 217-228, 2004 - Ανασκόπηση