Η θεραπεία διάσωσης στον καρκίνο του όρχεως
Δ. Φαρμάκης, Μ. Νικολάου
Η θεραπεία του καρκίνου του όρχεως αποτελεί σημαντική πρόκληση για τη σύγχρονη Ογκολογία. Παρά το γεγονός ότι είναι σχετικά σπάνιος (1% των κακοηθών νεοπλασμάτων στους άνδρες), ο καρκίνος του όρχεως είναι ο συχνότερος κακοήθης όγκος σε νεαρούς ενήλικες, ηλικίας 20–35 ετών. Σε αντίθεση με τους άλλους συμπαγείς όγκους, το ποσοστό ίασης φθάνει το 95%. Παρόλα αυτά, το 20–30% των ασθενών με μεταστατική νόσο είτε δεν ανταποκρίνεται πλήρως είτε υποτροπιάζει μετά τη χημειοθεραπεία πρώτης γραμμής. Οι ασθενείς αυτοί είναι υποψήφιοι για χημειοθεραπεία διάσωσης με συνδυασμούς φαρμάκων σε συμβατικές δόσεις ή με μεγαθεραπεία. Το κυριότερο σχήμα διάσωσης με χημειοθεραπεία συμβατικών δόσεων είναι ο συνδυασμός βινμπλαστίνης-ιφωσφαμίδης-πλατίνας ή ετοποσίδης-ιφωσφαμίδης-πλατίνας (VeIP ή VIP, αντίστοιχα), με την οποία επιτυγχάνεται πλήρης ύφεση στο 50% και ίαση στο 25% των ασθενών. Η πακλιταξέλη έχει επίσης αποδειχθεί αρκετά αποτελεσματική και η θεραπεία διάσωσης πρώτης γραμμής με το συνδυασμό πακλιταξέλης-ιφωσφαμίδης-πλατίνας (ΤΙP) δίνει υψηλά ποσοστά μακράς επιβίωσης χωρίς νόσο, τα οποία φθάνουν και το 73% σε ασθενείς καλής πρόγνωσης. Νεότερα κυτταροτοξικά φάρμακα, όπως η γεμσιταμπίνη και η οξαλιπλατίνη, είναι επίσης αποτελεσματικά, ενώ άλλοι παράγοντες, όπως η τεμοζολαμίδη και το μονοκλωνικό αντίσωμα τραστουζουμάμπη (20% των υποτροπιαζόντων καρκίνων από αρχέγονα γεννητικά κύτταρα υπερεκφράζουν το γονίδιο HER2/neu), είναι υπό μελέτη. Η μεγαθεραπεία διάσωσης στον καρκίνο του όρχεως περιλαμβάνει διάφορους συνδυασμούς φαρμάκων σε υψηλές δόσεις, όπως καρβοπλατίνη-ετοποσίδη (CE), carboplatin-ετοποσίδη-κυκλοφωσφαμίδη (CEC) και carboplatin-ετοποσίδη-ιφωσφαμίδη (ICE), με επακόλουθη υποστήριξη με αυτόλογη μεταμόσχευση μυελού των οστών ή περιφερικών αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων. Η μεγαθεραπεία επάγει μακρά επιβίωση χωρίς νόσο στο 50% των ασθενών ως πρώτη θεραπεία διάσωσης και στο 10–30% των ασθενών οι οποίοι έχουν ήδη λάβει χημειοθεραπεία διάσωσης συμβατικών δόσεων. Τα σεμινώματα έχουν καλύτερη επιβίωση από τους μη σεμινωματώδεις όγκους και το ποσοστό ίασης μετά από θεραπεία διάσωσης φθάνει το 50%. Εξάλλου, οι πρωτοπαθείς εξωγοναδικοί όγκοι έχουν χειρότερη πρόγνωση από τους πρωτοπαθείς όγκους των όρχεων και το μέσο ποσοστό ίασης μετά από χημειοθεραπεία διάσωσης στις περιπτώσεις αυτές δεν ξεπερνά το 20%. Τέλος, ασθενείς ανθεκτικοί στη χημειοθεραπεία διάσωσης ή υποτροπιάζοντες μετά από αυτήν έχουν γενικά πολύ φτωχή πρόγνωση, η δε χημειοθεραπεία επιτυγχάνει μακρά επιβίωση χωρίς νόσο σε λιγότερο από το 5% των ασθενών αυτών.
Λέξεις-κλειδιά: Καρκίνος του όρχεως, Σεμίνωμα, Μη σεμινωματώδεις όγκοι, Όγκοι από αρχέγονα γεννητικά κύτταρα, Χημειοθεραπεία διάσωσης, Μεγαθεραπεία
ΙΑΤΡΙΚΗ, 86(3), 205-216, 2004 - Ανασκόπηση