Οδηγίες της Διεθνούς Εταιρείας Παγκρεατολογίας για τη χειρουργική αντιμετώπιση της οξείας παγκρεατίτιδας
Γ.Χ. Σακοράφας, Σ. Σβεράνης
Το 2002, η Διεθνής Εταιρεία Παγκρεατολογίας, International Association of Pancreatology (IAP) δημοσίευσε τις εξής 11 οδηγίες για τη χειρουργική αντιμετώπιση της οξείας παγκρεατίτιδας: (1) Η ελαφρά οξεία παγκρεατίτιδα δεν είναι ένδειξη χειρουργικής επέμβασης. (2) Η χρήση αντιβιοτικών ευρέος φάσματος μειώνει τη συχνότητα επιμόλυνσης στη νεκρωτική παγκρεατίτιδα, όχι όμως κατ' ανάγκη και τη θνητότητα. (3) Η παρακέντηση με λεπτή βελόνη (Fine Needle Aspiration, FNA) για λήψη υλικού για καλλιέργεια θα πρέπει να χρησιμοποιείται για τη διαφοροδιάγνωση της άσηπτης από την επιμολυνθείσα παγκρεατική νέκρωση. (4) Η επιμολυνθείσα παγκρεατική νέκρωση στους ασθενείς με κλινική εικόνα σήψης, είναι ένδειξη επέμβασης, συμπεριλαμβανομένης της ανοικτής χειρουργικής και της ακτινολογικά καθοδηγούμενης διαδερμικής παροχέτευσης ή και άλλων ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων παροχέτευσης. (5) Οι ασθενείς με άσηπτη παγκρεατική νέκρωση (δηλαδή με αρνητική καλλιέργεια του υλικού που λαμβάνεται με FNA) θα πρέπει να αντιμετωπίζονται συντηρητικά και να υποβάλλονται σε επέμβαση μόνο σε επιλεγμένες περιπτώσεις. (6) Η πρώιμη χειρουργική επέμβαση (μέσα σε 14 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων) δεν συνιστάται στους ασθενείς με νεκρωτική παγκρεατίτιδα, εκτός και αν υπάρχουν ειδικές ενδείξεις. (7) Η χειρουργική και οι άλλες επεμβατικές μέθοδοι θα πρέπει να έχουν ως στόχο τη διατήρηση των υγιών (βιώσιμων) ανατομικών στοιχείων. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνεται αφαίρεση μόνο των νεκρωμένων παγκρεατικών και περιπαγκρεατικών ιστών. Μετεγχειρητικά, θα πρέπει να εφαρμόζονται μέθοδοι για την απομάκρυνση από τον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο των νεκρωμάτων και των εξιδρωμάτων. (8) Η χολοκυστεκτομή ενδείκνυται για την πρόληψη της υποτροπής της οξείας παγκρεατίτιδας λιθιασικής αιτιολογίας. (9) Σε ελαφρές περιπτώσεις οξείας παγκρεατίτιδας λιθιασικής αιτιολογίας, η χολοκυστεκτομή θα πρέπει να γίνεται όσο το δυνατό πιο γρήγορα μετά την ύφεση του επεισοδίου της οξείας παγκρεατίτιδας και αν είναι δυνατό κατά τη διάρκεια της ίδιας νοσηλείας του ασθενούς. (10) Σε βαριά οξεία παγκρεατίτιδα λιθιασικής αιτιολογίας, η χολοκυστεκτομή θα πρέπει να καθυστερεί μέχρις ότου υπάρξει ικανοποιητική υποχώρηση των σημείων φλεγμονής και ανάρρωση του ασθενούς από το επεισόδιο. (11) Η ενδοσκοπική σφιγκτηροτομή είναι μία εναλλακτική της χολοκυστεκτομής λύση για τους ασθενείς εκείνους που δεν είναι σε θέση να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος υποτροπής της οξείας παγκρεατίτιδας λιθιασικής αιτιολογίας. Η μέθοδος εντούτοις αυτή συνοδεύεται από το θεωρητικό κίνδυνο εισαγωγής μικροβίων σε περιοχή άσηπτης παγκρεατικής νέκρωσης και μετατροπής της άσηπτης σε επιμολυσμένη παγκρεατική νέκρωση.
Λέξεις-κλειδιά: Πάγκρεας, Παγκρεατίτιδα
ΙΑΤΡΙΚΗ, 86(2), 152-157, 2004 - Επίκαιρο θέμα